Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 68 No. 2 (2024): Nowi i starzy dysponenci władzy symbolicznej

Articles and essays

“Don’t Move Our Capital to Kiev”: Analysis of the Online Anti-Ukrainian Discourse Since 2022

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.2.5
Submitted: January 29, 2024
Published: June 14, 2024

Abstract

The article aims to supplement knowledge on the social consequences of the full-scale aggression against Ukraine launched by Russia in February 2022 with an analysis of the discourse of resentment towards Ukraine and the Ukrainians. Based on a study of online videos posted on YouTube and CDA.pl, the author provides answers concerning who the makers of such messages are, what content makes up the discourse of the so-called “Ukrainization”, and how this content is constructed. The study discussed here constitutes a kind of reflection on the general mechanisms behind the creation and dissemination of xenophobic discourses. Symbolic power exercised through traditional media contributed to the emergence of a media-based narrative of Polish-Ukrainian friendship, of mutual kindness, and of the assistance provided by one side and resulting in the gratitude of the other. However, new information and communication technologies have brought about the dissipation of this power, one of the consequences of which may include the making and watching of niche views incompatible with the grand narrative reiterated in interpersonal interactions and in the prevailing media content.

References

  1. Bagiński Paweł, 2017, “We Might Give People a Sense of the Magnitude of the Problem”: On the Truth Discourse about Violence against Women in the First Phase of Polish #MeToo (#JaTeż) Action (October 2017) on Facebook, „Stan Rzeczy”, nr 2, s. 161–181.
  2. Baszczak Łukasz, Kiełczewska Aneta, Kukołowicz Paula, Wincewicz Agnieszka, Zyzik Radosław, 2022, Pomoc polskiego społeczeństwa dla uchodźców z Ukrainy, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
  3. Berger Arthur Asa, 2016, Applied Discourse Analysis: Popular Culture, Media, and Everyday Life, Springer-Palgrave MacMillan, Cham.
  4. Bloch N., Cape B., Czerniejewska I., Czerska-Shaw K., Dąbrowska A., Górny A., Homel K.,
  5. Jarosz S., Jekaterynczuk A., Kaczmarczyk P., Klaus W., Kosowicz A., Krzyworzeka A., Lewandowski A., Łukasiewicz K., Main I., Mikulska A., Nowosielski M., Pachocka M., Pędziwiatr K., Podgórska K., Ptak N., Popławska J., Sydow K., Tymińska A., Trzeszczyńska P., Urbańska J., Winiarska A., 2023, Polska szkoła pomagania. Przyjęcie osób uchodźczych z Ukrainy w Polsce w 2022 roku, Konsorcjum Migracyjne, Warszawa.
  6. Boroń Aleksandra, Gromkowska-Melosik Agnieszka, 2022, Ukraińskie uchodźczynie wojenne. Tożsamość, trauma, nadzieja, Oficyna Wydawnicza Impuls, Warszawa.
  7. Cohen Stanley, 2002, Folk Devils and Moral Panics: The Creation of Mods and Rockers, Routledge, London–New York.
  8. Czykwin Elżbieta, 2007, Stygmat społeczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  9. Danecka Marta, Kinowska-Mazaraki Zofia, Machcewicz, Anna, Nalewajko Ewa, 2023, Aktywność społeczna na granicach w sytuacji kryzysu: percepcja sytuacji i motywacje lokalnych aktorów społecznych niosących pomoc humanitarną, „Studia Polityczne”, nr 2, s. 199–223.
  10. Demel Grzegorz, 2022, A więc wojna! Pierwsze reakcje polskich tygodników opinii na rosyjską inwazję na Ukrainę, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 2, s. 209–225.
  11. Demel Grzegorz, 2023, Przyszli. Czy zostaną? Wybrane narracje o Ukraińcach w Polsce a koncepcja paniki moralnej, „Studia Politologiczne”, t. 68, s. 271–296.
  12. Deutschmann Marcin, 2017, Rasizm w Polsce w kontekście problemów migracyjnych. Próba diagnozy, „Studia Krytyczne”, nr 4, s. 71–85.
  13. Długosz Piotr, Izdebska-Długosz Dominika, 2023, Polskie społeczeństwo wobec uchodźców wojennych z Ukrainy, „Studia Migracyjne — Przegląd Polonijny” (DOI: 10.4467/25444972SMPP.23.023.18935).
