Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 66 No. 2 (2022)

Articles and essays

"He knows well and does not forget the soul of worker". Personal files of political activists and the people's history

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.2.9
Submitted: April 30, 2022
Published: September 8, 2022

Abstract

The subject of this article comprises the experiences of representatives of the Polish peasant strata who, in the first post-war years, became politically active as party activists or state officials. The main thesis of the paper is that the pre-war Polish communist movement and post-war structures of power constitute a space of simultaneous overlapping and tensions between people’s history and political history. The personal files of working-class and peasant activists may be regarded as source material for the above. In this article, the author indicates the benefits that historians and sociologists can draw from an in-depth and empathetic analysis of this source base, revealing patterns of political socialisation, the dynamics of biographical transformations and their perception, the status uncertainty of “former labourers” and “former peasants”, the horizons of their aspirations and their claims to agency and its political limitations.

References

  1. Auerbach Karen, 2013, The House at Ujazdowskie 16: Jewish Families in Warsaw after the Holocaust, Indiana University Press, Bloomington–Indianapolis.
  2. Bertram Łukasz, 2022, Bunt, podziemie, władza. Polscy komuniści i ich socjalizacja polityczna do roku 1956, Scholar–Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
  3. Bourdieu Pierre, 2005, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Scholar, Warszawa.
  4. Bourdieu Pierre, Wacquant Loïc, 2001, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. Anna Sawisz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  5. Cichocki Bartosz, Jóźwiak Krzysztof, 2006, Najważniejsze są kadry. Centralna Szkoła Partyjna PPR/PZPR, Wydawnictwo Trio, Warszawa.
  6. Chumiński Jędrzej, 2021, „Kadry decydują o wszystkim”. Nowa inteligencja w przemyśle polskim (1945–1956), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław.
  7. Fitzpatrick Sheila, 2017, Rewolucja rosyjska, tłum. Jakub Bożek, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  8. Friszke Andrzej, 2012, Próba portretu zbiorowego aparatu partyjnego, w: Dariusz Stola, Krzysztof Persak (red.), PZPR jako machina władzy, Instytut Pamięci Narodowej–Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
  9. Ginzburg Carlo, 1989, Ser i robaki. Wizja świata pewnego młynarza z XVI w., tłum. Radosław Kłos, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  10. Giza-Poleszczuk Anna, 1990, Autobiografia: między symbolem a rzeczywistością, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 95–110.
  11. Jacyno Małgorzata, 1993, Mikrostrukturalny aspekt Pierre’a Bourdieu koncepcji habitusu, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 17–29.
  12. Janicki Kamil, 2021, Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  13. Kaźmierska Kaja, 1990, O metodzie dokumentów biograficznych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 111–118.
  14. Kenney Padraic, 2015, Budowanie Polski Ludowej. Robotnicy i komuniści 1945–1950, tłum. Anna Dzierzgowska, Wydawnictwo WAB, Warszawa.
  15. Kotkin Stephen, 1995, Magnetic Mountain: Stalinism as a Civilization, University of California Press, Berkeley.
  16. Leder Andrzej, 2014, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  17. Lesiakowski Krzysztof, 2017, Centralna Szkoła Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1945–1947, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  18. Leszczyński Adam, 2020, Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
  19. Łepkowski Tadeusz, 1983, Myśli o historii Polski i Polaków, CDN, Warszawa.
  20. Łuczewski Michał, 2012, Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
  21. Marzec Wiktor, 2016, Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego–Universitas, Łódź–Kraków.
  22. Mędrzecki Włodzimierz, 2000, Kobieta w rodzinie i społeczności wiejskiej w Polsce w okresie międzywojennym, w: Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc (red.), Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, Wydawnictwo DiG, Warszawa, s. 171–181.
  23. MPWPL, 1980, „Młode pokolenie wsi Polski Ludowej”, t. 9: Odzyskanie młodości. Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
  24. Palska Hanna, 1994, Nowa inteligencja w Polsce Ludowej. Świat przedstawień i elementy rzeczywistości, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Waszawa.
  25. Pobłocki Kacper, 2021, Chamstwo, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  26. Podsędek Michał, 2019, Empatia jako narzędzie historyka — możliwości i ograniczenia wykorzystania empatii w badaniu przeszłości, „Historyka. Studia metodologiczne”, t. 49, s. 387–402.
  27. Porter-Szűcs Brian, 2021, Całkiem zwyczajny kraj. Historia Polski bez martyrologii, tłum. Anna Dzierzgowska, Jan Dzierzgowski, Wydawnictwo Filtry, Warszawa.
  28. Pucci Molly, 2020, Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe, Yale University Press, New Haven–London.
  29. Rauszer Michał, 2020, Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich, Wydawnictwo RM, Warszawa.
  30. Rauszer Michał, 2021a, Siła podporządkowanych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  31. Rauszer Michał, 2021b, Krótka historia ludowego antyklerykalizmu, „Znak” nr 2 (https://www.miesiecznik.znak.com.pl/krotka-historia-ludowego-antyklerykalizmu/ [dostęp: 28.04.2022]).
  32. Shore Marci, 2008, Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, tłum. Marcin Szuster, Świat Książki, Warszawa.
  33. Sokołowska Irena, 1972, Śladami robotniczego awansu. Państwowe Technikum w Bytomiu i jego absolwenci, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.
  34. Szczygielski Zbigniew., 1989, Członkowie KPP 1918–1938 w świetle badań ankietowych, Książka i Wiedza, Warszawa.
  35. Strauss Anselm L., 2012, Transformacje tożsamości, w: Kaja Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, tłum. Katarzyna Waniek, Nomos, Kraków, s. 529–550.
  36. Tokarska-Bakir Joanna, 2018, Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
  37. Tucker Robert C., 1977, Stalinism as Revolution from Above, w: Robert C. Tucker (red.), Stalinism: Essays in Historical Interpretation, W.W. Norton & Co., New York, s. 77–108.
  38. Wylegała Anna, 2021, Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  39. Zaremba Marcin, 2012, Wielka trwoga. Ludowa reakcja na kryzys 1944–1947, Wydawnictwo Znak–Instytut Studiów Politycznych PAN, Kraków–Warszawa.
  40. Zinn Howard, 2016, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  41. Żarnowska Anna, 2000, Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przełomie XIX i XX wieku, w: Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc (red.), Kobieta i praca. Wiek XIX i XX, Wydawnictwo DiG, Warszawa, s. 29–52.
  42. Żarnowski Janusz, 1973, Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

<< < 1 2 3 4 5 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.