Simmlowska koncepcja mody a ubiór współczesnych seniorek i seniorów. Podejście badawcze
Abstrakt
The purpose of this article is to draw attention to the undiscussed and yet very interesting issue of fashion and the clothing of senior citizens. The issue is analyzed here in relation to Georg Simmel’s concept of fashion and specifically his idea of imitation and distinctiveness inscribed in the fashion system. Simmel seems to indicate that the social order determined by fashion is more often respected by women than by men. Therefore, the issue of fashion and clothing is discussed in relation to the gender of the individual. Age is also important. In her own research among people aged 60 and over (a diagnostic survey and interviews), the author of the article sought answers to the following questions: what do seniors think about the clothing of today’s older people? Do they think they dress fashionably – in the sense of following the spirit of modern times, which promotes youth? What determines the way seniors dress in contemporary Poland? The respondents were aware of a change in how seniors dress today and view the change positively. The fashion behavior of seniors is more often approved by women than by men and by younger seniors rather than older ones.
Słowa kluczowe
ubiór; moda; płeć; osoby starsze; Georg Simmel
Bibliografia
Barnard Malcolm, 1996, Fashion as Communication, Routledge, London.
Blumer Herbert, 1969, From Class Differentiation to Collective Selection, „Sociological Quarterly”, t. 3, s. 275–291.
Bokszańska Grażyna, 2004, Ubiór w teatrze życia społecznego, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Braunstein Peter, Doyle Michael, 2002, Imagine Nation: The American Counterculture of the 1960s and ’70s, Routledge, London.
Catrinel Craciun, Flick Uwe, 2016, Aging in Precarious Times: Exploring the Role of Gender in Shaping Views on Aging, „Journal of Women and Aging”, t. 28(6), s. 530–539.
Czekalski Tadeusz, 2008, Czasy współczesne, w: Andrzej Chwalba (red.), Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Beauvoir Simone de, 2003, Druga płeć, tłum. Gabriela Mycielska, Maria Leśniewska, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
Davis Fred, 1989, Fashion, Culture and Identity, University of Chicago Press, Chicago.
Dowgiałło Bogna, 2015, Ubieranie się jako forma uspołecznienia. O aktualności koncepcji mody Georga Simmla, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Gajewska Agnieszka, 2008, Hasło: feminizm, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Gibson Pamela, 2000, “No One Expects Me Anywhere”: Invisible Women, Ageing and the Fashion Industry, w: Stella Bruzzi, Pamela Ch. Gibson (red.), Fashion Cultures: Theories, Explorations and Analysis, Routledge, London.
Giddens Anthony, 2009, Europa w epoce globalnej, tłum. Magdalena Klimowicz, Miłosz Habura, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gilleard Chris, Higgs Paul, 2000, Culture of Ageing: Self, Citizen and the Body, Prentice Hall, London.
Greer Germaine, 1991, The Change: Women, Ageing and the Menopause, Hamish Hamilton, London.
Gromkowska-Melosik Agnieszka, 2012, Ciało, moda i tożsamość kobiety epoki wiktoriańskiej – dyskursy piękna i przemocy, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, nr 2, s. 17–30.
Gromkowska-Melosik Agnieszka, 2013, Kobieta epoki wiktoriańskiej. Tożsamość, ciało i medykalizacja, Impuls, Kraków.
Hurd Clarke Laura, 2001, Older Women’s Bodies and the Self: The Construction of Identity in Later Life, „Canadian Review of Sociology and Anthropology”, t. 38(4), s. 441–464.
Hurd Clarke Laura, 2018, Women, Aging, and Beauty Culture: Navigating the Social Perils of Looking Old, „Journal of the American Society on Aging”, t. 41(4), s. 104–108.
Jeffreys Sheila, 2005, Beauty and Misogyny: Harmful Cultural Practices in the West, Routledge, London.
