Podwójna izolacja jako determinanta rozwoju społeczno-ekonomicznego małych państw wyspiarskich Globalnego Południa


Abstrakt

The aim of the article is to describe the development problems of Small Island Developing States (SIDS). This group is characterised by a specific vulnerability, resulting from geographical features, such as such as: small size, limited natural resources, isolation and natural disasters. They determine the narrow specialisation and marginal importance of these economies in international trade.
The unfavourable geographical location is considered to be the most important obstacle to development in the case of SIDS. For the purposes of these considerations, they are identified with a significant distance from the main centres of socio-economic life (continents) – ‘economic distance’ which the author identifies with the concepts of isolation and solitude. Then two forms of SIDS isolation are adopted: external isolation (from external markets) and internal isolation. In the second case, two forms are additionally distinguished: simple and complex.
This classification, in combination with the outlined basic models (development paths) characteristic of SIDS (MIRAB, SITE, PROFIT), has made it possible to answer the two research questions. Firstly, it has been found that in general the type (degree) of isolation signifi cantly determines the current level of the socio-economic development of the analysed small island states. Secondly, countries characterised by the so-called double insulation still remain at a particular disadvantage. In the latter case, however, one should take account of the fact that ‘the world is shrinking’ and insulation is ‘variable with time’. The fact that these countries joined the world market late (for example, the tourist market) may be an advantage for them as shown by the examples of such SIDS as Palau, Maldives or Seychelles, among others.


Armstrong H.W., de Kervenoael R.J., Li X., Read R.A., Comparison of the Economic Performance of Different Micro-states, and between Micro-states and Larger Countries, „World Development” 1998, vol. 26, nr 4.

Armstrong H.W., Read R., Comparing the Economic Performance of Dependent Territories and Sovereign Microstates, University of Chicago, Chicago 2000.

Baldacchino G., The other way round: manufacturing as an extension of services in small island states, „Asia Pacific Viewpoint” 1998, vol. 39, nr 3.

Baldacchino G., Managing the hinterland beyond: Two ideal-type strategies of economic development for small island territories, „Asia Pacific Viewpoint” 2006, vol. 47, nr 1.

Baldacchino G., Bertram G., The Beak of the Finch: Insights into the Economic Development of Small Economies, „The Round Table” 2009, vol. 98, nr 401.

Bartkowiak R., Ekonomia rozwoju, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013.

Bertram G., On the Convergence of Small Island Economies with Their Metropolitan Patrons, „World Development” 2004, vol. 32, nr 2.

Bertram G., Introduction: The MIRAB Model in the Twenty-first Century, „Asia Pacific Viewpoint” 2006, nr 47(1).

Bertram G., Pacific Island Economies, w: The Pacific Islands: Environment and Society, red. M. Rapaport, Hawaii University Press, Hawaii 2013.

Bertram G., Watters R.F., New Zealand and its Small Island Neighbours: A Review of New Zealand Policy Toward the Cook Islands, Niue, Tokelau, Kiribati and Tuvalu, Institute of Policy Studies, Victoria University of Wellington 1984.

Bertram G., Poirine B., Island Political Economy, w: A World of Islands, red. G. Baldacchino, Institute of Island Studies, University of Prince Edward Island, Charlottetown 2007.

Briguglio L., Small Island Developing States and Their Economic Vulnerabilities, „World Development” 1995, vol. 23, nr 9.

Briguglio L., Macroeconomics and the Maltese Economy, BDL Publishing, Malta 2011.

Collins P., Cunningham J.A., Creative Economies in Peripheral Regions, Palgrave Macmillan, Switzerland 2017.

Crocombe R., The South Pacific, University of South Pacific, Suva 2001.

Dudziński J., Najsłabiej rozwinięte kraje Trzeciego Świata, Wydawnictwo Glob, Szczecin 1986.

Dudziński J., Położenie geograficzne jako bariera rozwoju ekonomicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1992.

Encontre P., SIDS as a category: adopting criteria would enhance credibility, w: Is a special treatment of small island developing States possible? UNCTAD/LDC/2004/1.

Garbicz M., Problemy rozwoju i zacofania ekonomicznego. Dlaczego jedne kraje są biedne, podczas gdy inne są bogate? Oficyna Wolters Kluwer Business, Warszawa 2012.

Giezgała J., Turystyka w gospodarce narodowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1969; 1977, s. 343–345.

Grzywacz J., Pranie pieniędzy. Metody, Raje podatkowe, Zwalczanie, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2010.

Hein P., Small Island developing States: origin of the category and definition issues, w: Is a special treatment of small island developing States possible? UNCTAD/LDC/2004/1.

Higman B.W., A Concise History of The Caribbean, Cambridge University Press, Cambridge 2011.

Jasiński M., Aspekty monokulturowe gospodarki turystycznej, „Zeszyty Naukowe Kolegium Gospodarki Światowej”, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie” 2006, nr 20.

Jasiński M., Teoria zależności od ścieżki a małe gospodarki wyspiarskie, „Zeszyty Naukowe Kolegium Gospodarki Światowej, Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie” 2010, nr 28.

