Carole Pateman i feministyczna dekonstrukcja umowy społecznej
Abstrakt
The author analyses the close relationship between patriarchy and the social contract. Carole Pateman puts forward a thesis that the concept of the contract consciously subordinates women to men. Pateman argues that the theoretical tool, which is the idea of the contract, masks the male genesis of political life. The purpose of this deconstruction is to indicate the source of and reasons for male domination over women, which is associated with revision and criticism of the liberal tradition. The fictitiousness of the contract (of the original source idea) leads Pateman to conclude that it is necessary to re‑evaluate other contracts and the marriage contract in particular.
Słowa kluczowe
Carole Pateman; umowa społeczna; feminizm; liberalizm
Bibliografia
Adamiak E., hasło feminizm, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004, s. 308–315.
Barry B., Theories of Justice: A Treatise on Social Justice, University of California Press, Berkeley 1989.
Barry B., Why Social Justice Matters, Polity Press, Cambridge 2005.
Gładziuk N., Druga Babel. Antynomie siedemnastowiecznej angielskiej myśli politycznej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2005, s. 345–348.
Guczalska K., Leviathan and Woman. Pateman on Hobbes’s Standpoint, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” (w druku).
Hannam J., Feminizm, tłum. A. Graff, A. Kaflińska, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2010, s. 21.
hasło umowa społeczna, w: Słownik filozofii, red. J. Hartman, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2004, s. 238–239.
Hausman D.M., McPherson M.S., Satz D., Etyka ekonomii. Analiza ekonomiczna, filozofia moralności i polityka publiczna, tłum. T. Kwarciński i in., Copernicus Center Press, Kraków 2017, s. 427–428.
Held D., Modele demokracji, tłum. W. Nowacki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 270–279.
Hobbes T., Lewiatan, tłum. Cz. Znamierowski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954, s 147.
Kenny A., Krótka historia filozofii zachodniej, Prószyński i S-ka, Warszawa 1998, s. 266.
Locke J., Dwa traktaty o rządzie (Traktat drugi), tłum. Z. Rau, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992, § 171, s. 286.
Miklaszewska J., Sprawiedliwość liberalna, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 174.
Mill J.S., O rządzie reprezentatywnym. Poddaństwo kobiet, tłum. G. Czernicki, M. Chyżyńska, Wydawnictwo Znak, Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków – Warszawa 1995, s. 285.
Mills Ch.W., The Domination Contract, w: Illusion of Consent. Engaging with Carole Pateman, red. D.I. O’ Neill, M.L. Shanley, I.R. Young, Pennsylvania State University Press, Old Main 2008, s. 49–74.
Pateman C., „Disorder of Women”: Women, Love, and the Sense of Justice, „Ethics” 1980, t. 91, nr 1, s. 20–34.
Pateman C., Kontrakt płci, tłum. J. Mikos, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2014.
Pateman C., Participation and Democratic Theory, Cambridge University Press, London – New York – Melbourne 1976.
Pateman C., The Problem of Political Obligation: A Critical Analysis of Liberal Theory, John Wiley & Sons, Toronto 1979.
Pateman C., The Sexual Contract, Stanford University Press, Stanford 1988.
Pateman C., Women and Consent, „Political Theory” 1980, t. 8, nr 2, s. 149–168.
Pateman C.: „God Hath Ordained to Man a Helper”: Hobbes, Patriarchy and Conjugal Right, „British Journal of Political Science” 1989, t. 19, nr 4, s. 499.
Porębski Cz., Umowa społeczna. Renesans idei, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999.
Rau Z., Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000, s. 14.
Rau Z., Prawo natury a prawo naturalne. W poszukiwaniu przełomu w siedemnastowiecznym dyskursie politycznym, w: Prawo natury w doktrynach polityczno-prawnych Europy, red. M. Zmierczak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2006.
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 23.
Rousseau J.J., Emil, czyli o wychowaniu, przeł. E. Zieliński, t. 2, księga V, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1955, s. 239.
Rousseau J.J., Umowa społeczna, tłum. B. Baczko, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966, s. 21–22.
Turowski M., C.B. Macpherson: „indywidualizm posiadaczy” a dylematy współczesnej ontologii politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2014.
Uliński M., Kobieta i mężczyzna. Dzieje refleksji filozoficzno-społecznej, Wydawnictwo Aureus, Kraków 2001, s. 173.
Wollstonecraft M., Wołanie o prawa kobiety, tłum. E. Bodnal i in., Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2011, s. 36.
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0001-8970-4968
Doktor, adiunkt w Katedrze Filozofii na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Zainteresowania naukowe: filozofia społeczna, filozofia polityczna, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, liberalizm, libertarianizm, feminizm.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
