Niemiecka droga do demokracji i gospodarki rynkowej jako przykład dla państw Europy Wschodniej
Abstrakt
The German experience with democracy and the market economy can be particularly valuable for other European countries for at least two reasons. Firstly, after World War II, the Germans effectively and permanently managed to enter the democratic political system based on the market economy. Initially, the economy was implemented only in the western part of the country and since 1990 all over the country. Secondly, after the collapse of the former Soviet bloc, Central European countries greatly benefited from German political solutions. This means that in favourable conditions, these experiences can be a valuable source of inspiration for other countries, especially those in Eastern Europe.
This study is a result of research conducted in 2016 as part of the project ‘Germany and Russia in a multipolar international order. Strategic vision and potential alliances’ with the support of the Foundation for Polish-German Cooperation. It consists of four parts. Part I is an introduction to the issues analysed. Part II shows the genesis and characteristics of the democratic political system of Germany. Part III contains an analysis of the German experience with the implementation of the market economy. In Part IV, the author presents his conclusions of how and to what extent Eastern European countries can use the German experience in reforming their political systems and what conditions they would have to meet.
Bibliografia
Blank B., Die westdeutschen Länder und die Entstehung der Bundesrepublik. Zur Auseinandersetzung um die Frankfurter Dokumente vom Juli 1948, Oldenbourg Verlag, München 1995, s. 27-33.
Bokajło J., Niemieckie „państwo cudów”. Reformy Hartza jako remedium na kryzys gospodarczy, „WIĘŹ – Czas kryzysu, czas pytań” 2012, nr 11–12(649), s. 41-51.
Bokajło J., Społeczna gospodarka rynkowa jako instrument walki politycznej wpływający na kształt ładu społeczno-gospodarczego RFN – prolegomena, w: P. Pysz, A. Grabska, M. Moszyński (red.), Spontaniczne i stanowione elementy ładu gospodarczego w procesie transformacji – dryf ładu czy jego doskonalenie?, PTE, Warszawa 2014, s. 298.
Bovey W.H., Hede A., Resistance to Organisational Change: the Role of Defence Mechanisms, „Journal of Managerial Psychology” 2001, t. 16, s. 534-548.
Centkowska M., Podstawy teoretyczne oporu wobec zmian w organizacji, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzania” 2015, z. 77, s. 10-16.
Cichocki M.A., Zmiana niemieckiego paradygmatu w Europie, „Analizy Natolińskie” 2012, nr 2(54), s. 2.
Czarny P., Federalny Trybunał Konstytucyjny i ewolucja jego polityczno-ustrojowego znaczenia w Niemczech i w Europie (1951–2009), „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 6(95), s. 107-124.
Dahl M., Niemiecki model społecznej gospodarki rynkowej jako wzór dla polskich przemian systemowych po 1989 roku, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2015, s. 185.
Dahl M., Ordoliberalizm jako recepta na reformę kapitalizmu, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2015, nr 2(49), s. 66-67.
Dahl M., Piskorska B., Olszewski P., Europejskie doświadczenia z demokracją i gospodarką rynkową. Przykład dla Ukrainy, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2015, s. 7.
Eucken W., Grundsätze der Wirtschaftspolitik, Mohr Siebeck, Tübingen 2004, s. 254-290.
Fiszer J.M., Czy państwo demokratyczne może być wzorem dla przyszłej Unii Europejskiej?, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2014, nr 1(44), s. 101.
Fiszer J.M., Orzelska A., Stańczyk J., Burakowski A., Strachota K., Sytuacja polityczna oraz reformy demokratyczne w Europie Środkowej i Wschodniej, http://www.forum-ekonomiczne.pl/wp-content/uploads/2011/07/Rozdzia%C5%82-II-Sytuacja-polityczna-oraz-reformy-demokratyczne-w-Europie-%C5%9Arodkowej-i-Wschodniej.pdf (dostęp: 29 lipca 2016).
Gusy Ch., Das Demokratieprinzip der Weimarer Reichsverfassung, „Juristische Ausbildung (Jura)” 1995, s. 226-234.
Gusy Ch., Die Weimarer Reichsverfassung, Mohr Siebeck, Tübingen 1997.
Janicka D., Ustawa zasadnicza w praktyce Republiki Federalnej Niemiec (1949–1989), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2009, s. 15.
Michalski T., Kuczabski A., Uwarunkowania procesu transformacji na Ukrainie, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica” 2014, nr 17, s. 301.
Morawski I., Źródła sukcesu gospodarki Niemiec, „Rzeczpospolita”, 7 stycznia 2011.
Mußgnug R., 90 Jahre Weimarer Reichsverfassung – Zum 11. August 2009, ZJS, 2009, s. 346-358, http://www.zjs-online.com/dat/artikel/2009_4_201.pdf (dostęp: 26 lipca 2016).
Myszka K., Niemiecka ustawa zasadnicza i orzecznictwo Federalnego Trybunału Konstytucyjnego wobec integracji europejskiej, „Studia Iuridica Toruniensia” 2014, t. XIV, s. 244.
Oreg S., Resistance to Change: Developing an Individual Difference Measure, „Journal of Applied Psychology” 2003, nr 88.
Orłowski W., Czy Polska dogoni Niemcy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015, s. 85.
Recker M.-L., Geschichte der Bundesrepublik Deutschland, Verlag C.H. Beck, München 2002, s. 22.
Sarnecki P., W sześćdziesięciolecie Ustawy Zasadniczej RFN, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 6(95), s. 12-13.
Schmidt M.G., Deutschlands schwieriger Weg zur Demokratie, www.bpb.de (dostęp: 26 lipca 2016).
Sinn H.W., The Sick Man of Europe: Diagnosis and Therapy of a Kathedersozialist, Ifo Institute for Economic Research Ludwig Maximilian University w Munich, 2003, https://www.cesifo-group.de/.../Sinn-DeutscheRede-2003-EN.pdf (dostęp: 28 lipca 2016).
Watson G., Resistance to Change, „The American Behavioral Scientist”, maj 1971, s. 745-766.
Wehner G., Die Westalliierten und das Grundgesetz 1948–1949: Die Londoner Sechsmächtekonferenz, Rombach, Freiburg im Breisgau 1994.
Wells R.H., The German Problem in 1948, „The Western Political Quarterly“ 1949, t. 2, nr 2, s. 208-216.
Willgerodt H., Peacock A., German Liberalism and Economic Revival, w: A.T. Peacock, H. Willgerodt (red.), Germany’s Social Market Economy: Origins and Evolution, Palgrave Macmillan, New York 1989, s. 6.
Zakaria F., The Rise of Iliberal Democracy, „Foreign Affairs” 1997, t. 76, nr 6, https://www.foreignaffairs.com/articles/1997-11-01/rise-illiberal-democracy (dostęp: 10 stycznia 2017).
Uczelnia Łazarskiego Polska
https://orcid.org/0000-0003-1978-7045
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
