Kazakhstan – Russia: the evolution of relations between states after the war in Ukraine broke out


Abstract

After the collapse of the Soviet Union, independent Kazakhstan was Russia's closest ally next to Belarus, and the Kazakhs were perceived by the Russians as one of the most friendly nations in the world. The importance of Kazakhstan has grown even more after the sharp collapse of Russia's relations with the West in 2014 due to the Ukrainian crisis. The beginning of the Russian-Ukrainian war caused a change in Kazakhstan's policy towards Russia. Kazakhstan, which is economically strongly integrated with Russia and bound by military and political arrangements, formally remains its ally. In practice, however, it distances itself from Russian policy, especially towards Ukraine, and demonstrates its will to implement a multi-vector policy and to cooperate on equal terms with all the most important centers of world politics.


Keywords

Kazakhstan; Russia; Tokayev; evolution of relations; economic cooperation; war in Ukraine

Bielicki P., Relacje kazachsko-rosyjskie i ich znaczenie dla bezpieczeństwa na obszarze postradzieckim, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne” 2020, t. 66, s. 51–71, doi: 10.15804/athena.2020.66.04.

Blank S., Energy, economics, and security in Central Asia: Russia and its rivals, Army War Coll. Strategic Studies, Inst. Carlisle Barracks, PA [online], 10 IV 2015 [dostęp: 8 X 2021]: <https://www.researchgate.net/publication/235151834_Energy_Economics_and_Security_in_Central_Asia_Russia_and_its_Rivals>.

Cutler R., Turkmenistan pipeline from East to West to be completed this year, EurasianSecurity.com [online], 23 II 2015 [dostęp: 5 XI 2021]: <http://www.eurasiansecurity.com/energy-geopolitics/turkmenistan-pipeline-completing-east-west/>.

EU continues to support president Tokayev’s reforms towards inclusive and fair Kazakhstan, „The Astana Times” [online], 10 XII 2022 [dostęp: 14 XII 2022]: <https://astanatimes.com/2022/12/eu-continues-to-support-president-tokayevs-reforms-towards-inclusive-and-fair-kazakhstan/>.

Gonczarenko R., Sherwin E., Protesty w Kazachstanie: zmora czy szansa Putina?, DW [online], 7 I 2022 [dostęp: 3 IV 2022]: <https://www.dw.com/pl/protesty-w-kazachstanie-zmora-czy-szansa-putina/a-60357592>.

Górecki W., Kazachstan: wybory bez alternatywy, OSW [online], 22 XI 2022 [dostęp: 23 XI 2022]: <https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2022-11-22/kazachstan-wybory-bez-alternatywy>.

Górecki W., Pierestrojka Tokajewa. Kazachstan wobec wyzwań wewnętrznych i zewnętrznych, OSW [online], 21 VI 2022 [dostęp: 26 VI 2022]: <https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2022-06-21/pierestrojka-tokajewa-kazachstan-wobec-wyzwan-wewnetrznych-i>.

Górzyński O., Reparacje wojenne dla Ukrainy. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję, „Dziennik Gazeta Prawna” [online], 14 XI 2022 [dostęp: 11 XI 2022]: <https://forsal.pl/swiat/aktualnosci/artykuly/8587420,onz-rosja-reparacje-wojenne-ukraina-rezolucja.html>.

Górzyński О., Zgromadzenie Ogólne ONZ potępiło Rosję ws. aneksji ukraińskich terytoriów, „Dziennik Gazeta Prawna” [online], 13.X.2022 [dostęp: 15 X 2022]: <https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/8567534,onz-zgromadzenie-ogolne-potepilo-rosje-aneksja-ukrainskie-terytoria.html>.

Grekowicz N., Kazachstan: Demonstracje przeciwko Rosji nie są już blokowane przez władze, oko.press [online], 8 VI 2022 [dostęp: 9 VII 2022]: <https://oko.press/kazachstan-demonstracje-przeciw-rosji/>.

Herman S., EU-Central Asia relations and beyond: The orientation of energy policies in Kazakhstan, EIAS [online], 22 VI 2022 [dostęp: 29 XII 2022]: <https://eias.org/publications/op-ed/eu-central-asia-relations-and-beyond-the-orientation-of-energy-policies-in-kazakhstan/>.

Jakóbik W., USA popierają Gazociąg Transkaspijski, Biznes Alert [online], 24 IV 2015 [dostęp: 2 XI 2021]: <http://biznesalert.pl/usa-popieraja-gazociag-transkaspijski/>.

Jarosiewicz A., Rosja głównym korytarzem dla eksportu ropy z Kazachstanu, OSW [online], 29 XII 2022 [dostęp: 7 XI 2022]: <https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2010-12-29/rosja-glownym-korytarzem-dla-eksportu-ropy-z-kazachstanu>.

