Masakry czy ludobójstwo?

Uwagi w kontekście książki Daniela Brewinga „W cieniu Auschwitz. Niemieckie masakry polskiej ludności cywilnej 1939-1945


Abstrakt

Autor analizuje zasadność posługiwania się terminem "masakra", jak czyni to Daniel Brewing w swoim studium, w kontekście zbrodni niemieckich na polskiej ludności cywilnej w czasie II wojny światowej.


Słowa kluczowe

ludobójstwo; okupacja; masakry; II wojna światowa; zbrodnie niemieckie

Arendt H., Korzenie totalitaryzmów, tłum. D. Grynberg i M. Szawiel, Warszawa 2008.

Borejsza J.W., Piękny wiek XIX, Warszawa 2010.

Borejsza J.W., A ridiculous hundred million Slavs, Concerning Adolf Hitler's world-view, trans. D. Frencz, Warsaw 2017.

Böhler J., Mallmann K. M., Matthäus J., Einsatzgruppen w Polsce, przeł. E. Ziegler-Brodnicka, Warszawa 2009.

Brewing D., W cieniu Auschwitz. Niemieckie masakry polskiej ludności cywilnej 1939-1945, tłum, R. Dziergwa, Poznań 2019.

Broszat M., Nationalsozialistische Polenpolitik 1939-1945, Stuttgart 1965 (pol. wyd. M. Broszat, Narodowo-socjalistyczna polityka w sprawie Polski, Warszawa – Poznań 1966).

Bydgoszcz 3–4 września 1939. Studia i dokumenty, red. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008.

Ceran T.,, Antypolonizm w ideologii narodowosocjalistycznej/Anti-Polonism in the Ideology of National Socialism, „Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX. Totalitarian and 20th Century Studies” 2017, nr 1, s. 84–103; 218-239.

Ceran T., „Korytarz nienawiści”. Motywacja sprawców zbrodni – członków organizacji Selbstschutz Westpreussen [w:] Jak rodzi się zło. Sprawcy. Wykonawcy, pomocnicy, red. A. Bartuś, Oświęcim 2018, s. 51–62.

Ceran T., Zbrodnia pomorska 1939, Warszawa 2018.

Ceran T.S., „Im Namen des Führers… Selbstschutz Westpreussen i zbrodnia w Łopatkach w 1939 roku, Bydgoszcz-Gdańsk 2014.

Ceran T.S., Paterek 1939. Zbrodnia i pamięć/Memory and crime, Bydgoszcz-Gdańsk-Warszawa 2018.

Cyprian T., Sawicki J., Siedem procesów przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, Poznań 1962.

Himmler H., Kilka myśli o traktowaniu obcoplemieńców na Wschodzie (Einige Gedanke uber Behandlung der Fremdenvolker im Osten, przedruk w: „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce” 1948, t. IV.

Hirszfeld L., Historia jednego życia, Kraków 2011.

Jansen Ch., Weckbecker A., Der „Volksdeutsche Selbstschutz” in Polen 1939-40, München 1992.

Jarząbek W., Rzeź Woli – wydarzenie jednostkowe czy wynikające z „logiki” niemieckiej polityki okupacyjnej w Polsce? [w:] Wola 1944. Nierozliczona zbrodnia a pojęcie ludobójstwa/ An unpunished crime and the notion of genicode, red. E. Habowski, Warszawa 2019, s. 37-52.

Kur T., Trzy srebrne róże znaczą szlak zbrodni. Saga rodu von Alvenslebenów, Warszawa 1975.

Lemkin R., Rządy państw Osi w okupowanej Europie. Prawa okupacyjne, analiza rządzenia, propozycje zadośćuczynienia, tłum. A. Bieńczyk-Missala i in., Warszawa 2013.

Longerich P., Himmler. Buchalter śmierci, przeł. S. Szymański, J. Skowroński, Warszawa 2014.

Lucas R., Zapomniany Holocaust. Polacy pod okupacją niemiecką 1939-1944, z przedmową N. Daviesa, przeł. S. Stodulski, Poznań 2012

Machcewicz P., Ludobójstwo – geneza pojęcia i współczesne spory [w:] Wiek nienawiści, red. E. Dmitrówa i in. Warszawa 2014, s. 213-230.

Madajczyk Cz., Przywódcy hitlerowscy wobec sprawy polskiej w okresie od października 1939 do września 1940 r., „Przegląd Zachodni” 1958, nr 1.

Madajczyk Cz., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, t.1-2, Warszawa 1970.Madajczyk Cz., Systemy okupacyjne państwa Osi w Europie [w:] Zbrodnie i sprawcy. Ludobójstwo hitlerowskie przed sądem ludzkości i historii, red. Cz. Pilichowski, Warszawa 1980, s. 222-237.

Madajczyk P., II wojna światowa i Powstanie Warszawskiego – szukanie właściwych terminów, [w:] Wola 1944. Nierozliczona zbrodnia a pojęcie ludobójstwa/ An unpunished crime and the notion of genicode, red. E. Habowski, Warszawa 2019, s. 17-36.

Madajczyk P., Polskie problemy z genocydem Rafała Lemkina, „Dzieje Najnowsze” 2016, nr 1, s. 5-13.

Mazanowska I., Karolewo 1939. Zbrodnie w obozie Selbstschutz Westpreussen, Gdańsk–Warszawa 2017.

Melson R., Revolution and Genocide. On the Origins of the Armenian Genocide and the Holocaust, Chicago 1992.

Nijakowski L. M., Rozkosz zemsty. Socjologia mobilizacji ludobójczej, Warszawa 2013.

Pollack M., Skażone krajobrazy, przeł. K. Niedenthal, Wołowiec 2014.

Pospieszalski K. M., Polska pod niemieckim prawem 1939-1945 (Ziemie Zachodnie), Poznań 1946.

Radziwończyk K., Rola i specyfika terroru fizycznego w hitlerowskim systemie walki z ruchem oporu na okupowanych ziemiach polskich w latach 1939–1945 [w:] Zbrodnie i sprawcy. Ludobójstwo hitlerowskie przed sądem ludzkości i historii, red. Cz. Pilichowski, Warszawa 1980, s. 238–261.

Sofsky W., Traktat o przemocy, przeł. M. Adamski, Wrocław 1999.

Sołga H., Niemcy o Niemcach. Bilans zbrodniarzy hitlerowskich w Republice Federalnej Niemiec, Warszawa 1988.

Szarota T., Reviews Daniel Brewing Im Schatten von Auschwitz. Deutsche Massaker an polnischen Zivilisten 1939-1945, Darmstadt 2016, „Kwartalnik Historyczny”, Vol. CXXV, 2018, English Language Edition no.2, p. 178-183.

Sziling J., Polityka narodowościowa niemieckich władz okupacyjnych na Pomorzu Gdańskim w latach 1939-1945, [w:] Problemy narodowościowe i wyznaniowe na Pomorzu Nadwiślańskim i Kujawach w XX wieku, red. R. Sudziński, Toruń 1997.

Pobierz

Opublikowane : 2020-12-17


Ceran, T. (2020). Masakry czy ludobójstwo? . Rocznik Polsko-Niemiecki, (28), 265-275. https://doi.org/10.35757/RPN.2020.28.01

Tomasz Ceran  tomasz.ceran@ipn.gov.pl
Referat Badań Historycznych Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy  Polska
https://orcid.org/0000-0002-5037-6378