Postmigracyjność a status symboliczny społeczności lokalnej. Mieszkańcy wobec przerwania ciągłości historyczno-kulturowej miejsca — przypadek gminy Główczyce
Abstrakt
Contemporary approaches to Poland’s Western and Northern Territories revolve around the concept of “postmigration communities”, or more broadly — “postmigration”, understood as a significant feature (or set of features) of community and social phenomena. These terms are present not only in academic discourse, but also in discussions on local identity. They are also an essential element of their symbolic status. Based on field research in the Głowczyce commune in Pomerania, the author tackles the issue of inhabitants’ attitudes towards breaking the historical and cultural continuity and the formation of the community from scratch, as well as the role of postmigration in shaping the symbolic status of the place. The article shows the capacity of the term “postmigration”. In residents’ statements, postmigration appears unnamed, as a problem, a challenge, and an asset. Attitudes towards postmigration reveal diverse attempts to cope with the break in historical and cultural continuity, which turns out to still be a significant element of identity processes taking place in the community in question.
Słowa kluczowe
Ziemie Zachodnie i Północne; postmigracyjność; społeczności post-migracyjne; tożsamość; status symboliczny
Bibliografia
Bachórz Agata, Obracht-Prondzyński Cezary (red.), 2020, Tradycja dla rozwoju? Instytucje — tożsamość — zmiany kulturowe w społecznościach lokalnych na przykładzie Pomorza, Instytut Kaszubski, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk.
Bartkowski Jerzy, 2003, Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Borzyszkowski Józef (red.), 2014a, Kaszubskie Jeruzalem. O dziejach i współczesności gminy Główczyce oraz tożsamości, Instytut Kaszubski, Gdańsk.
Borzyszkowski Józef, 2014b, Wstęp, w: Józef Borzyszkowski (red.), Kaszubskie Jeruzalem. O dziejach i współczesności gminy Główczyce oraz tożsamości, Instytut Kaszubski, Gdańsk, s. 7–26.
Ciechorska-Kulesza Karolina (red.), 2020, Kultura — tradycja — rozwój. Perspektywy, konteksty, działania, Instytut Kaszubski, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk.
Gonciarz Dawid, 2017, Niematerialne dziedzictwo kulturowe w powiecie słupskim, w: Anna Kwaśniewska (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe Pomorza Wschodniego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 229–298.
Herbst Jan, 2005, Oblicza społeczeństwa obywatelskiego, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Warszawa.
Hobsbawm Eric 2008, Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji, w: Eric Hobsbawm, Terence Ranger (red.), Tradycja wynaleziona, tłum. Mieczysław Godyń, Filip Godyń, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 9–23.
Kledzik Emilia, Michalski Maciej, Praczyk Małgorzata, 2018, Nowe narracje o „Ziemiach Odzyskanych” — propozycje, w: Emilia Kledzik, Maciej Michalski, Małgorzata Praczyk (red.), „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji, Instytut Historii UAM, Poznań, s. 9–29.
Kopczyńska Ewa, 2010, Udomawianie przestrzeni. Dynamika tożsamości miejsca na Ziemiach Zachodnich, w: Andrzej Bukowski, Marcin Lubaś, Jacek Nowak (red.), Społeczne tworzenie miejsc: globalizacja, etniczność, władza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 187–202.
Kwaśniewska Anna, 2016, Niematerialne dziedzictwo kulturowe na terenach postmigracyjnych (na przykładzie Pomorza), „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 55, s. 46–79.
Kwaśniewska Anna, 2020, Niematerialne dziedzictwo kulturowe Pomorza Wschodniego a układy kultury Antoniny Kłoskowskiej, w: Karolina Ciechorska-Kulesza (red.), Kultura — tradycja — rozwój. Perspektywy, konteksty, działania, Instytut Kaszubski, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk.
Lewenstein Barbara, 2006, Nowe paradygmaty rozwoju układów lokalnych — w stronę obywatelskich wizji społeczności lokalnych, w: Joanna Kurczewska (red.), Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, IFiS PAN, Warszawa.
Łukowski Wojciech, 2002, Społeczne tworzenie ojczyzn. Studium tożsamości mieszkańców Mazur, Scholar, Warszawa.
Łukowski Wojciech, 2009, Miasto na granicy w poszukiwaniu symbolicznej spójności, w: Wojciech Łukowski, Hanna Bojar, Bohdan Jałowiecki (red.), Społeczność na granicy. Zasoby mikroregionu Gołdap i mechanizmy ich wykorzystywania, Scholar, Warszawa, s. 17–52.
Łukowski Wojciech, 2010, Potencjały społeczności lokalnych w marketingu lokalnym, „Studia Politologiczne”, t. 16, s. 184–207.
Mach Zdzisław, 1998, Niechciane miasta. Migracja i tożsamość społeczna, Universitas, Kraków.
Niedźwiedzki Dariusz, 2000, Odzyskiwanie miasta. Władza i tożsamość społeczna, Universitas, Kraków.
Poniedziałek Jacek, 2011, Postmigracyjne tworzenie tożsamości regionalnej. Studium współczesnej warmińskomazurskości, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Poniedziałek Jacek, 2013, Dziedzictwo historyczne i kulturowe Warmii jako zasób rozwoju regionu. Neoregionalizm stowarzyszenia „Dom Warmiński”, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie”, nr 1, s. 87–127.
Sakson Andrzej, 1996, Procesy integracji i dezintegracji społecznej na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski po 1945 roku, w: Andrzej Sakson (red.), Pomorze — trudna ojczyzna?, Instytut Zachodni, Poznań, s. 131–154.
Sakson Andrzej, 2008, Konstruowanie lokalności w społecznościach postmigracyjnych, w: Joanna Kurczewska (red.), Oblicza lokalności. Ku nowym formom życia lokalnego, IFiS PAN, Warszawa, s. 134–161.
Sakson Andrzej, 2011, Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki, Warmia i Mazury, Instytut Zachodni, Poznań.
Sakson Andrzej, 2018, Rodzące się etosy Ziem Odzyskanych, w: Jan Szomburg, Marcin Wandałowski (red.), Polskie etosy regionalne i ich znaczenie z perspektywy ogólnonarodowej, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk, s. 75–83.
Sakson Andrzej, 2020, Specyfika i tożsamość Ziem Zachodnich i Północnych, w: Małgorzata Bukiel, Andrzej Sakson, Cezary Trosiak (red.), Ziemie Zachodnie i Północne (1945–2020). Nowe konteksty, Instytut Zachodni, Poznań, s. 33–64.
Zarycki Tomasz, 2008, Wybrane dylematy budowy tożsamości regionalnej, w: Agnieszka Kasińska-Metryka, Rafał Miernik (red.), Tożsamość województwa świętokrzyskiego w kontekście kraju i Unii Europejskiej, Unikat, Kielce–Katowice, s. 37–47.
Żmuda Paweł (oprac.), 2013, Przesiedlona młodość. Wspomnienia mieszkańców gminy Główczyce, Gminny Ośrodek Kultury, Główczyce.
Żmuda Paweł (oprac.), 2016, Przesiedlona młodość. Wspomnienia mieszkańców gminy Główczyce. Suplement, Gminny Ośrodek Kultury, Główczyce.
Uniwersytet Gdański Polska
https://orcid.org/0000-0001-9899-0572
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