Kall Jacek, Perchla-Włosik Aleksandra, Raciniewska Alicja, Semperuch-Krzemińska Katarzyna, 2018, Marka modowa. Jak zrozumieć konsumenta mody i stworzyć markę szytą na miarę?, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Kapciak Alina, 1999, Moda, w: Encyklopedia socjologii, t. 2, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kolibabska Katarzyna, 2009, Trwanie w młodości. Strategie odmładzające stosowane przez ludzi starszych z warszawskiego centrum usług socjalnych, w: Honorata Jakubowska, Alicja Raciniewska, Łukasz Rogowski (red.), Patrząc na starość, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Konieczna-Woźniak Renata, 2012, „Odmłodzona” starość – implikacje podmiotowe i społecznej, „Studia Edukacyjne”, nr 2, s. 249–262.
Linkiewicz Ewa, 2014, Moda jako czynnik sprzyjający zmianom społeczno-kulturowym. Estetyczny aspekt rzeczywistości, w: Wojciech Bobrowicz, Dariusz Kubinowski, Zbigniew Pakuła (red.), Moda w kulturze, sztuce i edukacji, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Lipovetsky Gilles, 2008, Postępująca zmian istoty tego, co społeczne, w: Piotr Sztompka, Małgorzata Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności, Znak, Kraków.
Łaciak Beata, 2006, Obyczaje dotyczące ciała w Polsce okresu transformacji, w: Jacek Maria Kurczewski i in. (red.), Praktyki cielesne, Trio, Warszawa.
Pawlikowska Katarzyna, 2014, Modne Polki, czyli prawie każda zna się na trendach, w: Katarzyna Pawlikowska, Dominika Maison, Polki. Spełnione profesjonalistki, rodzinne panie domu czy obywatelki świata, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Perchla-Włosik Aleksandra, 2019, Moda a społeczeństwo konsumpcyjne. Społeczne znaczenie mody w kreowaniu tożsamości i zachowań konsumenckich, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Polhemus Ted, 1994, Streetstyle; from Sidewalk to Catwalk, Thames and Hudson, London.
Reckwitz Andreas, 2017, Odkrycie kreatywności. O procesie społecznej estetyzacji, tłum. Katarzyna Kończal, Zofia Sucharska, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
Rejakowa Bożena, 2010, Kulturowe aspekty mody, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Rhode Deborah, 2010, The Beauty Bias: The Injustice of Appearance in Life and Law, Oxford University Press, New York.
Simmel Georg, 2005, Socjologia, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Simmel Georg, 2006, Most i drzwi. Wybór esejów, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Simmel Georg, 2007a, Filozofia mody, tłum. Sławomir Magala, w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red.). Socjologia. Lektury, Znak, Kraków.
Simmel Georg, 2007b, Filozofia kultury. Wybór esejów, tłum. Wojciech Kunicki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Simmel Georg, 2008, Pisma socjologiczne, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Slevin Kathleen, 2010, “If I Had Lots of Money… I’d Have a Body Makeover”: Managing the Aging Body, „Social Forces”, t. 88(3), s. 1003–1020.
Szacki Jerzy, 2003, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Szarota Piotr, 2008, Od skarpetek Tyrmanda do krawata Leppera. Psychologia stroju dla średnio zaawansowanych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Szlendak Tomasz, Pietrowicz Krzysztof (red.), 2007, Rozkoszna zaraza: o rządach mody i kulturze popularnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Toussaint-Samat Maguelonne, 2011, Historia stroju, tłum. Krystyna Szeżyńska-Maćkowiak, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
Twigg Julia, 2007, Clothing, Age and the Body: A Critical Review, „Ageing & Society”, t. 27, s. 285–305.
Twigg Julia, 2013, Fashion and Age: Dress, the Body and Later Life, Bloomsbury, London.
Williams Dorota, Sołtysiak Grzegorz, 2016, Modny PRL, Świat Książki, Warszawa.
Uniwersytet w Białymstoku Polska
https://orcid.org/0000-0002-6420-7014
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
