Międzymieście a uczestnictwo w kulturze. Przykłady z Poznania i Trójmiasta
Abstrakt
This article is devoted to the spatial changes in the postmodern, post-transformation city, and particularly to areas that can be defined as the “in-between city” (German “Zwischenstadt”). This term refers to areas characterized by a change of function connected with the extensive spatial development of a city. The authors undertake to present studies of the case of the “in-between city” areas of two cities in Poland (Poznań and Gdańsk) and the various types of participation in culture that occur there. They call attention to the culture-forming and city-forming potential of “peripheral” areas, which are currently intensively urbanized but which not long ago were treated as industrial terrain or as areas for supplying resources (communications routes, energy infrastructure, etc.). The authors seek out the historical facts conditioning the evolution of the in-between city, as well as making use of the data collected during their study. They refer to the findings of the sociology of the city, the perspectives of culture studies, and the premises of a relational theory of culture.
Słowa kluczowe
międzymieście; miasto; uczestnictwo w kulturze; społeczność lokalna; Poznań; Gdańsk
Bibliografia
Bachórz Agata, Ciechorska-Kulesza Karolina, Czarnecki Sławomir, Grabowska Martyna, Knera Jakub, Michałowski Lesław, Stachura Krzysztof, Szultka Stanisław, Obracht-Prondzyński Cezary, Zbieniarek Piotr, 2014, Punkty styczne. Między kulturą a praktyką (nie)uczestnictwa, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk (raport badawczy: http://www.nck.pl/badania/raporty/raport-punkty-styczne-miedzy-kultura-a-praktyka-nie-uczestnictwa).
Bachórz Agata, 2017, Przemiany pomorskiego sektora kultury. 2012–2017, Gdańsk.
Brosz Maciej, Załęcki Jarosław, 2017, Jakość życia w Gdańsku i jej społeczno-przestrzenne uwarunkowania. Studium socjologiczne, Zakład Realizacji Badań Społecznych, Kawle Dolne.
Czarnecki Sławomir, 2015, Nowa widownia. O promocji w kulturze, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
Czarnecki Sławomir i in., 2012, Poszerzanie pola kultury. Diagnoza potencjału sektora kultury w Gdańsku, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk.
Czekaj Krzysztof, 2007, Socjologia szkoły chicagowskiej i jej recepcja w Polsce, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice.
Daniluk Jan, Wasielewski Jarosław, 2012, Dolny Wrzeszcz i Zaspa. Gdańskie dzielnice, Wydawnictwo Oskar, Gdańsk.
Gawęcka Agata, Czaban Alicja, 2002, Górczyn wizja urbanistyczna, „Kronika Miasta Poznania” 1.
Heffner Krystian, 2016, Proces suburbanizacji a polityka miejska w Polsce, w: Tadeusz Marszał (red.), Miasto — region — gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Holden John, 2015, The Ecology of Culture. A Report commissioned by the Arts and Humanities Research Council’s Cultural Value Project (https://ahrc.ukri.org/documents/project-reports-and-reviews/the-ecology-of-culture).
Kłoskowska Antonina, 1964, Kultura masowa. Krytyka i obrona, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Kłosowski Wojciech (red.), 2011, Kierunek kultura. W stronę żywego uczestnictwa w kulturze, Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, Warszawa.
Krajewski Marek, 2013, W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Krajewski Marek, 2017, „Ja poszerzam”, „Ty poszerzasz”… Poszerzanie pola kultury i wynikające stąd nieporozumienia, w: Obracht-Prondzyński Cezary, Zbieranek Piotr (red.), Pomorskie poszerzanie pola kultury. Dylematy — konteksty — działania, Gdańsk.
Kozaczko Mieczysław, 2017, Efektywność komunikacyjna miasta zwartego, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, t. 37, s. 27–40.
Latour Bruno, 2010, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, tłum. Aleksandra Derra, Krzysztof Abriszewski, Universitas, Kraków.
Ogrodnik Karolina, 2015, Idea miasta zwartego — definicja, główne założenia, aktualne praktyki, „Architecturae et Artibus”, nr 4.
Obracht-Prondzyński Cezary, Zbieranek Piotr (red.), 2017, Pomorskie poszerzanie pola kultury. Dylematy — konteksty — działania, Gdańsk.
Rancew-Sikora Dorota, Michałowski Lesław, Dowgiałło Bogna, 2016, Budowanie na granicach: Kultura nowych peryferii miejskich, jej potencjały i problem, „Studia Pedagogiczne”, t. LXIX.
Rybicki Paweł, 1979, Struktura społecznego świata, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Sieverts Thomas, 2003, Cities Without Cities: An Interpretation of the Zwischenstadt, Routledge, London–New York.
Szczepański Marek J., 1991, Wartości ekologiczne przestrzeni i miejsc. Wyniki badań empirycznych, w: Kazimiera Wódz (red.), Przestrzeń wielkiego miasta w perspektywie badań nad planowaniem i żywiołowością, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Szlendak Tomasz, 2010, Wielozmysłowa kultura iwentu, „Kultura Współczesna”, nr 4.
Szlendak Tomasz, Olechnicki Krzysztof, 2017, Nowe praktyki kulturowe Polaków. Megaceremoniały i subświaty, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Tyszka Andrzej, 1971, Uczestnictwo w kulturze. O różnorodności stylów życia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Warkoczewska Magdalena, 2002, Między wsią a dzielnicą Poznania. Górczyn i jego mieszkańcy w XIX i w pierwszej połowie XX wieku, „Kronika Miasta Poznania” 1.
Young Douglas, Keil Roger, 2010, Reconnecting the Disconnected: The Politics of Infrastructure in the In-between City, „Cities”, t. 27 (2), s. 87–95.
Young Douglas, Keil Roger, 2014, Location the Urban In-between: Tracking the Urban Politics of Infrostructure in Toronto, „International Journal of Urban and Rural Research”, t. 38 (5), s. 1589–1608.
Zarycki Tomasz, 2010, Peryferie. Nowe ujęcie zależności centro-peryferyjnych, Scholar, Warszawa.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0003-1749-7669
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-3648-4305
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
