O koncepcji ideologicznej kontrnarracji wobec przesłania fundamentalizmu islamskiego. Analiza wybranych przykładów radykalizacji i deradykalizacji w Europie, Azji Południowej i na Bliskim Wschodzie
Abstrakt
The article discusses the issues of religious radicalisation and de-radicalisation in contemporary Islam. Its authors present complex phenomena of ideological, historical, cultural and political contexts of radicalisation processes, investigate the problem of distribution of radical propagandist materials among various Muslim communities around the world and analyse the consequences of ideological transformation of Islamic fundamentalism in selected European countries. In their analysis of ISIS recruitment policy they focus on Arie Kruglanski’s research on cognitive closure and personal significance. The political concepts by Muhammad Iqbal and Muhammad Ali Jinnah are examined as examples of an ideological counter-narrative vis-à-vis fundamentalist philosophy, albeit with the proviso that their universal relevance is probably limited by the historical context of Pakistan. The authors conclude that the radicalisation propaganda has a global appeal as it has adopted a carefully selected group of universally recognised ideologues ( Ibn Abd al-Wahhab, Abul A’la Maududi, Sayyid Qutb) but the recommended de-radicalisation processes should be rooted locally or regionally.
Słowa kluczowe
radykalizacja; deradykalizacja; fundamentalizm; Islam; internet; kontrnarracja
Bibliografia
Adamczuk M., Rodzimy terroryzm jako zjawisko zagrażające bezpieczeństwu w Europie, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2011, nr 1.
Allcott H., Gentzkow M., Social media and fake news in the 2016 election, „Journal of Economic Perspectives” 2017, vol. 31, No. 2.
Al-Qa’ida Abu-Yahya al-Libi calls on Algerians to fight against „infidel” government, 22 VI 2009, dostępny w internecie [dostęp: 22 VIII 2018]: <https://scholarship.tricolib.brynmawr.edu/bitstream/handle/10066/4707/AYL20090622.pdf>.
Awan A. N., Hoskins A., O’Loughlin B., Radicalisation and media. Connectivity and terrorism in the new media ecology, Routledge, London 2011.
Bakker E., Jihadi terrorists in Europe. Their characteristics and the circumstances in which they joined the jihad, Netherlands Institute of International Relations, Hague 2006.
Bergen P., Jihad 2.0: social media in the next evolution of terrorist recruitment, U. S. Government Publishing Office, Washington 2016, dostępny w internecie [dostęp: 30 I 2018]: <https://archive.org/details/gov.gpo.fdsys.CHRG-114shrg95653>.
Decker O., Kiess J., Brähler E., Die enthemmte Mitte. Autoritäre und rechtsextreme Einstellung in Deutschland, Psychosozial-Verlag, [Leipzig 2016], dostępny także w internecie [dostęp: 27 I 2018]: <https://www.psychosozialverlag.de/pdfs/leseprobe/9783837926309.pdf>.
Haq, Ul- S., „Eure Gesetze interessieren uns nicht!” Undercover in europäischen Moscheen – wie Muslime radikalisiert werden, Orell Füssli Verlag, Zürich 2018.
Iqbal M. A., Islam as an ethical and political ideal, Islamic Book Service, Lahore 1977.
Iqbal M. A., The reconstruction of religious thought in Islam, Iqbal Academy Pakistan, Lahore 1989.
Islamischer religiöser Fundamentalismus ist weit verbreitet, „Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung” [online], 9 XII 2013 [dostęp: 22 VIII 2018], dostępny w internecie: <https://www.wzb.eu/de/pressemitteilung/islamischer-religioeser-fundamentalismus-ist-weit-verbreitet>.
Jihadi terrorism and the radicalisation challenge. European and American experience, ed. R. Coolsaet, Ashgate, Farnham 2011.
Kepel G., Święta wojna. Ekspansja i upadek fundamentalizmu muzułmańskiego, tłum. K. Pachniak, Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, Warszawa 2003.
Kłodkowski P., Nowy spór o uniwersalia, czyli o wspólnocie muzułmańskiej w Europie XXI wieku, [w:] W pułapce wielokulturowości, red. A. Siewierska-Chmaj, Warszawa–Rzeszów 2016.
Krause W., Abu-Chadi T., Radical right success and mainstream parties’ anti-immigrant policy shifts, „WZB Democracy Blog” [online], 17 VII 2018 [dostęp: 23 VIII 2018], dostępny w internecie: <https://democracy.blog.wzb.eu/2018/07/17/radical-right-success-and-mainstream-parties-anti-immigrant-policy-shifts/>.
