Wybory samorządowe w Norwegii. Przykład obywatelskości w ugruntowanej demokracji lokalnej
Abstrakt
The main aim of this paper is to present the issues concerning local elections in Norway. The following timeframe was adopted: from the date of passing the first bill on local government (1837), to the comprehensive description of the municipal and provincial elections held in 2011, 2015, 2019. The electoral system for Norwegian local government allows all social groups and local electoral committees to be represented in local government. This is proved by: the ability to ‘create’ their own electoral registers by adding new names on ballots, a large number of political entities seeking mandates, the way of counting votes and the distribution of seats in councils. The proportional system of counting votes in Norway (applying the modified Sainte-Laguё method) is connected with the opportunity to cast an individual vote (the principle of proportional representation). This solution enables numerous political groups and local committees to stand for election. Moreover, women have a sufficient representation in local governments to exert a real impact on the decision-making process. Such an electoral system is open to foreigners who, after fulfilling specific requirements, have the right to vote and be elected.
Bibliografia
Baldersheim H., Saglie J., Bock Segaard S., Internet Voting in Norway 2011: Democratic and Organisational Experiences, Den XXI Nordiske Kommuneforskingskonferansen, Universitetet i Oslo, Oslo 2012.
Baldersheim H., Samorządy lokalne krajów skandynawskich w okresie przejściowym: od wolnych gmin do wolnego wyboru? Nowy program reform samorządowych w państwach skandynawskich, „Samorząd Terytorialny” 1994, nr 1–2.
Barrat Esteve J., Goldsmith B., Turner J., Speed and Efficiency of the Vote Counting Process. Norwegian e-Vote Project, The International Foundation for Electoral Systems (IFES), Washington D.C., lipiec 2012, dostępne na: http://www.regjeringen.no/upload/KRD/Prosjekter/e-valg/evaluering/Topic4_Assessment.pdf.
Berbeć M, Historyczne zmiany na mapie Norwegii: rząd połączy część norweskich gmin... siłą, Moja Norwegia. Portal Polaków w Norwegii, 2 czerwca 2017, https://www.mojanorwegia.pl/aktualnosci/historyczne-zmiany-na-mapie-norwegii-rzad-polaczy-czesc-norweskich-gmin-sila-12891.html.
Bereza-Jarociński A., Zarys dziejów Norwegii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
Berglund M., Counties Will be Forced to Merge, NewsinEnglish.no, 24 sierpnia 2018, https://www.newsinenglish.no/2018/09/24/counties-will-be-forcedto-merge/.
Berglund N., Small Towns Want to Stay That Way, NewsinEnglish.no, 24 maja 2016, https://www.newsinenglish.no/2016/05/24/residents-reject-municipal-mergers/.
Cieślak T., Norwegia. Z dziejów XIX i XX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1970.
Cieślak T., Zarys historii najnowszej krajów skandynawskich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1978.
Dudzicz M., Królestwo Norwegii, w: S. Wróbel (red.), Samorząd terytorialny państw europejskich, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2012.
Grzybowski M., Norwegia. Zarys systemu ustrojowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
Grzybowski M., Organizacje interesów grupowych i ich rola w szwedzkim i norweskim systemie politycznym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Nauk Politycznych” 1984, t. 21.
Grzybowski M., Rząd i administracja rządowa w monarchiach skandynawskich (Dania – Norwegia – Szwecja), Oficyna Wydawnicza Abrys, Kraków 2001.
Grzybowski M., Systemy konstytucyjne państw skandynawskich, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998.
Kaczmarek T., Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2005.
Kubka A. Modele demokracji w Skandynawii, Wydawnictwo Libron, Kraków 2016.
Kubka A., Demokracja bezpośrednia w Szwecji i Norwegii, w: M. Marczewska-Rytko (red.), Stan i perspektywy demokracji bezpośredniej w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2010.
Kubka A., Metodologiczne aspekty badań zachowań wyborczych w Norwegii, w: A. Antoszewski, A. Dumała, B. Krauz-Mozer, K. Radzik (red.), Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2009.
Kubka A., Partie i systemy partyjne Szwecji, Norwegii i Danii na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.
Kubka A., Podziały socjopolityczne w Norwegii w latach 1973–1997, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004.
