Oligarchia a wybory parlamentarne w Republice Mołdawii w 2019 r.


Abstrakt

Parliamentary elections in the Republic of Moldova were held on 24 February 2019. According to domestic and international observers, the election results did not reflect the real preferences of Moldovan voters. This assessment was a result of numerous violations (such as buying votes and abusing administrative resources) and political manipulation made by Moldovan oligarchs and political parties, subordinated to the oligarchs. In this situation, establishing a majority government was impossible, leading to a temporary period of dual power. The political deadlock was finally broken by the unanimous efforts of the Russian Federation, the United States and the European Union. The international intervention deprived Vlad Plahotniuc of his hegemonic political influence. The oligarch left Moldova and the power in the country was taken over by a new coalition government composed of the socialists and the opposition bloc ACUM. However, this change did not lead to the democratisation of Moldovan political life. After only a few months, the role of the political hegemon was taken by the pro-Russian president Igor Dodon. Therefore, the postulate of the deoligarchisation of Moldova, which was used for several months by national and foreign media, only served to change the person in the position of the main political leader.


Słowa kluczowe

oligarchia; Republika Mołdawii; wybory; Vlad Plahotniuc; Igor Dodon

Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 1, Warszawa 2003.

Bacewicz K., Wiemers S., LTO10 Spot Report no.01, 2.02.2019. Republic of Moldova. Parliamentary elections 24 February 2019, Organization for Security and Co-operation in Europe, Bielce 2 II 2019.

Baker M., Moldova’s mysterious magnate, „Radio Free Europe. Radio Liberty” [online], 6 V 2015 [dostęp: 18 IX 2019]: <https://www.rferl.org/a/moldova-mysterious-magnate-ilan-shor-scandal/26998388.html/>.

Benedyczak J., Dyner A. M., Gibadło L., Kaca E., Pieńkowski J., Szeligowski D., Wizja rozwoju Partnerstwa Wschodniego po 2020 roku, red. E. Kaca, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2019: <https://www.pism.pl/publikacje/Raport_pism_Wizja_rozwoju_Partnerstwa_Wschodniego_po_2020_roku> [dostęp: 2 VI 2021].

Burakowski A., Cianciara A. K., Wódka J., Olszewski P., Europeizacja partii politycznych i grup interesu w wybranych krajach Partnerstwa Wschodniego i kandydujących do Unii Europejskiej, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2015.

Całus K., Mołdawia: od pluralizmu oligarchicznego do hegemonii Plahotniuca, Ośrodek Studiów Wschodnich, [Warszawa] 11 IV 2016 (Komentarze OSW, 208): <https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2016-04-11/moldawia-od-pluralizmu-oligarchicznego-do-hegemonii/> [dostęp: 8 VIII 2019].

Całus K., Mołdawia. Państwo niekonieczne, Wydawnictwo „Czarne”, Wołowiec 2020.

Całus K., Mołdawia: upadek rządu Mai Sandu, „Ośrodek Studiów Wschodnich” [online], 13 XI 2019 [dostęp: 18 XI 2019]: <https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2019-11-13/moldawia-upadek-rzadu-mai-sandu/>.

Całus K., Mołdawia: wybory bez nadziei, „Ośrodek Studiów Wschodnich” [online], 25 II 2019 [dostęp: 12 IX 2019]: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2019-02-25/moldawia-wybory-bez-nadziei>.

Całus K., Mołdawski teatr polityczny. Układ sił w roku wyborczym, Ośrodek Studiów Wschodnich, [Warszawa] 31 I 2018 (Komentarze OSW, 258): <https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2018-01-31/moldawski-teatr-polityczny-uklad-sil-w-roku-wyborczym/> [dostęp: 18 IV 2020].

Całus K., Państwo niedokończone. 25 lat mołdawskiej niepodległości, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2016 (Prace OSW, 59).

Heywood A., Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

Ignatowicz K., Emanacja rosyjskich interesów w Republice Mołdawii, „Studia Wschodnioeuropejskie” 2019, nr 10.