Juraev S., Comparing the EU and Russia engagements in Central Asia, „L’Europe en Formation” 2014, nr 4(374), s. 77–94, doi: 10.3917/eufor.374.0077.

Kazachstan gotowy zastąpić Rosję i uratować Europę, wgospodarce.pl [online], 5 VII 2022 [dostęp:14 IX 2022]: <https://wgospodarce.pl/informacje/114065-kazachstan-gotowy-zastapic-rosje-i-uratowac-europe>.

Kazakhstan: Statement by the spokesperson on the outcome of presidential elections, EEAS [online], 21 XI 2022 [dostęp: 3 I 2022]: <https://www.eeas.europa.eu/eeas/kazakhstan-statement-spokesperson-outcome-presidential-elections_en>.

Khitakhunov A., Economic cooperation between Central Asia and the European Union, Eurasian Research Institute [online, dostęp: 22 X 2022]: <https://www.eurasian-research.org/publication/economic-cooperation-between-central-asia-and-the-european-union/>.

Komiłow А., What explains growing European engagement in Central Asia?, The Diplomat [online], 22 XI 2022 [dostęp: 27 XII 2022]: <https://thediplomat.com/2022/11/what-explains-growing-european-engagement-in-central-asia/>.

Kucharczyk M., Kazachstan: Polityk, który wygrał wybory, coraz bardziej odsuwa się od Rosji, Interia [online], 21 XI 2022 [dostęp: 22 XII 2022]: <https://wydarzenia.interia.pl/zagranica/news-kazachstan-polityk-ktory-wygral-wybory-coraz-bardziej-odsuwa,nId,6424604>.

Łomanowski А., Kazachstan–Rosja. Już nie przyjaźń, jeszcze nie konflikt, „Rzeczpospolita” [online], 28 VII 2022 [dostęp: 3 I 2023]: <https://www.rp.pl/dyplomacja/art36769301-kazachstan-rosja-juz-nie-przyjazn-jeszcze-nie-konflikt>.

Łomanowski А., Kazachstan w objęciach Wielkiego Brata, „Rzeczpospolita” [online], 22 VI 2022 [dostęp: 23 X 2022]: <https://www.rp.pl/polityka/art36555781-kazachstan-w-objeciach-wielkiego-brata>.

Mironowicz E., Surowce energetyczne poradzieckich państw Azji Centralnej w polityce gospodarczej Chin, „Sprawy Międzynarodowe”, 2021, t. 74, nr 3, s. 169–181, doi: 10.35757/SM.2021.74.3.11.

Ostianová N., Changes in Russia’s approach towards Central Asia, Univerzita Palackého V Olomouci, Olomouc 2011, s. 40–45: <https://theses.cz/id/8lgiiz/dp_kpes_ostianova.pdf> [dostęp: 28 XI 2021].

Patyk А., Awaria terminali Caspian Pipeline Consortium. Straty liczone są w setkach milionów dolarów, Obserwator logistyczny [online], 20 IV 2022 [dostęp: 23 X 2022]: <https://obserwatorlogistyczny.pl/2022/04/20/awaria-terminali-caspian-pipeline-consortium-straty-liczone-sa-w-setkach-milionow-dolarow/>.

Renik K., [Azja w zbliżeniu] Dlaczego Kazachstan „zdradził” Rosję?, „Kultura Liberalna” [online], 28 II 2022 [dostęp: 24 III 2022]: <https://kulturaliberalna.pl/2022/02/28/azja-w-zblizeniu-dlaczego-kazachstan-zdradzil-rosje/>.

Repetowicz W., Chiński parasol nad Kazachstanem. Rosja traci wpływy, Defence24 [online], 15 IX 2022 [dostęp: 2 I 2022]: <https://defence24.pl/geopolityka/chinski-parasol-nad-kazachstanem-rosja-traci-wplywy-komentarz>.

Rosja ciągnie na dno Kazachstan. W centrum uwagi rurociąg, wnp.pl [online], 7 II 2022 [dostęp: 2 I 2023]: <https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/rosja-ciagnie-na-dno-kazachstan-w-centrum-uwagi-rurociag,601754.html>.

Rosja żąda od Kazachstanu, by wydalił ambasadora Ukrainy. Jest odpowiedź miejscowego MSZ, PAP [online], 5 X 2022 [dostęp: 5 XI 2022]: <https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1444133%2Crosja-zada-od-kazachstanu-wydalil-ambasadora-ukrainy-jest-odpowied>.

Szymański D., Putin traci sojusznika. „Prawie nikt tego nie zauważył”, money.pl [online], 17 IV 2022 [dostęp: 3 IV 2022]: <https://www.money.pl/gospodarka/putin-traci-sojusznika-prawie-nikt-tego-nie-zauwazyl-6759214120704608a.html>.

