W trójkącie współzależności. Relacje gospodarcze Polski z Niemcami i Chinami oraz ich znaczenie polityczne
Abstrakt
In the following text I will analyse the selected aspects of economic relations between Poland, Germany and China. I am going to compare elements of discourse with political actions and, above all, with economic realities. Clearly in economic terms, Chinese direction is not an alternative to Germany for Poland, but it may become a necessity in terms of diversification of international economic relations. Particularly in the context of forthcoming electromobility revolution, the crisis could affect the German automobile industry, spilling over into other sectors related to Poland’s export. In the medium term, economic processes are likely to be loosely linked to political processes. Poland's interests in the international arena are more related to political integration with Germany than to a strong rapprochement with China. However, the former are unlikely to support Poland's emancipation in independent economic and trade policy. This may result in a two-pronged approach (separation of economic policies from political relations) to relations between the two countries.
Bibliografia
• Bachulska A., I. Karásková, Chińska obecność w Polsce: przerwany romans między Pekinem a Warszawą, Association for International Affairs (AMO), Praga 2020.
• Bank Światowy, Innovative China: New Drivers of Growth, World Bank Group, Washington 2019.
• Bank Światowy, The Role of Government in the Market for Electric Vehicles, World Bank Group, Washington 2020.
• Burski K., Rozkwit chińskich think tanków i nowe oczekiwania wobec nich, „Azja-Pacyfik” 2015 nr 15, Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa-Toruń 2015.
• Clinci C., China’s Soft Power and Public Diplomacy, International Journal of Political Science, Law and International Relations, 2015 Vol. 5, Issue 1, Feb 2015, [brak miasta wydania] 2015.
• Fundacja Kaleckiego, Kapitał zagraniczny w Polsce: czy jesteśmy gospodarką poddostawcy?, Fundacja Kaleckiego/ Narodowy Bank Polski, Warszawa 2015.
• Główny Urząd Statystyczny, Handel Zagraniczny. Statystyka lustrzana i statystyka asymetrii, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2018.
• Główny Urząd Statystyczny, Sytuacja makroekonomiczna w Polsce w 2013 r. na tle procesów w gospodarce światowej, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2014.
• Golik K., Informacja na temat 3. sympozjum think tanków z Chin i Europy Środkowo-Wschodniej, Pekin, 15-18 grudnia 2015 r., „Azja-Pacyfik” 19/2016, Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa-Toruń 2016.
• Golik K., Polski model z chińską specyfiką?, w: M. Sutowski (red.), Ekonomia polityczna „dobrej zmiany”, Instytut Studiów Zaawansowanych, Warszawa 2017.
• Konopczak K., Konwergencja gospodarek państw Europy Środkowo-Wschodniej względem strefy euro — test wspólnego trendu i wspólnego cyklu, „Bank i Kredyt”, vol. 44, nr 4, Narodowy Bank Polski, Warszawa 2013.
• Kordalska A., M. Olczyk, Is Germany a Hub of ‘Factory Europe’ for CEE Countries?, “Ekonomista” nr 6 (2019),, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2019.
• Kowalski B., Central and Eastern Europe, China’s Core Interests, and the Limits of Relational Politics: Lessons from the Czech Republic in the 2010s, “East European Politics and Societies and Cultures”, Volume XX Number X, Sage Publications, Newbury Park 2020.
• Marczewski K., Ł. Ambroziak, Zmiany w handlu zagranicznym Polski w latach 1995-2011 w kategorii wartości dodanej, IBRKK, Warszawa 2013.
• Li Yuan, K. Bolton, T. Westphal, The Effects of the Silk Road Railways on Aggregate Trade Volumes between China and Europe, “Working Paper on East Asian Studies” no. 109, May 2016, University Duisburg-Essen, Duisburg 2016.
• 刘作奎 [Liu Zuokui], 卡塔里娜·高里克 [K. Golik], 2015年波兰宪法危机根源、前景及对中波关系影响分析 [Korzenie kryzysu konstytucyjnego w 2015 roku w Polsce oraz analiza ich wpływu na perspektywy stosunków chińsko-polskich], “Chinese Journal of European Studies”, 2016/2, Pekin 2016.