Kern C., Observation of the parliamentary elections in the Republic of Moldova (24 February 2019), Council of Europe, 8 IV 2019 (Election Observation Report, 14859): <https://assembly.coe.int/nw/xml/xref/Xref-xml2html-en.asp?fileid=27492&lang=en/> [dostęp: 2 VI 2021].

Konończuk W., Cenușa D., Kakachia K., Oligarchs in Ukraine, Moldova and Georgia as key obstacles to reforms, Centre for European Policy Studies, The Institute for Economic Research and Policy Consulting, The Expert-Group, Reformatics, 24 V 2017: <http://gip.ge/wp-content/uploads/2017/07/Oligarchs_14-June_FINAL_0.pdf> [dostęp: 18 IV 2021].

Martus V., Orheiland. The amusement park in the north of Moldova, „Itinari” [online], 3 VII 2019 [dostęp: 18 IX 2019]: <https://www.itinari.com/orheiland-the-amusement-park-in-the-north-of-moldova-ui2s/>.

Między historią polityczną a historią społeczną, red. J. Gołota, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Pułtusk–Olsztyn–Ostrołęka–Warszawa 2014.

Necsutu M., Moldova’s parliament backs Ion Chicu as new PM, „Balkan Insight” [online], 14 XI 2019 [dostęp: 18 XI 2019]: <https://balkaninsight.com/2019/11/14/moldovas-parliament-votes-in-ion-chicu-as-new-pm/>.

Oligarchizacja, „Słownik Języka Polskiego PWN” [online, dostęp: 17 III 2019]: <http://sjp.pwn.pl/szukaj/oligarchizacja.html>.

Parafianowicz Z., Potocki M., Vladimir Plahotniuc. Ballada o człowieku, który ukradł państwo, „Dziennik Gazeta Prawna” [online], 28 X 2016 [dostęp: 10 IX 2019]: <https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/988366,moldawia-vladimir-plahotniuc-czlowiek-ktory-ukradl-panstwo.html/>.

Populizm, „Encyklopedia PWN” [online, dostęp: 18 IV 2020]: <https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/populizm;3960525.html/>.

Răileanu Szeles M., Examining the foreign policy attitudes in Moldova, „Plos One” [online], 15 I 2021 [dostęp: 15 IV 2021]: <https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0245322/>.

Rață M., Money, businesses and interests of Igor Dodon and „crucial” alliances of PD-PSRM, „Anticoruptie” [online], 16 X 2016 [dostęp: 17 IX 2019]: <https://anticoruptie.md/en/elections-2016/money-businesses-and-interests-of-igor-dodon-and-crucial-alliances-of-pd-psrm/>.

Rybczyński A., Układ mocarstw i taśmy prezydenta. Tydzień, który wstrząsnął Mołdawią, „TVP Info” [online], 15 VI 2019 [dostęp: 15 X 2019]: <https://www.tvp.info/43090261/uklad-mocarstw-i-tasmy-prezydenta-tydzien-ktory-wstrzasnal-moldawia>.

Spotkania polsko-mołdawskie. Księga poświęcona pamięci Profesora Janusza Solaka, red. M. Kosienkowski, Lublin 2013.

Zdaniuk B., Konsolidacja państwa w Republice Mołdawii, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.

Zdaniuk B., Linie podziałów politycznych w Republice Mołdawii – aspekt tożsamościowy, [w:] Spotkania polsko-mołdawskie. Księga poświęcona pamięci Profesora Janusza Solaka, red. M. Kosienkowski, Lublin 2013.

Zdaniuk B., Praktyka rządów prozachodniej koalicji w Republice Mołdawii po rewolucji „twitterowej” 2009 roku, [w:] Między historią polityczną a historią społeczną, red. J. Gołota, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Pułtusk–Olsztyn–Ostrołęka–Warszawa 2014.

Pobierz

Opublikowane : 2021-06-08


Bacewicz, K. (2021). Oligarchia a wybory parlamentarne w Republice Mołdawii w 2019 r. Sprawy Międzynarodowe, 73(4), 95-129. https://doi.org/10.35757/SM.2020.73.4.04

Kinga Bacewicz  kingabac@gmail.com
Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE  Polska
https://orcid.org/0000-0002-5890-3929