Relacyjna koncepcja kultury literackiej i pisarze-celebryci


Abstrakt

The author of the article proposes a relational analysis of literary culture. Relational research treats the newest model of literary production as a set of complex relations between the author and his or her image, the text, economics, marketing, criticism by the work’s audience, the media, the technological framework, and so forth. These relations provide the sphere of possibilities for literature and its agents. Increasingly intricate relations are drawing the fields of literature, the media, and economics nearer to each other; these fields are becoming more accessible in order to facilitate the exchange of various kinds of capital and to create conditions for the development of literary fame and author brands. The relational concept of literary culture provides a better tool for the analysis of the contemporary phenomenon of writer-celebrities, which is key to understanding the functioning of the entire field of literature.


Słowa kluczowe

relacyjna koncepcja kultury; produkcja literacka; pisarz jako marka; pisarz-celebryta; literatura i ekonomia

Adamczewska Izabella, 2012, Pisarz w mediach masowych, czyli autentyzm jako literacki chwyt (auto)promocyjny, „Teksty Drugie”, nr 6.

Antonik Dominik, 2014, Autor jako marka. Literatura w kulturze audiowizualnej społeczeństwa informacyjnego, Universitas, Kraków.

Antonik Dominik, 2016, Dorota Masłowska: transmedialny projekt osobowościowy, w: Maryla Hopfinger, Zygmunt Ziątek, Tomasz Żukowski (red.), Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.

Antonik Dominik, 2019, Przemysł autobiografii. Ghostwriting, kultura sławy i utowarowienie tożsamości, „Teksty Drugie”, nr 1.

Bachmann-Medick Doris, 2012, Cultural turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, tłum. Krystyna Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Bourdieu Pierre, 2007, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, tłum. Andrzej Zawadzki, Universitas, Kraków.

Burszta Wojciech Józef, 2007, Książka i czytanie w popkulturowym reżimie symultaniczności, w: Wiesław Godzic, Maciej Żakowski (red.), Gadżety popkultury. Społeczne życie przedmiotów, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.

Castells Manuel, 2000, The Rise of the Network Society, Blackwell, Oxford.

Castells Manuel, 2007, Społeczeństwo sieci, tłum. Mirosława Marody i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Chymkowski Roman, 2011, W stronę antropologii praktyk lekturowych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2–3.

Czapliński Przemysław, 2002, Cóż po poecie w czas medialny, w: Przemysław Czapliński, Ruchome marginesy. Szkice o literaturze lat 90., Znak, Kraków.

Czapliński Przemysław, 2007, Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Czapliński Przemysław, Dunin Kinga, Jarzębski Jerzy, Nowacki Dariusz, Śliwiński Piotr, Zaleski Marek, 2000, Literatura w uścisku mediów, „Res Publica Nowa”, nr 7.

Dauksza Agnieszka, 2017, Afektywny modernizm. Nowoczesna literatura polska w interpretacji relacyjnej, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.

du Gay Paul, Pryke Michael, 2002, Cultural Economy: An Introduction, w: Paul du Gay, Michael Pryke (red.), Cultural Economy. Cultural Analysis and Commercial Life, Sage, London.

Dunin-Wąsowicz Paweł, 2004, Co tu się stało z literaturą?, „Lampa”, nr 9.

Dyer Richard, 1991, “A Star Is Born” and the Construction of Authenticity, w: Christine Glendhill (red.), Stardom. Industry of Desire, Routledge, London.

Dyer Richard, 1998, Stars, British Film Institute, London.

English James F., 2010, Everywhere and Nowhere: The Sociology of Literature After “the Sociology of Literature”, „New Literary History”, t. 41, nr 2.

English James F., 2013, Ekonomia prestiżu. Nagrody, wyróżnienia i wymiana wartości kulturowej, tłum. Przemysław Czapliński, Łukasz Zaremba, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.

English James F., Frow John, 2006, Literary Authorship and Celebrity Culture, w: James English (red.), A Concise Companion to Contemporary British Fiction, Blackwell, Oxford.

Frow John, 2010, On Midlevel Concepts, „New Literary History”, t. 41, nr 2.

Gardiner Juliet, 2000, „What Is an Author?”: Contemporary Publishing Discourse and the Author Figure, „Publishing Research Quarterly”, t. 16, nr 1.

Gell Alfred, 1998, Art and Agency: An Anthropological Theory, Clarendon Press, Oxford.

Glass Loren, 2001, Trademark Twain, „American Literary History”, t. 13, nr 4.