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy, IMF multi-country report, German-Central European Supply Chain — cluster report, IMF, Washington 2013.
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Resolving China's Zombies: Tackling Debt and Raising Productivity, IMF, Washington 2017.
• Pawliccy A. i J., PiS i jego polityka zagraniczna, „Newsweek” 3 lip 2016, Warszawa 2016.
• Ośrodek Badań Azji, Dynamika wzrostu polskiego eksportu do Chin w 2018 r. z uwzględnieniem roli Niemiec, „Biuletyn Ośrodka Badań Azji” marzec 2019, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2019.
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Dryf chińskich reform, Polityka gospodarcza pierwszej kadencji Xi Jinpinga, OSW, Warszawa 2017.
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Na zakręcie, Kryzys niemieckiej branży motoryzacyjnej, OSW, Warszawa 2020.
• Rahman J., Tianli Zhao, Export Performance in Europe: What Do We Know from Supply Links?, IMF Working Paper WP/13/62 2013, IMF, Washington 2013.
• Reeves J., Chinese Foreign Relations with the Weak Peripheral States, Asymmetrical Economic Power and Insecurity, Routledge, London/New York 2016.
• Serafin M., Centralny Port Komunikacyjny, Analiza Rynkowa, Fundacja Kaleckiego, Warszawa 2019.
• Szunomar A., Z. Biedermann “Chinese OFDI in Europe and the Central and Eastern European region in a global context”, w: A. Szunomar (red.), Chinese investments and financial engagement in Visegrad countries: myth or reality?, Institute of World Economics, Budapest 2014.
Netografia:
• Allen-Ebrahimian B., Exclusive: Top German official hushed up report on China’s influence, „Axios” 6.10.2020, https://www.axios.com/exclusive-top-german-official-hushed-up-report-on-chinas-influence-8c6aeef3-0f71-405f-a902-a215399f2068.html (dostęp 09 września 2020).
• Brössler D., China macht sich Osteuropa gefügig [Chiny czynią sobie Europę Wschodnia posłuszną], „Sueddeutsche Zeitung” 28. November 2017, https://www.sueddeutsche.de/politik/china-osteuropa-gipfel-china-macht-sich-osteuropa-gefuegig-1.3767521 (dostęp 17 sierpnia 2020).
• Ciesielska-Klikowska J., Wzrost niemieckiego eksportu – Chiny partnerem nr 1 dla gospodarki RFN?, http://osa.uni.lodz.pl/?p=11070&fbclid=IwAR1fll9k43LV2Y7y0Gi-NOUIE_jgIxdS2IqWDm32Rrq5pDI19VmRYTP_YB8 (dostęp 17 sierpnia 2020).
• Cieślik E., Chiński szał zakupów, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/chinski-szal-zakupow/ (dostęp: 10 listopada 2016).
• Geinitz Ch., China weitet seinen Einfluss auf Osteuropa aus [Chiny rozszerzają swoje wpływy na Europę Wschodnią], „Frankfurter Allgemeine” 28.11.2017 https://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/mehr-wirtschaft/china-und-ungarn-verhandeln-ueber-milliarden-investitionen-in-osteuropa-15313319/china-und-ungarn-verhandeln-15313580.html (dostęp 17 sierpnia 2020).
• 胡 昊 [Hu Hao], 深入发展中国与中东欧国家的关系，打造中欧合作的新亮点[Pogłębiający się rozwój stosunków między Chinami a krajami Europy Środkowo-Wschodniej, nowe punkty widzenia w budowaniu współpracy Chiny-EŚW], http://www.cccws.org.cn/Detail.aspx?newsId=2400&TId=174 (dostęp 10 listopada 2016).
• 刘作奎 [Liu Zuokiu], 波兰的忧虑 [Obawy Polski], http://opinion.china.com.cn/opinion_76_133976.html (dostęp 10 listopada 2016).
