Fuzja anarchizmu z ekologią – główne nurty zielonego anarchizmu, założenia oraz ich geneza
Abstrakt
This article describes the ideological outline of a broad doctrine called green anarchism. Green anarchism is one of the branches of anarchist thought, which has gained popularity in modern times, as evidenced by numerous Polish and foreign scientific and popular publications concerning the history of ecological anarchism and the emergence of radical ecological circles that share some of the values which form the basis of the classical anarchist schools (anarcho-communism, anarcho-collectivism, anarcho-individualism and anarcho-syndicalism). Ecological anarchism is a collection of many minor doctrines, philosophies and lifestyles referring to the fight against capitalism, which destroys the natural environment, the apotheosis of freedom, and the promotion of specific diets (fruitarianism, veganism, vegetarianism). The ideas of the co-founders of the green anarchist school are sometimes hostile to related factions and other doctrines (conservatism, nationalism, fascism). The article discusses the ideological profile of the three most popular and well-developed trends in ecological anarchism: anarcho-veganism, anarcho-primitivism and anarcho-naturism. Additionally, it presents excerpts of the works and views of the precursors of this rich political thought (such as Peter Kropotkin, Leo Tolstoy and Henry David Thoreau), the sources of which can be found in the 18th century. The aim of this article is to show that green anarchism is a political thought which has a rich history and is constantly being developed on many continents. It is a critique of contemporary phenomena, such as globalisation, urbanisation, industrialisation, and the destruction of nature resulting from the activities of corporations associated with certain industries.
Słowa kluczowe
anarchism; green anarchism; ecology; anarcho-primitivism
Bibliografia
Bierdiajew M., Autobiografia filozoficzna, przeł. H. Paprocki, „Antyk”, Kęty 2002.
Kropotkin P., Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju, M-Druk Zakład Poligraficzno-Wydawniczy, Janusz Muszyński, Poznań 2006.
Tołstoj L., Dzienniki 1847–1894, t. I, przeł. M. Leśniewska, przedm. W. Jakubowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973.
Wróblewski A., Czerwona religia, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2003.
Tucker K., Do uwięzionych. Deklaracja wojny i słowa, „Inny Świat” 2020, nr 1(51).
Wykurz L., Romantyczna dzikość, „Inny świat” 2020, nr 1(51).
Ogryzanie się. Radykalna odpowiedź na nie-wegańskich anarchistów, „Inny świat” 2019, nr 1(50).
Weganizm oznacza atak. Podsycanie pożaru przeciw gatunkizmowi i antropocentryzmowi moralnemu, „Inny świat” 2019, nr 1(50).
Antonow R., Augustyn Wróblewski. Anarchista z rozpaczy. Wybór pism, Kraków 2011.
Bookchin M., Granice burżuazyjnego miasta, Zielona Góra 1998.
Dawkins R., Rzeka genów, Warszawa 2016.
Dawkins R., Samolubny gen, Warszawa 2012.
De Waal F., Bonobo i ateista. W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych, Kraków 2018.
De Waal F., Ostatni uścisk Mamy. Emocje zwierząt i co one mówią o nas samych, Kraków 2019.
De Waal F., Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości, Kraków 2019.
Dennett D.C., Świadomość. Od bakterii do Bacha. O ewolucji umysłów, Kraków 2018.
Grott B., Dylematy polskiego nacjonalizmu. Powrót do tradycji czy przebudowa narodowego ducha, Warszawa 2015.
Juan-Navarro S., Anarchistyczne miasto Ameryki. Wolnościowe utopie miejskie nowego świata, Mielec 2011.
Kaczmarczyk H., Czy anarchokapitalizm jest częścią anarchizmu?, w: E. Krasucki (red.), M. Przyborowski, R. Skrycki, Studia z dziejów polskiego anarchizmu, Szczecin 2011.
Kasprzycki R., Królestwo nie z tego świata. Chrześcijańsko-anarchistyczne przesłanki filozofii profetycznej Mikołaja Bierdiajewa, Mielec 2004.
Malendowicz P., Anarchiści – ludzie zniewoleni wolnością, w: R. Skrycki (red.), Studia z dziejów anarchizmu, t. 2: W dwusetlecie urodzin Michaiła Bakunina, Szczecin 2016.
Malendowicz P., Nacjonalizm i anarchizm. Analiza komparystyczna myśli i ruchu, w: R. Skrycki (red.), Studia z dziejów anarchizmu, t. 3: Wojna Domowa w Hiszpanii (1936–1939), Chojna 2018.
Scruton R., Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie, Poznań 2017.
Sieczkowski T., Nowy ateizm. Rekonstrukcja światopoglądu, Łódź 2018.
Sikorski T., Prekursorzy zielonego anarchizmu. La Belle Epoque, Toruń 2020.
Singer P., Wyzwolenie zwierząt, Warszawa 2018.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