Jasiński M., Izolacja jako czynnik kształtujący popyt i podaż turystyczną na rynku międzynarodowym, w: Turystyka wobec nowych zjawisk w gospodarce światowej, red. E. Dziedzic, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2011.

Jasiński M., Modele rozwoju gospodarczego a poziom rozwoju społecznego i zamożności w małych państwach wyspiarskich na świecie, „Studia i Prace” 2017, nr 49(2), Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Szczeciński.

Jasiński M., Aspekty monokulturowe pomocowej choroby holenderskiej, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Studia i Prace” 2017, nr 3(31).

Jasiński M., Nasycenie gospodarki turystyką a poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego w małych rozwijających się państwach wyspiarskich ,„Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego” 2018, nr 32(2).

Jasiński M., Tourism and Small Island Developing States: path dependence, lock-in and history, w: [pr. zb.], Geography and Tourism: European Experience, Ivan Franko National University, Lviv 2009.

Jasiński M., Masłoń-Oracz A., Rolnictwo i turystyka w rozwoju społeczno-ekonomicznym Mauritiusa, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego” 2017, t. 17, z. 3.

Jędrusik M., Izolacja jako zjawisko geograficzne, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2001.

Jędrusik M., Trzy modele kolonizacji turystycznej na przykładzie archipelagów mórz ciepłych, „Przegląd Geograficzny” 2003, nr 1(75).

Jędrusik M., Wyspy tropikalne. W poszukiwaniu dobrobytu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

Jordan L.A., Institutional arrangements for tourism in small twin-island states of the Caribbean, w: Tourism in the Caribbean: Trends, development, prospects, red. D.T. Duval, Routledge, London – New York 2004.

Kachniewska M., Niezgoda A., Pawlicz A., Globalizacja i internacjonalizacja działalności turystycznej, w: M. Kachniewska, E. Nawrocka, A. Niezgoda, A. Pawlicz, Rynek turystyczny. Ekonomiczne zagadnienia turystyki, Oficyna Wolters Kluwer Business, Warszawa 2012.

McElroy J.L., Small island tourist economies across the life cycle, „Asia Pacific Viewpoint” 2006, vol. 47, nr 1.

McElroy J.L., Sanborn K., The Propensity for Dependence in Small Caribbean and Pacific Islands, „Bank of Valletta Review” 2005, nr 31.

McElroy J.L., Parry C.E., The characteristics of small island tourist economics, „Tourism and Hospitality” 2010, vol. 10.

Mirkowska-Ostatek M., Oficjalna pomoc rozwojowa jako czynnik eliminujący skalę ubóstwa w państwach Trzeciego Świata, w: Polityka rozwojowa. Rola organizacji międzynarodowych w zwalczaniu ubóstwa na świecie, red. E. Latoszek, M. Proczek, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2013.

Oberst A., McElroy J.L., Contrasting Socio-Economic and Demographic Profiles of Two, Small Island, Economic Species: MIRAB versus PROFIT/SITE, „Island Studies Journal” 2007, vol. 2, nr 2.

Piasecki R., Rozwój gospodarczy a globalizacja. Ekonomia rozwoju w zderzeniu z rzeczywistością, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.

Ratter B.M.W., Geography of Small Islands. Outposts of Globalization, Springer International Publishing AG, Switzerland 2018.

Rodrik D., Institutions, Integration, and Geography: In Search of the Deep Determinants of Economic Growth, (2002), https://wcfia.harvard.edu/publications/institutions-integration-and-geography-search-deep-determinants-economic-growth

Rodrik D., Subramanian A., The Primacy of Institutions (and what this does and does not mean), „Finance & Development” 2003, nr 40(2).

Rostow W.W., Stages of the Economic Growth. A non Communist Manifesto, University Press, Cambridge 1990.

Rykiel Z., Podstawy geografii politycznej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006.

Sen A., Rozwój i wolność, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002.

Sobczyński M., w: Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.

Strzałka K., Malta – najmniejszy, ale czy najmniej znaczący kraj członkowski Unii Europejskiej? w: Wyspy Unii Europejskiej. Bogactwo czy balast?, red. R. Żelichowski, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2014.

The MIRAB Economy in South Pacific Microstates, „Pacific Viewpoint” 1985, nr 26(3).

The MIRAB Process: Earlier Analysis in Context, „Pacific Viewpoint” 1986, nr 27(1).

Wodejko S., Ekonomiczne zagadnienia turystyki, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, Warszawa 1998.

Żelichowski R., Nissologia – nauka o wyspach, w: Wyspy Unii Europejskiej. Bogactwo czy balast?, red. R. Żelichowski, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2014.

Pobierz

Opublikowane : 2020-09-25


Jasiński, M. (2020). Podwójna izolacja jako determinanta rozwoju społeczno-ekonomicznego małych państw wyspiarskich Globalnego Południa. Studia Polityczne, 48(2), 261-284. https://doi.org/10.35757/STP.2020.48.2.10

Michał Jasiński  michal.jasinski@sgh.waw.pl
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie  Polska
https://orcid.org/0000-0002-0546-5048