Archiwa martwego bliźniego. Żydzi, muzułmanie i dwa ciała wroga
Abstrakt
The article analyses recent works by Giorgio Agamben and Eric Santner, who have interpreted Carl Schmitt’s ideas in the context of left-wing political theology. The article traces how the figure of the undead Muslim recurs in the various philosophers and theologians referred to by these two authors. In this way, it shows how contemporary messianic thinkers unknowingly mourned their ‘dead neighbours’, traumatic irritants from which a messianic pearl was born. In order for this pearl to glow with a miraculous light (as Agamben and Santner would wish it to), modern thinking must engage in an act of neighbour-love, whereby it embraces the untimely, undead excarnations (disembodiments) of a history of typological damage. Otherwise, these traumatised and traumatising neighbours remain undead, driven by critical theories of sovereignty.
Bibliografia
Abbot Suger on the Abbey Church of St.-Denis and Its Art Treasures, przeł. E. Panofsky, Princeton University Press, Princeton 1946.
Agamben G., Co zostaje z Auschwitz. Archiwum i świadek, przeł. S. Królak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2008.
Agamben G., Czas który zostaje. Komentarz do Listu do Rzymian, przeł. S. Królak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2009.
Agamben G., Stan wyjątkowy, przeł. M. Surma-Gawłowska, Korporacja ha!art, Kraków 2009.
Ambrose K., The Nave Sculpture of Vézelay. The Art of Monastic Viewing, Pontifical Institute for Medieval Studies, Toronto 2006.
Anidjar G. The Jew, the Arab. A History of the Enemy, Stanford University Press, Stanford 2003. Wyd. polskie (fragment): idem, Żyd, Arab. Historia wroga, przeł. J. Bednarek, „Praktyka Teoretyczna” 2017, nr 4.
Badiou A., Święty Paweł. Ustanowienie uniwersalizmu, przeł. J. Kutyła, P. Mościcki, Korporacja ha!art, Kraków 2007.
Bates D., Political Theology and the Nazi State. Carl Schmitt’s Concept of the Institution, „Modern Intellectual History” 2006, nr 3.
Benjamin W., O pojęciu historii, przeł. A. Lipszyc, w: idem, Konstelacje. Wybór tekstów, przeł. A. Lipszyc, A. Wołkowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Biddick K., Dead Neighbor Archives. Jews, Muslims and the Enemy’s Two Bodies, w: eadem, Make and Let Die. Untimely Sovereignties, Punctum Books, Santa Barbara 2016.
Biddick K., recenzja: K. Davis, Periodization and Sovereignty. How Ideas of Feudalism and Secularization Govern the Politics of Time (University of Pennsylvania Press, Philadelphia 2008), „The Medieval Review”, https://scholarworks.iu.edu/journals/index.php/tmr/article/view/16784.
Biddick K., The Typological Imaginary. Circumcision, Technology, History, University of Pennsylvania Press, Philadelphia 2003.
Buber M., Rosenzweig F., Die Schrift, 13 tomów, Verlag Lambert Schneider, Berlin 1926–1938.
Casarino C., Time Matters. Marx, Negri, Agamben, and the Corporeal, „Strategies” 2003, nr 16.
Davis K., Periodization and Sovereignty. How Ideas of Feudalism and Secularization Govern the Politics of Time, University of Pennsylvania Press, Philadelphia 2008.
Dressler R., Deus Hoc Vult. Ideology, Identity and Sculptural Rhetoric at the Time of the Crusades, „Medieval Encounters” 1995, nr 1.
Fuchs B., Mimesis and Empire. The New World, Islam, and European Identities, Cambridge University Press, Cambridge 2001.
Gold J.R., The Dwarf in the Machine. A Theological Figure and Its Sources, „Modern Language Notes” 2006, nr 121.
Grivot D., Zarnecki G., Giselbertus. Sculptor of Autun, Orion Press, New York 1961.
Grosrichard A., The Sultan’s Court. European Fantasies of the East, przeł. L. Heron, Verso, New York 1998.
Hobbes Th., Lewiatan czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, przeł. Cz. Znamierowski, Aletheia, Warszawa 2009.
Innerlich bleibt die Welt eine’: Ausgewählte Texte von Franz Rosenzweig über den Islam, red. G. Palmer, Philo Verlag, Bodenheim 2002.
Iogna-Prat D., Ład i wykluczenie. Cluny i społeczność chrześcijańska wobec herezji, judaizmu i islamu (1000–1150), przeł. W. Kosiorek, Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec, Kraków 2013.
Kaufmann E., The Saturday of Messianic Times (Agamben and Badiou on the Apostle Paul), „South Atlantic Quarterly” 2008, nr 107.
Kritzeck R., Peter the Venerable and Islam, Princeton University Press, Princeton 1964.