Weißkopf A., Ałmaty. Strzały i kolejki po chleb, DW [online], 10 I 2022 [dostęp: 27 I 2022]: <https://www.dw.com/pl/ałmaty-strzały-i-kolejki-po-chleb/a-60373878>.

Wierzbicki А., Stratyfikacja etnospołeczna w Azji Centralnej i jej wyzwania dla etnopolityki (na przykładzie Kazachstanu), „Politeja” 2014, t. 11, nr 5, s. 309–344, doi: 10.12797/Politeja.11.2014.31_1.16.

Zdrojewski D., Lawirują między Rosją, Chinami, Iranem a Zachodem. Chcą na tym zarabiać, interia [online], 30 XI 2022 [dostęp: 30 XI 2022]: <https://wydarzenia.interia.pl/zagranica/news-lawiruja-miedzy-rosja-chinami-iranem-a-zachodem-chca-na-tym-,nId,6443687>.

Акежан Кажегельдин о планах Токаева, деньгах Назарбаева, войне Путина и победе Украины, DW на русском, youtube.com [online], 16 IX 2022 [dostęp: 7 XI 2022]: <https://www.youtube.com/watch?v=zzilmhkvv28>.

Алимова Е., Между «нападающей на соседей» Россией и «забывчивым» Западом: подводя итоги внешней политики Казахстана, Радио Азаттык [online], 26 XII 2022 [dostęp: 16 I 2023]: <https://rus.azattyq.org/a/mezhdu-napaday-uschey-na-sosedey-rossiey-i-zabyvchivym-zapadom-podvodya-itogi-vneshney-politik>.

Бобоматов У., Казахстан отказался от вступления в «газовый союз». Узбекистан хранит молчание, Радио Озодлик [online], 7 XII 2022 [dostęp: 7 XII 2022]: <https://rus.ozodlik.org/a/32164775.html>.

В парламенте Казахстана объяснили отказ помогать России под санкциями, Говорит Москва [online], 2 IV 2022 [dostęp: 14 I 2023]: <https://govoritmo-skva.ru/news/311317/>.

Власти Узбекистана заявили, что даже если с Россией будет заключен газовый контракт, это не означает создание союза, „Настоящее Время” [online], 8 XII 2022 [dostęp: 8 XII 2022]: <https://www.currenttime.tv/a/uzbekistan-rf-gazovyy-soyuz/32167160.html>.

ВПУ-2 на Морском терминале ктк готов к перевалке нефти на танкеры, PortNews [online], 29 XI 2022 [dostęp: 30 XI 2022]: <https://portnews.ru/news/339329/>.

Гордийчук Д., рф вывела в ремонт один из нефтепроводов в преддверии новых санкций от ес и сша, „Экономическая правда” [online], 23 III 2023 [dostęp: 5 VI 2023]: <https://www.epravda.com.ua/rus/news/2022/03/23/684583/>.

Лебедева О., Культурная дипломатия как инструмент внешней политики России на современном этапе, „Международная жизнь” 2016, s. 78–80.

Маринов М., Цели и интересы России в Центральной Азии:настоящее и будущее [online], 5 III 2014 [dostęp: 11 X 2021]: <http://politobzor.net/show-14486-celi-i-interesy-rossii-v-centralnoy-azii-nastoyaschee-i-buduschee.html>.

Москаленко Ю., Замглавы администрации президента Казахстана: «Мы уважаем территориальную целостность Украины», zn.ua [online], 1 IV 2022 [dostęp: 15 I 2023]: <https://zn.ua/world/zamhlavy-administratsii-prezidenta--kazakhstana-my-uvazhaem-territorialnuju-tselostnost-ukrainy.html>

На перепутье: как складываются сегодня отношения России и Казахстана, рбк Тренды [online], 7 X 2022 [dostęp: 15 I 2023]: <https://trends.rbc.ru/trends/industry/633fd0829a7947336266cf4b>.

Островская А., Замглавы мида Казахстана: Мы строим отношения с рф и Западом, DW [online], 4 XI 2022 [dostęp: 14 I 2023]: <https://www.dw.com/ru/zamglavy-mida-kazahstana-astana-stroit-otnosenia-i-s-rf-i-s-zapadom/a-63654952>.

Тренин Д., Внешняя политика России в ближайшие пять лет: цели, стимулы, ориентиры, Московский Центр Карнеги [online], 28 IV 2016 [dostęp: 8 X 2021]: <http://carnegie.ru/2016/04/28/ru-pub-63462>.


Published : 2024-02-19


Mironowicz, E. (2024). Kazakhstan – Russia: the evolution of relations between states after the war in Ukraine broke out. Sprawy Międzynarodowe, 76(1), 77-95. https://doi.org/10.35757/SM.2023.76.1.03

Eugeniusz Mironowicz  eugeniusz.mironowicz@uwb.edu.pl
Uniwersytet w Białymstoku  Poland
http://orcid.org/0000-0001-5317-8695




Most read articles by the same author(s)