Postacie alegoryczne umieszczone w szacie graficznej banknotów stumarkowych emitowanych przez banki Badenii, Bawarii, Saksonii i Wirtembergii przed I wojną światową


Abstrakt

After the unification of Germany in 1871, one of the unifying factors was the introduction of the single currency. The issuing bank was Reichsbank, which was based on a Prussian bank. From 1875, it issued coins and banknotes. Except for the central bank, however, the limited right to issue their own money was left to several provincial banks whose numbers were constantly decreasing. In the early twentieth century there were only four central banks of federal states. The banks of Baden, Bavaria, Saxony and Württemberg issued their own paper money until 1935 when they were deprived of their right to do so. Each of these institutions issued 100 Deutsche Mark banknotes whose graphic design differed from the appearance of Reichsbank’s paper money. Banknotes printed for these banks had a rich graphic design. It was not limited to simple ornamentation and symbols, but contained rich decoration in the form of allegorical figures ‘armed’ with the symbols of trade, crafts, agriculture and industry. Some of these characters and their attributes can be identified with specific Greek and Roman gods such as Hermes or Tyche. Among the figures appearing in the graphic design of the banknotes were women with wreaths of oak leaves on their heads, which may be interpreted as personifications of the states. Two busts have been identified as the symbolic rivers of Rhine and Neckar. The presence of allegorical characters is part of the global tendency during the nineteenth and twentieth centuries. At that time, images of deities and symbolic figures referring to the economy were commonly placed on banknotes in European countries and their overseas colonies.


Bronarska M., Ceres, w: P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, wyd. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990, s. 60.

Bronarska M., Demeter, w: P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, wyd. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990, s. 71.

Czapliński W., Galos A., Korta W., Historia Niemiec, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1981, s. 574.

Górska B., Tyche, w: P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, wyd. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990, s. 354.

Grabowski H.L., Deutsches Notgeld, t. 10. Das Papiergeld der deutschen Länder von 1871 bis 1948. Die Banknoten und Notgeldscheine der deutschen Länder, Provinzen und Bezirke, wyd. 2, Gietl Verlag, Regenstauf 2006, s. 50.

Jakóbczyk W., Niemcy 1815–1919. Miedzy partykularyzmem a federalizmem, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Poznań 1984, s. 184.

Łuczak C., Dzieje gospodarcze Niemiec 1871–1945, Wydawnictwo Naukowe PWN, Poznań 1984, s. 44.

Marciniak K., Mitologia grecka i rzymska, bohaterowie ponad czasem, Opowieść o bogach i herosach, konteksty kulturowe, historia i współczesność, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2010, s. 271).

Markowski M., Treści ideowe zawarte w banknocie stuzłotowym autorstwa Józefa Mehoffera, „Biuletyn Numizmatyczny” 2011, nr 2, s. 224–225.

Markowski M., Propagandowy obraz II Rzeszy ukazany w szacie graficznej banknotu 100 marek emisji 7 lutego 1908 roku, „Rocznik Polsko-Niemiecki” 2014, nr 22, s. 12.

Markowski M., Typy przedstawień Hermesa w szacie graficznej banknotów świata w latach 1901–1939, „Biuletyn Numizmatyczny” 2015, nr 3, 216–217.

Morawski W., Od marki do złotego. Historia finansów Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2008, s. 20.

Nikliborc A., Dionizos, w: P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, wyd. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990, s. 74.

Nikliborc A., Fortuna, w: P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, wyd. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990, s. 106.

Pajewski J., Historia Powszechna 1871–1918, wyd. 8, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 93.

Paluszczyński T., Historia Niemiec i państw niemieckich. Zarys dziejów politycznych, Wyższa Szkoła Języków Obcych, Poznań 2005, s. 221, 223.

Prokopczuk J., Historia powszechna 1871–1939, wyd. 3, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1984, s. 40.

Wąsicki J., Związek Niemiecki i Druga Rzesza Niemiecka 1848–1914, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1989, s. 465.

Pobierz

Opublikowane : 2017-04-28


Markowski, M. (2017). Postacie alegoryczne umieszczone w szacie graficznej banknotów stumarkowych emitowanych przez banki Badenii, Bawarii, Saksonii i Wirtembergii przed I wojną światową. Rocznik Polsko-Niemiecki, (25/2), 87-105. https://doi.org/10.35757/RPN.2017.25.19

Marcin Markowski  marcinmarkovsky@gmail.com
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II  Polska
https://orcid.org/0000-0002-5114-1650




Inne teksty tego samego autora