Kontrowersje wokół armeńskiej ustawy o wolności sumienia i organizacjach religijnych
Abstrakt
The article discusses the basic legal act on the right to religious freedom The Law of the Republic of Armenia on the Freedom of Conscience and on Religious Organizations, which was enacted in Armenia in the early 1990s and which, in a slightly modified version, is still in force today. In Armenia, the close link between ethnicity and religious affiliation (Armenian Apostolic Church) makes it difficult to adopt legal solutions that would guarantee the full realization of the right to religious freedom. The Armenian Apostolic Church considers religious freedom as an anti-national provision, and therefore qualifies all other religious organizations as "sects" and anti-national structures. The article provides a detailed analysis of the Religious Denominations Act, indicates which of its provisions are most controversial and shows how the adopted legal solutions differ from the international standards.
Słowa kluczowe
The Law of the Republic of Armenia on the Freedom of Conscience and on Religious Organizations; the right to religious freedom; Republic of Armenia; Armenian Apostolic Church; religious organizations
Bibliografia
Ascatryan V., Commitments of Armenia to freedom of religion or belief, freedom of expression, participation in public and political life, [w:] Freedom of religion in Georgia and Armenia. Conference Publication July 2013, eds E. Chylinski, D. Chkhartishvili, Tbilisi 2013.
Armenia – draft joint opinion on the draft law amending the law on freedom of conscience and on religious organisations, Venice Commission Opinion No. 909/2017 OSCE/ODIHR Opinion No. FORB- ARM/319/2018, Strasbourg/Warsaw, 2 III 2018:< https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default.aspx?pdffile=CDL(2018)004-e> [dostęp: 29 VI 2021].
Armenia: new draft law on freedom of conscience and religious organisations is an improvement, but concerns remain over vaguely formulated limitations, and excessive registration and reporting requirements, 19 III 2018, Council of Europe:< https://www.coe.int/en/web/yerevan/home/-/asset_publisher/KZTSm796kFrq/content/armenia-new-draft-law-on-freedom-of-conscience-and-religious-organisations-is-an-improvement-but-concerns-remain-over-vaguely-formulated-limitations-1> [dostęp: 25 VI 2021].
Bielefeldt H., The way forward – concluding remarks, [w:] Freedom of religion in Georgia and Armenia, Conference publication July 2013, eds E. Chylinski, D. Chkhartishvili, Tbilisi 2013.
Charles R., Secular regimes and state engagement with religion in post-Soviet Eurasia, University of California, Berkeley 2013.
Danielyan S., Vardanyan V., Avtandilyan A., Religious tolerance in Armenia, Sage Publi-cations, Yerevan 2009.
EPF occasional policy brief. Recommendations on freedom of religion or belief, Updated February 2018: <https://epfarmenia.am/sites/default/files/Document/EPF_AR2017_Policy_Brief_Recommendations_on_Freedom_of_Religion_or_Belief.pdf> [dostęp: 30 VI 2021].
Eurasia Partnership Foundation submission to the Human Rights Council. Universal Periodic Review (UPR) of Armenia During its 35th Session (2020), s. 6: < https://epfarmenia.am/sites/default/files/Document/EPF_SUBMISSION_TO_THE_HUMAN_RIGHTS_COUNCIL_UPR_OF_ARMENIA.pdf> [dostęp: 25 VI 2021].
Europejska Konwencja Praw Człowieka po nowelizacji przez Protokół nr 11 i 14 z Protokołem nr 1 oraz Protokołami nr 4, 6, 7, 12 i 13, Strasburg 2010, s. 11:<https://arch-bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/prawa_czlowieka/convention_pol.pdf> [dostęp: 5 VI 2021].
Fedorowicz K., Transformacja ustrojowa w Armenii w latach 1991–2016, Instytut Wschodni UAM, Poznań 2017.
Guliyev E., Religion in the Central Caucasus. Current state and future trends, [w:] The South Caucasus 2021. Oil, democracy and geopolitics, eds F. Ismailzade, G.E. Howard ,The Jamestown Foundation, Washington 2012.
HCA Vanadzor’s position on RA draft laws on making amendments to the Republic of Armenia law on freedom of conscience and religious organizations and on amending and supplementing related legal acts, Vanadzor 2017.
Król-Mazur R., Obowiązkowa nauka historii Kościoła ormiańskiego w szkołach publicznych jako element polityki wyznaniowej Republiki Armenii [w:] S. Dudra, R. Król-Mazur, D. Maj, Polityka Wyznaniowa. Wschodnia i ekumeniczna perspektywa eklezjalna, Morpho, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2018.