  14. Dunn Elizabeth, Kaliszewska Iwona, 2023, Crisis as Potential for Collective Action: Violence and Humanitarianism on the Polish-Ukrainian Border, „Anthropology Today”, t. 39(2), s. 18–20 (DOI: 10.1111/1467-8322.12797).
  15. Duszczyk Maciej, Górny Agata, Kaczmarczyk Paweł, Kubisiak Andrzej, 2023, War Refugees from Ukraine in Poland — One Year after the Russian Aggression. Socioeconomic Consequences and Challenges, „Regional Science Policy & Practice”, t. 15(1), s. 181–199.
  16. Firgolska Anna, 2023, Uchodźcy z Ukrainy w prywatnych dyskursach osób goszczących ich w swoich domach, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 121–140.
  17. Goban-Klas Tomasz, 1997, Analiza zawartości przekazów masowych, w: Marian Malikowski, Marian Niezgoda (red.), Badania empiryczne w socjologii, Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza, Tyczyn, t. 2.
  18. Gromek Paweł, 2022, Krajowy system ratowniczo-gaśniczy a niemilitarne wsparcie Ukrainy w pierwszych miesiącach konfliktu ukraińsko-rosyjskiego w 2022 roku, „Zeszyty Naukowe SGSP”, nr 84, s. 235–255.
  19. Grzymała-Kazłowska Aleksandra, Downarowicz Paweł, Wydra Anna, 2023, Private Assistance for Ukrainian Refugees and Attitudes Towards Refugee Sponsorship in Poland, „CMR Spotlight”, nr 3.
  20. Jaroszewicz Maria, 2021, Ukrainian Migration to Poland Through the Lens of Critical Security Studies, „CMR Spotlight”, nr 11.
  21. Kalinowska Katarzyna, Krakowska Katarzyna, Sałkowska Marta, 2023, Dlaczego Polacy pomagali Ukraińcom? Typologia powodów zaangażowania w pomoc ukraińskim uchodźcom, „Kultura i Spłeczeństwo”, nr 3, s. 41–64.
  22. Kalinowska Katarzyna, Kuczyński Paweł, Bukraba-Rylska Izabella, Krakowska Katarzyna, Sałkowska Marta, 2023, Społeczeńswo łatwopalne. Doświadczenie wojny i pomaganie uchodźcom wojennym z Ukrainy, Scholar, Warszawa.
  23. Kamionka Mateusz, 2023, Local Humanitarian Volunteerism in the Time of Full-Scale Russo-Ukrainian War on the Example of an Polish Informal Group “Olkusz Helps Ukraine, w: Kinga Anna Gajda, Alicja Z. Nowak (red.), University and War in Ukraine, Peter Lang Verlag, Berlin (https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.37.12).
  24. Liber-Kwiecińska Katarzyna, 2023, Emocje na celowniku — antyukraińskie komentarze w mediach społecznościowych, „Socjolingwistyka”, nr 37, s. 217–238.
  25. Łuczaj Kamil, 2023, Multifaceted Hospitality. The Micro-Dynamics of Host–Guest Relations in Polish Homes after 24 February 2022, „Central and Eastern European Migration Review”, s. 1–21 (online first: DOI: 10.54667/ceemr.2023.19).
  26. Łukianow Małgorzata, Wylegała, Anna, 2023, Czy, kiedy i jak? Badanie i dokumentowanie losów uchodźczyń wojennych z Ukrainy w Polsce, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 9–40.
  27. Machin David, Mayr Andrea, 2012, How to Do Critical Discourse Analysis: A Multimodal Introduction, Sage, Los Angeles.
  28. Markowska-Marczak Barbara, 2023, Ramy wojny: inwazja rosyjska na Ukrainie jako wydarzenie historyczne, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 225–252.
  29. Radzińska Jowita, Golińska Agnieszka, 2023, Cokolwiek się nie wydarzy mieć odwagę i honor w każdej sytuacji zachować się po prostu przyzwoicie… Granice gościnności na przykładzie przyjęcia w Polsce osób uchodźczych z Ukrainy, „Studia Migracyjne — Przegląd Polonijny” (online first, DOI: 10.4467/25444972SMPP.23.022.18934).
  30. Reckwitz Andreas, 2020, The Society of Singularities, w: Doris Bachmann-Medick, Jens Kugele, Ansgar Nünning, Futures of the Study of Culture: Interdisciplinary Perspectives, Global Challenges, De Gruyter, Berlin–Boston, s. 141–154.
  31. Rudnicki Paweł, 2023, Wspólnota i działanie na Dworcu Głównym we Wrocławiu, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
  32. Schütz Alfred, 1985, Światły obywatel, „Literatura na Świecie”, nr 2, s. 269–284.
