Genewska konferencja Wielkiej Czwórki w myśli politycznej polskiej emigracji w Londynie
Abstrakt
This article contains an analysis of the views of Polish political emigrants after World War II regarding the conference of the leaders of the four major world powers: the United States, USSR, Great Britain and France, held in Geneva in July 1955. The analysis involves documentation gathered primarily at The Polish Institute and Sikorski Museum and the Polish Library in London, as well as press articles. In the first part of the article, I present three factors that led to the Geneva Summit: the situation in the USSR after the death of Joseph Stalin and the fi erce struggle for power at the Kremlin Olympus, as a result of which General Secretary of the Central Committee of the Communist Party of the Soviet Union Nikita Khrushchev gained the strongest position in 1955; the election of the US president Dwight Eisenhower; as well as the weakening position of Great Britain and France. In the second part of the article, I describe the position of the Polish emigration elites (politicians and journalists) before the conference regarding the powers’ attitude to the Polish issue, the problems of Central and Eastern Europe, German issues and international security. Importantly, the article also presents conclusions from the conference made by the analysts of ‘Polish London’, who tried to answer the question of which party obtained more political benefits during the conference. In summary, I try to show how the Geneva Summit changed the way of thinking of Polish political emigrants about the possibility of Poland’s liberation by the Western countries, particularly the United States.
Słowa kluczowe
bezpieczeństwo; emigracja; Genewa; konferencja; Polska; USA; ZSRR
Bibliografia
Bunicz I., Poligon szatana. Złoto partii, Warszawa 1992.
Friszke A., Dzieje polityczne emigracji, Warszawa 1999.
Habielski R., Kryzysy prezydenckie 1947 i 1954 roku. Ich antecedencje i następstwa, [w:] Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa 1994.
Holzer J., Europa zimnej wojny, Kraków 2012.
The inauguration of organized political warfare. The Cold War organizations sponsored by the National Committee for a Free Europe / Free Europe Committee, ed. K. Kádár Lynn, Budapest–New York 2013.
Knight A., Beria. Prawa ręka Stalina, Warszawa 1996.
Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2007. Referaty, red. M. Bielak, Ł. Kamiński, Warszawa 2007.
Machcewicz P., Emigracja w polityce międzynarodowej, Warszawa 1999.
Mazurkiewicz A., Narody ujarzmione – lobby polityczne czy projekt propagandowy?, „Studia Historica Gedanensia” 2014, nr 5.
Mazurkiewicz A., Relacje między Zgromadzeniem Europejskich Narodów Ujarzmionych a Komitetem Wolnej Europy na tle polityki amerykańskiej 1950−1960, „Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo Instytutu Pamięci Narodowej” 2013, nr 1 (21).
Nekola M., The Assembly of Captive European Nations. A transnational organization and tool of anti-communist propaganda, [w:] Transnational anti-communism and the Cold War, ed. L. V. Dongen, S. Roulin, G. Scott-Smith, London 2014.
Pichoja R., Historia władzy w Związku Radzieckim 1945−1991, Warszawa 2011.
Stanek P., Udział Stefana Korbońskiego w pracach Zgromadzenia Europejskich Narodów Ujarzmionych, [w:] Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2007. Referaty, red. M. Bielak, Ł. Kamiński, Warszawa 2007.
Tarka K., Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna rządu RP na uchodźstwie 1945−1990, Warszawa 2003.
Thom F., Beria. Oprawca bez skazy, Warszawa 2016.
Transnational anti-communism and the Cold War, ed. L. V. Dongen, S. Roulin, G. Scott-Smith, London 2014.
Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa 1994.
Wołoszański B., Ten okrutny wiek, Warszawa 2003.
Ziętara P., Emigracja wobec Października. Postawy polskich środowisk emigracyjnych wobec liberalizacji w PRL w latach 1955−1957, Warszawa 2001.
Ziętara P., Emigracyjne lata Stefana Korbońskiego, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 2009, nr 170.
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Polska
https://orcid.org/0000-0002-5015-6869
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