• Liu Zuokui, The Role of Central and Eastern Europe in the Building of Silk Road Economic Belt, http://www.ciis.org.cn/english/2014-09/18/content_7243192.htm (dostęp 10 listopada 2015).
• Mercator Institute for China Studies (Merics), Chinese FDI in Europe: 2019 Update, https://merics.org/en/report/chinese-fdi-europe-2019-update (dostęp 10 września 2020).
• Ośrodek Badań Azji, Polsko-chińskie stosunki gospodarcze w 2017 r. w ujęciu porównawczym, „Biuletyn Ośrodka Badań Azji”, lipiec 2018, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2018.
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Chiny – Europa Środkowo-Wschodnia: „16+1” widziane z Pekinu, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-04-14/chiny-europa-srodkowo-wschodnia-161-widziane-z-pekinu (dostęp 10 listopada 2015).
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Chińskie zagraniczne inwestycje bezpośrednie w ramach „16+1”: strategia, instytucje, rezultaty, OSW, Warszawa 2015, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-12-03/chinskie-zagraniczne-inwestycje-bezposrednie-w-ramach-161 (dostęp 10 listopada 2015).
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Nowy Jedwabny Szlak: uniwersalne narzędzie chińskiej polityki, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-02-10/nowy-jedwabny-szlak-uniwersalne-narzedzie-chinskiej-polityki (dostęp 10 listopada 2015).
• Szczudlik J., Polska w polityce zagranicznej Chin – nie tylko gospodarka, PISM, Warszawa 2016, http://www.pism.pl/publikacje/biuletyn/nr-39-1389# (dostęp 17 sierpnia 2020).
• 徐 刚 [Xu Gang],中国与中东欧国家关系: 新阶段#新挑战与新思路 [Stosunki Chin z krajami Europy Środkowo-Wschodniej: nowy etap: Nowe wyzwania i nowe idee], http://www.faobserver.com/NewsInfo.aspx?id=11527 (dostęp 10 listopada 2016).
• Verseck K., Osteuropa huldigt Peking-und hofft auf Milliarden [Europa Wschodnia składa hołd Chinom - i liczy na miliardy], Der Spiegel 28.11.2017, https://www.spiegel.de/politik/ausland/china-osteuropa-gipfel-in-budapest-huldigung-an-peking-a-1180622.html (dostęp 17 sierpnia 2020).
• Bank Światowy, Innovative China: New Drivers of Growth, World Bank Group, Washington 2019.
• Bank Światowy, The Role of Government in the Market for Electric Vehicles, World Bank Group, Washington 2020.
• Burski K., Rozkwit chińskich think tanków i nowe oczekiwania wobec nich, „Azja-Pacyfik” 2015 nr 15, Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa-Toruń 2015.
• Clinci C., China’s Soft Power and Public Diplomacy, International Journal of Political Science, Law and International Relations, 2015 Vol. 5, Issue 1, Feb 2015, [brak miasta wydania] 2015.
• Fundacja Kaleckiego, Kapitał zagraniczny w Polsce: czy jesteśmy gospodarką poddostawcy?, Fundacja Kaleckiego/ Narodowy Bank Polski, Warszawa 2015.
• Główny Urząd Statystyczny, Handel Zagraniczny. Statystyka lustrzana i statystyka asymetrii, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2018.
• Główny Urząd Statystyczny, Sytuacja makroekonomiczna w Polsce w 2013 r. na tle procesów w gospodarce światowej, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2014.
• Golik K., Informacja na temat 3. sympozjum think tanków z Chin i Europy Środkowo-Wschodniej, Pekin, 15-18 grudnia 2015 r., „Azja-Pacyfik” 19/2016, Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa-Toruń 2016.
• Golik K., Polski model z chińską specyfiką?, w: M. Sutowski (red.), Ekonomia polityczna „dobrej zmiany”, Instytut Studiów Zaawansowanych, Warszawa 2017.
• Konopczak K., Konwergencja gospodarek państw Europy Środkowo-Wschodniej względem strefy euro — test wspólnego trendu i wspólnego cyklu, „Bank i Kredyt”, vol. 44, nr 4, Narodowy Bank Polski, Warszawa 2013.