Kruglanski A. W., Psychology not theology. Overcoming ISIS’ secret appeal, „E-International Relations” [online], 28 X 2014 [dostęp: 26 VIII 2018], dostępny w internecie: <https://www.e-ir.info/2014/10/28/psychology-not-theology-overcoming-isis-secret-appeal/>.
Kruglanski A. W., Belanger J., Gelfand M. G., Gunaratna R., Hetiarrachchi M., Reinares F., Orehek E. A., Sasota J., Sharvit K., Terrorism, a (self)love story. Redirecting the significance-quest can end violence, „American Psychologist” 2013, vol. 68.
Kruglanski A. W., Chen X., Dechesne M., Fishman S., Orehek E., Fully committed. Suicide bombers’ motivation and the quest for personal significance, „Political Psychology” 2009, vol. 30, issue 3.
Kundnani A., Radicalisation. The journey of a concept, „Race & Class” 2012, vol. 54, No. 2.
Leavitt N., Recommendation technology. Will it boost e-commerce?, „Computer” 2006, vol. 39, dostępny w internecie [dostęp: 30 I 2018]: <http://www.leavcom.com/pdf/Recommend.pdf>.
Lewis B., The crisis of Islam. Holy war and unholy terror, Modern Library, London 2003.
Lewis B., What went wrong? Western impact and Middle Eastern response, Harper Perennial, London 2003.
Lipka M., Europe’s Muslim population will continue to grow – but how much depends on migration, „Pew Research Center” [online], 4 XII 2017 [dostęp: 26 VIII 2018], dostępny w internecie: <http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/12/04/europes-muslim-population-will-continue-to-grow-but-how-much-depends-on-migration/>.
Maalouf A., Rozregulowany świat, tłum. W. Prażuch, Czytelnik, Warszawa 2011.
Maududi A. A’la, Risālah-e-Dīnīyat [‘Traktat o religii’], Lahore 1932.
Maududi, Al- S. A. A’la, Zrozumieć islam, tłum. H. Szabanowicz, H. Sawafta, Gdańsk 1990.
Mounk Y., Foa R. S., The signs of deconsolidation, „Journal of Democracy” 2017, vol. 28, No. 1.
Murad N., The last girl. My story of captivity and my fight against the Islamic State, Penguin Random House, New York 2017.
Murad N., Ostatnia dziewczyna. O mojej niewoli i walce z Państwem Islamskim, tłum. M. Koziej, Prószyński i S-ka, Warszawa 2018.
Nasr V. R., Seyyed, Mawdudi and the making of Islamic revivalism, Oxford University Press, Oxford 1996.
Oppenheim M., Davos 2018: George Soros launches blistering attack on Trump – „The survival of our entire civilisation is at stake”, „Independent” [online], 26 I 2018 [dostęp: 26 I 2018], dostępny w internecie: <http://www.independent.co.uk/news/world/europe/davos-2018-george-soros-launches-blistering-attack-on-trump-the-survival-of-our-entire-civilization-a8179311.html>.
Sawicka Z., Wpływ nowych mediów na przemiany polityczne wybranych państw Bliskiego Wschodu na przykładzie Arabskiej Wiosny, Warszawa 2017.
Schmid A. P., Radicalisation, de-radicalisation, counter-radicalisation. A conceptual discussion and literature review, International Centre for Counter-Terrorism, Hague 2013 (ICCT Research Paper).
Schwartzstein P., Egipska bomba demograficzna, „Newsweek”, 7 I 2018.
Siewierska-Chmaj A., Mit i ideologie polityczne, [w:] Mity w polityce. Funkcje i mechanizmy aktualizacji, Oficyna Wydawnicza „Aspra”, Warszawa 2016.
Sivan E., Radykalny islam, tłum. A. Kosior, Libron, Kraków 2005.
Tibi B., Fundamentalizm religijny, tłum. J. Danecki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.
Tismăneanu V., Diabeł w historii. Komunizm, faszyzm i inne lekcje wieku dwudziestego, tłum. K. Michałowicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2018.
W pułapce wielokulturowości, red. A. Siewierska-Chmaj, Warszawa–Rzeszów 2016.
Wilner A. S., Duboulozb C.-J., Homegrown terrorism and transformative learning. An inter-disciplinary approach to understanding radicalization, „Global Change, Peace & Security” 2010, vol. 22, No. 1.
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera Polska
https://orcid.org/0000-0001-7943-3746
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
