Wszyscy tej samej wysokości! Historyczno-socjologiczny esej o realizacji idei egalitaryzmu
Abstrakt
For centuries, inequalities between people were considered normal. The French Revolution was in favour of equality of all. It was not a completely consistent position. The idea of equality was betrayed in the areas of women’s rights, the preservation of slavery in the colonies and the preservation of the French colonies.
The idea of equality was also abandoned in the matter of the mutual relationship between the people (nation) and the revolutionary elite, which was supposed to lead the people. The idea of equality of people before the law – even if poorly implemented – proved to be a lasting effect of the French Revolution. The idea of equality in other areas, particularly in the economy, was scarcely followed up anywhere. Later in history, the communist movement attached importance to equality of people and, in a sense, German fascism also paid attention to equality of German people. The systems born of these movements profoundly betrayed this idea. After the fall of European communism, the question of the scale of approved social inequalities remains valid.
Słowa kluczowe
egalitaryzm; Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela; rewolucja francuska; rewolucja amerykańska; komunizm; faszyzm; kasty; ruch „Solidarność”
Bibliografia
Baszkiewicz J., Nowy człowiek, nowy naród, nowy świat. Mitologia i rzeczywistość rewolucji francuskiej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1993, s. 319.
Bauman Z., Intelektualiści a władza, czyli o miłości nieodwzajemnionej, referat wygłoszony w Pracowni Dziejów Inteligencji Instytutu Historii PAN, 2 kwietnia 1993.
Davies N., Europa. Rozprawa historyka z historią, Znak, Kraków 2004, s. 72.
Gawrycki M.F., Szeptycki A., Podporządkowanie – niedorozwój – wyobcowanie. Postkolonializm a stosunki międzynarodowe, posłowie Agnieszka Bógdał-Brzezińska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, s. 94.
Hinz K.J., Kuba. Syndrom wyspy, Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Warszawa 2016, s. 234.
Kapuściński R., Lapidarium, Czytelnik, Warszawa 1990, s. 29.
Kopaliński W., Opowieści o rzeczach powszednich, Nasza Księgarnia, Warszawa 1988, s. 139.
Le Goff J., L’Occident médiéval et l’au-delá, wykład, Atelier Franco-Polonais, Szkoła Nauk Społecznych, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, 14 kwietnia 1993.
Leszczyński A., Eksperymenty na biednych. Publiczny, moralny i ekonomiczny spór o to, jak pomagać skutecznie, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2016.
List grupy uczestników seminarium filozoficznego profesora Władysława Tatarkiewicza, „Przegląd Filozoficzny” 1995, nr 2, s. 88–101.
Meller S., Pożegnanie z rewolucją, Verba, Chotomów 1991, s. 72.
Orwell G., Folwark zwierzęcy, Graf, Gdańsk 1993.
Rosenberg A., Dzienniki 1934–1944, redakcja i komentarz Jürgen Matthäus, Frank Bajohr, przeł. Michał Antkowiak, Wielka Litera, Warszawa 2016, s. 328.
Rozbicki M.J., Narodziny narodu. Historia Stanów Zjednoczonych do 1861 roku, Interim, Warszawa 1991, s. 41, 44.
Schnepf R., Self inverted outlook, czyli jak nas gubi patrzenie do środka, rozmawiał Grzegorz Sroczyński, „Gazeta Wyborcza”, 14–15 stycznia 2017.
Sienkiewicz H., W pustyni i w puszczy, Egmont, Warszawa 2001, s. 290.
Stargardt N., Wojna Niemców. Naród pod bronią 1939–1945, przeł. Tomasz Fiedorek, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2017, s. 368–369.
Tatarkiewiczowie T. i W., Wspomnienia, Wydawnictwo Makmed, Gdańsk 1998, s. 265–269.
Tazbir J., Staropolskie granice swobody słowa i czynu, „Odra” 1992, nr 12, s. 25.
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-2539-6895
Historyk, z wykształcenia także socjolog, emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie profesor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. W działalności badawczej i dydaktycznej promuje socjologię historyczną.
Ostatnio opublikował: PZPR jako reżyser życia teatralnego w latach sześćdziesiątych (2016); Jerzy Jedlicki – historyk nietypowy (2018); Trzeba oswoić własne miejsce (2018).
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