• Kordalska A., M. Olczyk, Is Germany a Hub of ‘Factory Europe’ for CEE Countries?, “Ekonomista” nr 6 (2019),, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2019.
• Kowalski B., Central and Eastern Europe, China’s Core Interests, and the Limits of Relational Politics: Lessons from the Czech Republic in the 2010s, “East European Politics and Societies and Cultures”, Volume XX Number X, Sage Publications, Newbury Park 2020.
• Marczewski K., Ł. Ambroziak, Zmiany w handlu zagranicznym Polski w latach 1995-2011 w kategorii wartości dodanej, IBRKK, Warszawa 2013.
• Li Yuan, K. Bolton, T. Westphal, The Effects of the Silk Road Railways on Aggregate Trade Volumes between China and Europe, “Working Paper on East Asian Studies” no. 109, May 2016, University Duisburg-Essen, Duisburg 2016.
• 刘作奎 [Liu Zuokui], 卡塔里娜·高里克 [K. Golik], 2015年波兰宪法危机根源、前景及对中波关系影响分析 [Korzenie kryzysu konstytucyjnego w 2015 roku w Polsce oraz analiza ich wpływu na perspektywy stosunków chińsko-polskich], “Chinese Journal of European Studies”, 2016/2, Pekin 2016.
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy, IMF multi-country report, German-Central European Supply Chain — cluster report, IMF, Washington 2013.
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Resolving China's Zombies: Tackling Debt and Raising Productivity, IMF, Washington 2017.
• Pawliccy A. i J., PiS i jego polityka zagraniczna, „Newsweek” 3 lip 2016, Warszawa 2016.
• Ośrodek Badań Azji, Dynamika wzrostu polskiego eksportu do Chin w 2018 r. z uwzględnieniem roli Niemiec, „Biuletyn Ośrodka Badań Azji” marzec 2019, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2019.
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Dryf chińskich reform, Polityka gospodarcza pierwszej kadencji Xi Jinpinga, OSW, Warszawa 2017.
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Na zakręcie, Kryzys niemieckiej branży motoryzacyjnej, OSW, Warszawa 2020.
• Rahman J., Tianli Zhao, Export Performance in Europe: What Do We Know from Supply Links?, IMF Working Paper WP/13/62 2013, IMF, Washington 2013.
• Reeves J., Chinese Foreign Relations with the Weak Peripheral States, Asymmetrical Economic Power and Insecurity, Routledge, London/New York 2016.
• Serafin M., Centralny Port Komunikacyjny, Analiza Rynkowa, Fundacja Kaleckiego, Warszawa 2019.
• Szunomar A., Z. Biedermann “Chinese OFDI in Europe and the Central and Eastern European region in a global context”, w: A. Szunomar (red.), Chinese investments and financial engagement in Visegrad countries: myth or reality?, Institute of World Economics, Budapest 2014.
Netografia:
• Allen-Ebrahimian B., Exclusive: Top German official hushed up report on China’s influence, „Axios” 6.10.2020, https://www.axios.com/exclusive-top-german-official-hushed-up-report-on-chinas-influence-8c6aeef3-0f71-405f-a902-a215399f2068.html (dostęp 09 września 2020).
• Brössler D., China macht sich Osteuropa gefügig [Chiny czynią sobie Europę Wschodnia posłuszną], „Sueddeutsche Zeitung” 28. November 2017, https://www.sueddeutsche.de/politik/china-osteuropa-gipfel-china-macht-sich-osteuropa-gefuegig-1.3767521 (dostęp 17 sierpnia 2020).
• Ciesielska-Klikowska J., Wzrost niemieckiego eksportu – Chiny partnerem nr 1 dla gospodarki RFN?, http://osa.uni.lodz.pl/?p=11070&fbclid=IwAR1fll9k43LV2Y7y0Gi-NOUIE_jgIxdS2IqWDm32Rrq5pDI19VmRYTP_YB8 (dostęp 17 sierpnia 2020).
• Cieślik E., Chiński szał zakupów, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/chinski-szal-zakupow/ (dostęp: 10 listopada 2016).