Król-Mazur R., Ormiański Kościół Apostolski i jego relacje z władzami politycznymi i społeczeństwem obywatelskim, [w:] Polityczne uwarunkowania religii. Religijne uwarunkowania polityczne, red. S. Dudra, R. Michalak, Ł. Młyńczyk, Wydawnictwo Morpho, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2017.
Król-Mazur R., Prawo do wolności religijnej w Republice Armenii – analiza obowiązującego ustawodawstwa, [w:] Prawa człowieka wobec wyzwań współczesnego świata, red. E. Szczepankiewicz-Rudzka, A. Czubik, D. Dziwisz, Księgarnia Akademicka, Kraków 2019.
Król-Mazur R, Świadkowie Jehowy jako najbardziej zwalczana sekta w Armenii, „Wschodnioznawstwo” 2016, t. 10.
Margaryan A., Rights and opportunities of religious organizations in Armenia, [w:] Freedom of religion in Georgia and Armenia, Conference Publication July 2013, eds E. Chylinski, D. Chkhartishvili, Tbilisi 2013.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, Nowy Jork, 16 XII 1966 (Dz.U. z 1977 r. nr 38, poz. 167): < https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/Miedzynarodowy_Pakt_Praw_Obywatelskich_i_Politycznych.pdf> [dostęp: 5 VI 2021].
Nieczuja-Ostrowski P., Religia w polityce w państwach Kaukazu Południowego, [w:] Religia i polityka na obszarze Europy Wschodniej, Kaukazu i Azji Centralnej, red. T. Stępniewski, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, KUL, Lublin – Warszawa 2013.
Nieczuja-Ostrowski P., Religion as a factor of Armenian politics,”European Journal of Science and Theology” 2020, vol. 16, no. 6.
No 303 – N of 27 February 2014 FOR APPROVAL OF THE PLAN OF ACTIONS FOR THE NATIONAL STRATEGY ON HUMAN RIGHTS PROTECTION:< http://www.translation-centre.am/pdf/Translat/HH_Kar_Var/Kar_Vor_2014_303_N_en.pdf> [dostęp: 5 VI 2021].
Opinion on the draft law on the freedom of conscience and on religious organisations of the Republic Of Armenia, Religions in Armenia, 17 VII 2017 [dostęp 14 VI 2021]: <http://religions.am/en/agenda/opinion-on-the-draft-law-on-the-freedom-of-conscience-and-on-religious-organisations-of-the-republic-of-armenia/>.
Opinion on the draft law of the Republic Of Armenia amending the law "On freedom of conscience and religious organizations" based on an unofficial English translation of the draft amendments provided by the Human Rights Defender of the Republic of Armenia, OSCE/ODIHR Opinion No.: FORB-ARM/311/2017 [AIC], Warsaw, 16 October 2017: https://www.legislationline.org/download/id/7455/file/311_FORB_ARM_16Oct2017_en.pdf [dostęp: 27 VI 2021].
OSF Armenia Justice Group observations and recommendations on the draft amendments to the RA law on freedom of conscience and religious organizations and related legal acts, Open Society Foundations – Armenia, 3 X 2017:<https://www.osce.org/files/f/documents/a/b/349781.pdf> [dostęp: 22 VI 2021].
Osiecki J., Bolszewicy a Kościół Ormiański. Apostolski Kościół Ormiański w Armenii sowieckiej w latach 1920–1938, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2016.
Report on international religious freedom – Armenia 2020, United States Departament of State: <https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/armenia/> [dostęp: 25 VI 2021].
Szyszlak T. J., Wolność religijna w konstytucjach i ustawach wyznaniowych państw postradzieckich, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2007, t. 10.
The law of the Republic of Armenia on the freedom of conscience and on religious organizations, 17 VI 1991: <https://www.legislationline.org/download/id/5744/file/Armenia_law_freedom_conscience_religious_orgs_1991_am2011_en.pdf> [dostęp: 1 VI 2021].
The remarks and recommendations of the Commonwealth of Churches of Evangelical Family of Armenia, Religions in Armenia, 5 VII 2017 [dostęp 14 VI 2021]: <http://religions.am/en/article/the-remarks-and-recommendations-of-the-commonwealth-of-churches-of-evangelical-family-of-armenia/>.
Thilingarian H., A brief historical and theological introduction to the Armenian Apostolic Orthodox Church, Kanada 1993.
Zenderowski R., Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej. Między etnicyzacją religii a sakralizacją etnosu (narodu), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011.
report on international religious freedom: Armenia, U.S. Departament of State, 12 V 2021[dostęp: 14.XI. 2021]: <https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/armenia/>.
Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Jagielloński Polska
http://orcid.org/0000-0003-1795-8971
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
