Polityka cyberbezpieczeństwa Unii Europejskiej – początek drogi do strategicznej autonomii
Abstrakt
Although cybersecurity as an unified domain is still a recent fi eld of common policy for the EU, it is widely perceived as an area of growing importance for the global position and security of the Union. This development of EU’s cybersecurity policy is taking place in the context of the broader efforts, namely Europe’s ambition to increase its strategic autonomy. For the EU the main challenge remains how to achieve the coherent and holistic approach to cybersecurity, encompassing it’s all dimensions – network and information security, cybercrime and cyber defence. New initiatives undertaken recently by Brussels try to address this problem. This article’s aim is to contribute to the better understanding of the potential of the EU’s cybersecurity policy to frame the future of European security and defence. The article describes the process of development of the cybersecurity policy of the EU in the XXI century. It provides a brief overview of the instruments and institutions of this policy. Then, the article discusses the EU’s potential in cybersecurity field. The final part deals with the three dimensions of EU’s strategic autonomy – political, operational and industrial and how they relate to cybersecurity.
Bibliografia
Barburska O., Argument siły czy siła argumentów? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych jako soft power, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2016, nr 10.
Betz D.J., Stevens T., Cyberspace and the State: Toward a Strategy for Cyber-Power, Routledge, Abingdon 2011.
Cavelty M.D., Europe’s Cyber-Power, „European Politics and Society” 2018, vol. 19, nr 3, https://doi.org/10.1080/23745118.2018.1430718.
Christou G., Cybersecurity in the European Union, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2016.
Czebotar Ł., Strategia Stanów Zjednoczonych wobec problemu bezpieczeństwa cyberprzestrzeni, w: A. Podraza, P. Potakowski, K. Wiak (red.), Cyberterroryzm zagrożeniem XXI wieku, Difin, Warszawa 2013.
Daniluk P., Kultura strategiczna Unii Europejskiej. Podejście normatywne, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2015, vol. 9, nr 2.
Demczuk A., Od raportu Bangemanna do Strategii Europa 2020. Rozwój społeczeństwa informacyjnego w polityce Unii Europejskiej – bilans 15 lat, „Annales UMCS” 2016, vol. 23, nr 2.
Globally, People Point to ISIS and Climate Change as Leading Security Threats, Pew Research Center, August, 2017, www.pewglobal.org/2017/08/01/globally-people-point-to-isis-and-climate-change-as-leading-security-threats.
Haataja S., The 2007 Cyberattacks Against Estonia and International Law on the Use of Force: An Informational Approach, „Law, Innovation and Technology” 2017.
Hollis D., Cyberwar Case Study: Georgia 2008, „Small Wars Journal” 2011, http://smallwarsjournal.com/blog/journal/docs-temp/639-hollis.pdf.
Jørgensen K.E., Laatikainen K.V. (red.), Routledge Handbook on the European Union and International Institutions: Performance, Policy, Power, Routledge, Abingdon 2013.
Katainen J., Limnell J., Cybersecurity and Defence for the Future of Europe, „EUobserver”, 10 IV 2018, https://euobserver.com/opinion/141556.
Klimburg A., Mobilising Cyber Power, „Survival” 2011, vol. 53, nr 1.
Klimburg A., The Whole of Nation in Cyberpower, „Georgetown Journal of International Affairs” 2011, special issue: International Engagement on Cyber.
Kuehl D.T., From Cyberspace to Cyberpower: Defi ning the Problem, w: D. Kramer, H. Stuart, L.K. Wentz, Cyberpower and National Security Policy, National Defense University, Potomac Books, Inc., Washington 2009, http://ctnsp.dodlive.mil/files/2014/03/Cyberpower-I-Chap-02.pdf.
Kupiecki R., Unia Europejska i problemy strategii bezpieczeństwa podmiotów zbiorowych, „Sprawy Międzynarodowe” 2014, nr 4.
Lakomy M., Cyberwojna jako rzeczywistość XXI wieku, „Stosunki Międzynarodowe” 2011, nr 3−4.
Maliszewska-Nienartowicz J., Założenia Globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE – przełom czy stagnacja?, „Sprawy Międzynarodowe” 2017, nr 2.
Mogherini Calls EU a Peace ‘Superpower’, in Wake of Trump Win, Eur Activ, 10 XI 2016, www.euractiv.com/section/security/news/mogherini-calls-eu-a-peace-superpower-in-wake-of-trump-win.
Nye J.S., Cyber Power, Belfer Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School, Cambridge 2010, http://belfercenter.ksg.harvard.edu/files/cyber-power.pdf.
Pieńkoś A., Europejska Agencja Obrony w systemie współpracy przemysłowo-obronnej w Europie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2017.
Professor Sounds Alarm over Dutch Cyber Security Brain Drain, DutchNews.nl, 23 IV 2018, www.dutchnews.nl/news/2018/04/professor-sounds-alarm-over-dutch-cyber-security-brain-drain.
R. Kuźniar, Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”–Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa 2005.
Schmitt M. (red.), The Law of Armed Conflict Generally. In Tallinn Manual 2.0 on the International Law Applicable to Cyber Operations, Cambridge University Press, Cambridge 2017.
Szymański P., Pozory i konkrety. Polityka bezpieczeństwa i siły zbrojne Danii, Komentarze OSW, 23 IV 2018.
Tadeusiewicz R., Zagrożenia w cyberprzestrzeni, „Nauka” 2010, nr 4.
Terlikowski M., Pierwsze projekty PESCO: w poszukiwaniu przełomu, „Biuletyn PISM”, 8 V 2018, nr 65.
Wystąpienie Emmanuela Macrona Inicjatywa dla Europy, www.diplomatie.gouv.fr/en/french-foreign-policy/european-union/events/article/president-macron-s-initiative-for-europe-a-sovereign-united-democratic-europe.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