Le Thiec G., L’empire ottoman, modèle de monarchie seigneuriale dans l’oeuvre de Jean Bodin, w: L’Oeuvre de Jean Bodin. Actes du colloque tenu à Lyon à l’occasion du quatrième centenaire de sa mort, red. G.A. Pérouse, N. Dockés-Lallement, J.M. Servet, Honoré Champion Éditeur, Paris 2004.
Librett J.S., The Rhetoric of Cultural Dialogue. Jews and Germans from Moses Mendelsohn to Richard Wagner and Beyond, Stanford University Press, Stanford 2000.
Malcolm N., The Title Page of „Leviathan”, Seen in Curious Perspective, w: idem, Aspects of Hobbes, Clarendon Press, Oxford 2002.
Marchand S., Nazism, „Orientalism” and Humanism, w: Nazi Germany and the Humanities, red. W. Bialas, A. Rabinbach, Oneworld Publications, Oxford 2007.
Moore R.I., The Formation of a Persecuting Society. Power and Deviance in Western Europe, 950–1250, Blackwell, New York 1987 (wyd. I), 2007 (wyd. II).
Murphy K.D., Memory and Modernity. Viollet-le-Duc at Vézelay, Pennsylvania State University Press, Philadelphia 2000.
Niceron J.F., La perspective curieuse ou Magie artificielle des effets merveilleux, Paris 1638.
Norton A., Call Me Ishmael, w: Derrida and the Time of the Political, red. Ph. Cheah, S. Guerlac, Duke University Press, Durham 2009.
Peter of Poitiers, Epistola, red. R. Glei, w: Petrus Venerabilis Schriften zum Islam, Corpus Islamico-Christianum, CIS-Verlag, Altenberg 1985.
Petrus Venerabilis, Adversus Iudeorum inveteratam duritiem, red. Y. Friedmann, Corpus Christianorum, Continuatio Medievalis 58, Brepols, Turnhout 1985.
Petrus Venerabilis, Contra sectam Sarracenorum, red. R. Kritzeck, Princeton University Press, Princeton, New Jersey 1964.
Poe E.A., Maelzel’s Chess Player, „Saturday Literary Messenger”, kwiecień 1836, dostępne na stronie: http://www.eapoe.org/works/ESSAYS/MAELZEL.HTM.
Reinhard K., Santner E.L., Žižek S., Bliźni, przeł. E. Ulińska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Rosenzweig F., Gwiazda Zbawienia, przeł. T. Gadacz, Wydawnictwo Znak, Kraków 1998
Santner E.L. On Creaturely Life. Rilke, Benjamin, Sebald, University of Chicago Press, Chicago 2006.
Santner E.L., Cuda się zdarzają. Benjamin, Rosenzweig, Freud i problem bliźniego, w: K. Reinhard, E.L. Santner, S. Žižek, Bliźni, przeł. E. Ulińska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Santner E.L., On the Psychotheology of Everyday Life. Reflections on Freud and Rosenzweig, University of Chicago Press, Chicago 2001.
Schmitt C., Nomos ziemi w prawie międzynarodowym ius publicum Europaeum, przeł. K. Wudarska, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2019.
Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, przeł. M.A. Cichocki, Aletheia, Warszawa 2012, tu: Teologia polityczna. Cztery rozdziały poświęcone nauce o suwerenności; Pojęcie polityczności.
Schmitt C., Teoria partyzanta, przeł. B. Cymbrowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2016.
Seidel L., Legends in Limestone. Lazarus, Gislebertus and the Cathedral at Autun, University of Chicago Press, Chicago 1999.
Setton K.M., Western Hostility to Islam and Prophecies of Turkish Doom, „Memoirs of the American Philosophical Society” 1992, t. 201.
Standage T., The Turk. The Life and Times of the Famous Eighteenth-Century Chess-Playing Machine, Walker and Company, New York 2002.
Taubes J., Teologia polityczna świętego Pawła, przeł. M. Kurkowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Tolan J.V., Saracens. Islam in the Medieval European Imagination, Columbia University Press, New York 2002.
Truitt E., Trei poete, sages dotors, qui mout sorent di nigromance. Knowledge and Automata in Twelfth-century French Literature, „Configurations” 2004, nr 12.
Valensi L., The Birth of the Despot. Venice and the Sublime Port, przeł. A. Denner, Cornell University Press, Ithaca 1993.
College of Liberal Arts, Temple University (Filadelfia, USA) Stany Zjednoczone
https://orcid.org/0000-0003-0885-9330
Profesor historii w College of Liberal Arts, Temple University (Filadelfia, USA). Autorka książek z zakresu mediewistyki i teorii krytycznej, między innymi: The Other Economy (1989), The Shock of Medievalism (1998), The Typological Imaginary. Circumcision, Technology and History (2003).
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