Kubka A., Poszukiwanie nowych form demokracji bezpośredniej w krajach skandynawskich, w: M. Marczewska-Rytko (red.), Stan i perspektywy demokracji bezpośredniej we współczesnym świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011.
Kucharczyk M., Wybory lokalne w Norwegii. Spadek poparcia dla koalicji rządowej, Euractiv.pl, 19 września 2019, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/wybory-lokalne-w-norwegii-spadek-poparcia-dla-koalicji-rzadowej/.
Liber M., Samorząd miejski w Norwegii na przykładzie Oslo, Bergen i Stavanger, w: S. Wróbel (red.), Samorząd miejski – zadania, instytucje, formy, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań – Chorzów 2008.
Niżyńska A., Kandydatki w wyborach samorządowych w 2010 roku. Badania, ekspertyzy, rekomendacje, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011.
Nowacka E.J., Samorząd terytorialny jako forma decentralizacji administracji publicznej, LexisNexis, Warszawa 2010.
Nowiak W., Stopniowe usamodzielnianie fi nansowe społeczności lokalnych Norwegii. Element upodmiotowienia społeczeństwa dobrobytu, w: D. Walczak-Duraj (red.), Tradycja i współczesne odmiany samorządności, „Zeszyty Naukowe Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku” 1999, t. 11.
Osiński J., Doświadczenia samorządu lokalnego w krajach nordyckich a reforma samorządowa w Polsce, w: P. Dobrowolski (red.), Władza i społeczności lokalne a reforma samorządowa w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1995.
Osiński J., Parlament i rząd w Królestwie Norwegii, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 1994.
Osiński J., Problemy aksjologii samorządności lokalnej w krajach nordyckich i w Polsce, w: B. Nawrot, J. Pokładecki (red.), Samorząd gminny w Polsce. Stan obecny i perspektywy, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 1999.
Osiński J., Status i funkcjonowanie samorządu lokalnego w państwach skandynawskich, w: D. Walczak-Duraj (red.), Tradycja i współczesne odmiany samorządności, „Zeszyty Naukowe Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku” 1999, t. 11.
Półtorak M., Kalisz A., Kwoty w europejskich systemach wyborczych jako wyraz zasady równości a funkcje prawa, http://www.sbc.org.pl/Content/22127/poltorak_kalisz.pdf.
Rajca L., Modele samorządu terytorialnego, w: L. Rajca (red.), Samorząd terytorialny w Europie Zachodniej, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2010.
Saglie J., Sivesind K.H., Civil Society Institutions or Semi-public Agencies? State Regulation of Parties and Voluntary Organizations in Norway, „Journal of Civil Society” 2018, t. 14, nr 4.
Sześciło D., Jakubek-Lalik J., Zróżnicowanie systemów wyborczych w wyborach lokalnych w Europie, w: J. Wojnicki (red.), Europejskie modele samorządu terytorialnego. Stan obecny i perspektywy, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2014.
Wandzel T., Wybory 2019: nowy krajobraz polityczny w Norwegii, Nettavisen, 10 września 2019, https://www.nettavisen.no/oversatt/wybory-2019-nowy-krajobraz-polityczny-w-norwegii/3423843211.html.
Wasil J., Czynniki kształtujące frekwencję wyborczą, w: K. Kuć-Czajkowska, K. Efner (red.), Społeczeństwo obywatelskie Lublina i Wrocławia – studia przypadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013.
Wasil J., Local Leadership of Women in Local Government in Rural Areas in Poland, w: A. Azevedo, A. Mesquita (red.), Proceedings of the International Conference on Gender Research, Porto 2018.
Zych M., Lokalne wybory po norwesku, czyli jak i gdzie oddać swój głos, Moja Norwegia. Portal Polaków w Norwegii, 27 sierpnia 2019, https://www.mojanorwegia.pl/polityka/lokalne-wybory-po-norwesku-czyli-jak-i-gdzie-oddac-swoj-glos-wybory-2019-16194.html.
Wydział Politologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0003-1098-7286
Doktor habilitowana, pracuje na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, w Katedrze Administracji Publicznej Instytutu Nauk o Polityce i Administracji.
Wydział Politologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0002-5684-9869
Doktor, pracuje na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, w Katedrze Administracji Publicznej Instytutu Nauk o Polityce i Administracji.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