  33. Sosnowski Sebastian, Janusz Magdalena, Klencka Kaja, Mandes Sławomir, Sprycha Nina, Wardak Kinga, 2023, „Matka-Ukrainka” — o warunkach pomocy i oczekiwaniach wobec uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy po 24 lutego 2022 r. Studium przypadku forów pomocowych na Facebooku, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 141–161.
  34. Staniszewski Robert, 2023, Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez polskie państwo. Raport porównawczy z badań opinii publicznej, które zostały przeprowadzone na próbach ogólnopolskich osób w wieku 16–65 lat oraz próbie regionalnej (obszar przygraniczny z Białorusią) w latach 2022–2023, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa (https://spolecznapercepcjamigrantow.wnpism.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/147/2023/05/Raport-2023-dr-Robert-Staniszewski-Broszura.pptx.pdf [dostęp: 30.12.2023]).
  35. Szabaciuk Andrzej, 2021, Sekurytyzacja dyskursu o przeszłości jako wyzwanie z punktu widzenia stosunków Ukrainy i Polski [brak danych wydawcy] (https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2021/1220/132704-szabaciuk-sekurytyzacja-dyskursu-o-przeszlosci.pdf [dostęp: 10.05.2024]).
  36. Szczygielska-Jakubowska Agata, 2022, Mają szlachetne serca, bezinteresownie niosą pomoc. W Teatrze Kameralnym odbyła się Gala Bydgoskiego Wolontariatu, „Gazeta Wyborcza. Bydgoszcz”, 12 grudnia (https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,29254015,maja-szlachetne-serca-bezinteresownie-niosa-pomoc-w-teatrze.html [dostęp: 14.01.2024]).
  37. Szczyrbak Magdalena, 2023, Retoryka i dyskurs sędziowski — o relacji koncesywności w uzasadnieniach wyroków, „Język Polski”, t. 103, z. 1, s 20–35.
  38. Troszyński Marek, 2019, Ukraina i Ukraińcy w polskim dyskursie internetowym. Analiza jakościowo-ilościowa tekstów zamieszczanych w mediach społecznościowych, w: Piotr Tyma (red.), Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa.
  39. Tunison Scott, 2023, Content Analysis, w: Janet Mola Okoko, Scott Tunison, Keith D. Walker (red.), Varieties of Qualitative Research Methods, Spinger, Cham.
  40. Tymińska Ada, 2023, Analiza narracji o ekonomii i przywileju w dyskursach „antyukraińskich” na polskojęzycznym Twitterze, „Studia Politologiczne”, t. 68, s. 297–316.
  41. Van Dijk Teun A., 2018, Discourse and Migration, w: Ricard Zapata-Barrero, Evren Yalaz (red.), Qualitative Research in European Migration Studies, Springer, Cham, s. 227–245.
  42. Van Dijk Teun A., 2000, Parliamentary, w: Ruth Wodak, Teun A. van Dijk (red.), Racism at the top: Parliamentary Discourses on Ethnic Issues in Six European States, Drava Verlag, Klagenfurt, s. 45–78.
  43. Winogrodzki Krystian, 2023, Izrael stworzy w Ukrainie „Niebiańską Jerozolimę”? Rosja powtarza starą teorię spiskową, Wprost.pl, 12 października (https://www.wprost.pl/swiat/11433379/izrael-stworzy-w-ukrainie-niebianska-jerozolime-rosja-powtarza-stara-teorie-spiskowa.html).
  44. Wojtala Jakub, Różycki Bartłomiej, 2022, Strategie narracyjne w komunikatach prasowych polskich aktorów politycznych a sekurytyzacja wojny na Ukrainie, „Dyskurs & Dialog”, nr 2, s. 86–109.
  45. Wylegała Anna, 2023, How Family History Helps Ukrainians Face the War, „Current History”, t. 122(846), s. 249–254.
  46. Zawadzka-Paluektau Natalia, 2023, Ukrainian Refugees in Polish Press, „Discourse & Communication”, t. 17(1), s. 96–111.
  47. Zielińska Iwona, 2004, Media, interes i panika moralna. Nowa kategoria socjologiczna i jej implikacje, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 161–177.
  48. Ziółkowski Jacek, 2019, Syndrom oblężonej twierdzy, Elipsa, Warszawa.
  49. Zogata-Kusz Agnieszka, Öbrink Hobzová Milena, Cekiera Rafał, 2023, Deserving of Assistance: The Social Construction of Ukrainian Refugees, „Ethnopolitics” (https://doi.org/10.1080/17449057.2023.2286779).

Downloads

Download data is not yet available.