• Geinitz Ch., China weitet seinen Einfluss auf Osteuropa aus [Chiny rozszerzają swoje wpływy na Europę Wschodnią], „Frankfurter Allgemeine” 28.11.2017 https://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/mehr-wirtschaft/china-und-ungarn-verhandeln-ueber-milliarden-investitionen-in-osteuropa-15313319/china-und-ungarn-verhandeln-15313580.html (dostęp 17 sierpnia 2020).
• 胡 昊 [Hu Hao], 深入发展中国与中东欧国家的关系，打造中欧合作的新亮点[Pogłębiający się rozwój stosunków między Chinami a krajami Europy Środkowo-Wschodniej, nowe punkty widzenia w budowaniu współpracy Chiny-EŚW], http://www.cccws.org.cn/Detail.aspx?newsId=2400&TId=174 (dostęp 10 listopada 2016).
• 刘作奎 [Liu Zuokiu], 波兰的忧虑 [Obawy Polski], http://opinion.china.com.cn/opinion_76_133976.html (dostęp 10 listopada 2016).
• Liu Zuokui, The Role of Central and Eastern Europe in the Building of Silk Road Economic Belt, http://www.ciis.org.cn/english/2014-09/18/content_7243192.htm (dostęp 10 listopada 2015).
• Mercator Institute for China Studies (Merics), Chinese FDI in Europe: 2019 Update, https://merics.org/en/report/chinese-fdi-europe-2019-update (dostęp 10 września 2020).
• Ośrodek Badań Azji, Polsko-chińskie stosunki gospodarcze w 2017 r. w ujęciu porównawczym, „Biuletyn Ośrodka Badań Azji”, lipiec 2018, Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2018.
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Chiny – Europa Środkowo-Wschodnia: „16+1” widziane z Pekinu, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-04-14/chiny-europa-srodkowo-wschodnia-161-widziane-z-pekinu (dostęp 10 listopada 2015).
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Chińskie zagraniczne inwestycje bezpośrednie w ramach „16+1”: strategia, instytucje, rezultaty, OSW, Warszawa 2015, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-12-03/chinskie-zagraniczne-inwestycje-bezposrednie-w-ramach-161 (dostęp 10 listopada 2015).
• Ośrodek Studiów Wschodnich, Nowy Jedwabny Szlak: uniwersalne narzędzie chińskiej polityki, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2015-02-10/nowy-jedwabny-szlak-uniwersalne-narzedzie-chinskiej-polityki (dostęp 10 listopada 2015).
• Szczudlik J., Polska w polityce zagranicznej Chin – nie tylko gospodarka, PISM, Warszawa 2016, http://www.pism.pl/publikacje/biuletyn/nr-39-1389# (dostęp 17 sierpnia 2020).
• 徐 刚 [Xu Gang],中国与中东欧国家关系: 新阶段#新挑战与新思路 [Stosunki Chin z krajami Europy Środkowo-Wschodniej: nowy etap: Nowe wyzwania i nowe idee], http://www.faobserver.com/NewsInfo.aspx?id=11527 (dostęp 10 listopada 2016).
• Verseck K., Osteuropa huldigt Peking-und hofft auf Milliarden [Europa Wschodnia składa hołd Chinom - i liczy na miliardy], Der Spiegel 28.11.2017, https://www.spiegel.de/politik/ausland/china-osteuropa-gipfel-in-budapest-huldigung-an-peking-a-1180622.html (dostęp 17 sierpnia 2020).
Golik, K. (2021). W trójkącie współzależności. Relacje gospodarcze Polski z Niemcami i Chinami oraz ich znaczenie polityczne. Rocznik Polsko-Niemiecki, (29), 103-120. https://doi.org/10.35757/RPN.2021.29.06
Katarzyna Golik
katarzyna.golik@isppan.waw.pl
Instytut Studiów Politycznych PAN Polska
https://orcid.org/0000-0002-9161-8222
Instytut Studiów Politycznych PAN Polska
https://orcid.org/0000-0002-9161-8222
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
