Historia Ukrainy w najnowszych rosyjskich podręcznikach do historii w świetle rosyjskich rozważań nad narodem


Abstrakt

The article is devoted to the vision of Ukrainian history presented in the latest Russian secondary school history textbook published by Proswieshchenie. It also contains the analysis of selected events from the common Russian-Ukrainian history present in discourses concerning the concepts of the nation and the synthesis of Russian history. The textbook narrative is dominated by the myth of a brotherly nation and the imperialist vision of the history of the Russian state. According to the textbook narrative, Ukraine has subjectivity, although it is consistently diminished by the solution of the civilization approach.


Газизуллович B., О концепции общенациональной истории России, „Научный журнал КубГАУ” 2016,nr 118(04), s. 3–5, <https://cyberleninka.ru/article/n/o-kontseptsii-obschenatsionalnoy-istorii-rossii> [dostęp: 29 czerwca 2018].

Гибадуллин P., Постсоветский дискурс нации как проблема, „Власть” 2010, nr 1, s. 76, <https://cyberleninka.ru/article/n/postsovetskiy-diskurs-natsii-kak-problema-mezhetnicheskogo-edinstva-rossii> [dostęp: 31 maja 2019].

Екельчик C., Імперія пам’яті. Російсько-українські стосунки в радянській історичній уяві, Критика, Київ 2008, s. 174–175.

Жирнов O., Теоретические модели становления гражданской нации в современной России, „Вестник Саратовской государственной юридической академии” 2015, nr 6(107), s. 230.

История России. 6 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 1, Просвещение, Москва 2016, s. 10–128, 52; ч. 2, s. 4–116.

История России. 6 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 2, Просвещение, Москва 2016, s. 81–85; 113–120.

История России. 7 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 2, s. 67, 70-71.

История России. 8 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 1, Просвещение, Москва 2016, s. 28–29.

История России. 8 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 2, Просвещение, Москва 2016, s. 101–104.

История России. 10 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 1, Просвещение, Москва 2016, s. 73.

История России. 10 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 2, Просвещение, Москва 2016, s. 51–52.

История России. 10 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 3, Просвещение, Москва 2016, s. 40.

История России. 10 класс. Учебник для общеобразовательных организаций, red. А.В. Торкунов, ч. 3, s. 38, 92.

Касьянов Г., На расходящихся курсах. Исторические лабиринты Украины и России, „Global Affairs” 2018, nr 2, <https://globalaffairs.ru/number/Na-raskhodyaschik-hsya-kursakh-19487> [dostęp: 31 maja 2019].

Котенев B., Кузьмин, A., Oсобенности перехода на линейную систему школьного исторического образования в условиях реализации требований историко-культурного стандарта, s. 3, <https://cyberleninka.ru/article/n/osobennosti-perehoda-na-lineynuyu-sistemu-shkolnogo-istoricheskogo-obrazovaniya-v-usloviyah-realizatsii-trebovaniy-istoriko> [dostęp: 8 lipca 2018].

Неменский O., Вопросы национализма: украинство как политический проект, <https://sputnikipogrom.com/nationalism/62132/ukr-project/> [dostęp: 19 października 2018].

Неменский O., На Украине только одна идеология — идеология интегрального национализма, <https://riss.ru/smi/52982/> [dostęp: 19 października 2018].

Неменский O., Российская нация vs. Русский народ, „Вопросы национализма” 2012, nr 1(9), s. 83.

Путин B., Россия: национальный вопрос, 23.01.2012, http://www.ng.ru/politics/2012-01-23/1_national.html [dostęp: 31 maja 2019].

Согри B., Теоретические подходы к российской истории конца XX века, „Общественные науки и современность” 1998, nr 4, s. 132.

Сухова O., Ягов O., Имперская идентичность и формирование российской нации: историографические аспекты проблемы, „Гуманитарные науки. История” 2015, nr 3(35).

Тишков B., О нации, <http://www.valerytishkov.ru/cntnt/publikacii3/publikacii/o_nacii1.html> [dostęp: 8 lipca 2018].

Цымбурский B., Остров Россия. Циклы похищения Европы (Большое примечание к „Острову Россия”), <http://old.russ.ru/antolog/inoe/cymbur.htm> [dostęp: 19 października 2018].

Becker J., Lee Myers S., Putin’s friend profits in purge of schoolbooks, <https://www.nytimes.com/2014/11/02/world/europe/putins-friend-profits-in-purge-of-schoolbooks.html> [dostęp: 23 października 2018].

Idieii w Rossii. Idee w Rosji. Ideas in Russia. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski, t. 8, red. J. Dobieszewski, Łódź 2014, s. 362.

Kącka K., Polityka historyczna: kreatorzy, narzędzia, mechanizmy działania – przykład Polski, w: Narracje pamięci. Między polityką a historią, red. K. Kącka, J. Piechowiak-Lamparska, A. Ratke-Majewska, Toruń 2015, s. 64.

Malinowa O., Idea wspólnej przeszłości w Rosji postsowieckiej: wyobrażenia o narodzie i imperialnym dziedzictwie, w: Dialog kultur pamięci w regionie ULB, red. A. Nikzentaitis, M. Kopczyński, Warszawa 2014, s. 279.

Materski W., Od Cara do „Cara”. Studium rosyjskiej polityki historycznej, Warszawa 2017.

Miller A., Polityka pamięci w Rosji. Rola czynników niepaństwowych, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2015, t. 13, z. 2, s. 136, 138.

Plokhy S., Kwestia rosyjska. Jak budowano naród i imperium, Kraków 2019, s. 419.

Rohlfing J.L., The russian Sonderweg: a course of endless exclusion, Washington University Open Scholarship, <https://openscholarship.wustl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2117&context=etd> [dostęp: 20 czerwca 2018].

Siljak A., Christianity, science, and progress in Sergei M. Solov’ev’s history of Russia, w: Historiography of imperial Russia. The profession and writing of history in a multinational state, ed. Th. Sanders, London–New York 1999, s. 222.

Stryjek T., Jakiej przeszłości potrzebuje przyszłość? Interpretacje dziejów narodowych w historiografii i debacie publicznej na Ukrainie 1991–2004, Warszawa 2007.

Świder K., Rosyjska świadomość geopolityczna a Ukraina i Białoruś (po rozpadzie Związku Radzieckiego), Warszawa 2015, s. 166.

Pobierz

Opublikowane : 2019-09-27


Komosa, J. (2019). Historia Ukrainy w najnowszych rosyjskich podręcznikach do historii w świetle rosyjskich rozważań nad narodem. Studia Polityczne, 47(3), 129-150. https://doi.org/10.35757/STP.2019.47.3.06

Julita Komosa 
Instytut Historii Nauki PAN  Polska
https://orcid.org/0000-0002-2192-964X