Glass Loren, 2004, Authors Inc: Literary Celebrity in the Modern United States, 1880–1980, New York University Press, New York.

Goldman Jonathan, 2011, Modernism Is the Literature of Celebrity, University of Texas Press, Austin.

Goldman Robert, Papson Stephen, 1998, Nike Culture: The Sign of the Swoosh, Sage, London.

Gunster Shane, 2004, Capitalizing on Culture: Critical Theory for Cultural Studies, University of Toronto Press, Toronto.

Hebdige Dick, 1988, Hiding in the Light. On Images and Things, Routledge, London.

Hopfinger Maryla, 1985, Kultura współczesna — audiowizualność, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Jaffe Aaron, 2005, Modernism and the Culture of Celebrity, Cambridge University Press, Cambridge.

Jameson Fredric, 1992, Reification and Utopia in Mass Culture, w: Fredric Jameson, Signatures of the Visible, Routledge, New York–London.

Jameson Fredric, 1998, The Cultural Turn. Selected Writings on the Postmodern, 1983–1998, Verso, London.

Jameson Fredric, 2011, Postmodernizm, czyli logika kulturowa późnego kapitalizmu, tłum. Maciej Płaza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Jankowicz Grzegorz, Marecki Piotr, Palęcka Alicja, Sowa Jan, Warczok Tomasz, 2014, Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Raport z badań, Korporacja Ha!art, Kraków.

Jenkins Henry, 2007, Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, tłum. Małgorzata Bernatowicz, Mirosław Filiciak, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.

Komter Aafke, 2001, Heirlooms, Nikes and Bribes: Towards a Sociology of Things, „Sociology”, t. 35,nr 1.

Kopytoff Igor, 1986, The Cultural Biography of Things: Commoditization as Process, w: Arjun Appadurai (red.), The Social Life of Things: Commodities in Cultural Perspective, Cambridge University Press, Cambridge.

Krajewski Marek, 2010a, Sposoby życia przedmiotów. O trwałości dóbr materialnych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.

Krajewski Marek, 2010b, Władza horyzontalna. O życiu po śmierci Michaela Jacksona, w: Michał Staniszewski (red.), Miasto przywództwa. Pojęcia podstawowe, Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań.

Krajewski Marek, 2013, W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.

Lash Scott, Lury Celia, 2011, Globalny przemysł kulturowy. Medializacja rzeczy, tłum. Jakub Majmurek, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Lash Scott, Urry John, 1994, Economies of Signs and Space, Sage, London.

Latour Bruno, 2010, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, tłum. Aleksandra Derra, Krzysztof Abriszewski, Universitas, Kraków.

Lubas-Bartoszyńska Regina, 1993, Między autobiografią a literaturą , Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Marshall P. David, 2013, Celebrity and Power: Fame in Contemporary Culture, University of Minnesota Press, Minneapolis–London.

Mencwel Andrzej (red.), 1980, W kręgu socjologii literatury. Antologia tekstów zagranicznych, t. 1–2, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Moran Joe, 2000, Star Authors: Literary Celebrity in America, Pluto Press, London.

Nowacki Dariusz, 2011, Spełnienia wyższego rzędu. O spotkaniu literatury z medialnością i pragnieniach pisarzy, w: Dariusz Nowacki, Kto im dał skrzydła. Uwagi o prozie, dramacie i krytyce (2001–2010), Uniwersytet Śląski, Katowice.

Nycz Ryszard, 1997, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Leopoldinum, Wrocław.

Nycz Ryszard, 2006, Kulturowa natura, słaby profesjonalizm, w: Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz (red.), Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, Universitas, Kraków.

Nycz Ryszard, 2012, Poetyka doświadczenia. Teoria — nowoczesność — literatura, Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo, Warszawa.

Nycz Ryszard, 2017, Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.

Ray Larry, Sayer Andrew, 1999, Introduction, w: Larry Ray, Andrew Sayer (red.), Culture and Economy After Cultural Turn, Sage, London.

Squires Claire, 2007, Marketing Literature: The Making of Contemporary Writing in Britain, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York.

Wernick Andrew, 1991, Promotional Culture: Advertising, Ideology and Symbolic Expression, Sage, London.

Pobierz

Opublikowane : 2019-09-27


Antonik, D. (2019). Relacyjna koncepcja kultury literackiej i pisarze-celebryci. Kultura I Społeczeństwo, 63(3), 141-169. https://doi.org/10.35757/KiS.2019.63.3.8

Dominik Antonik  antonik.dominik@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński  Polska
https://orcid.org/0000-0002-3121-0786