Różnice i granice z perspektywy relacyjnej koncepcji kultury i teorii praktyk społecznych. Przypadek wielkomiejskiego osiedla
Abstrakt
This article is devoted to the problem of the structuring of groups living in housing settlements in large cities. Referring to the theory of social practices and the findings of empirical research, the authors show the importance of analyzing the everyday practices of housing settlements for a better understanding of the mechanisms of social production and reproduction of differences. In interpreting the research material, they show that at the level of the housing settlement and through analysis of what would seem to be ordinary activities — for instance, taking care of children, walking a dog, caring for green areas, parking, or guarding — people create, negotiate, and contest borders, reproducing and modifying more or less permanent socio-spatial arrangements. These arrangements, although they are described by the term “neighborhood,” significantly depart from the understanding of “neighborhood” in the spirit of twentieth-century sociology — as an arrangement of relations and dependence between people resulting from their nearness of residence.
Słowa kluczowe
praktyki społeczne; osiedla mieszkaniowe; granice; różnice; sąsiedztwo
Bibliografia
Aldred Rachel, Jungnickel Katrina, 2013, Matter in or Out of Place? Bicycle Parking Strategies and Their Effects on People, Practices and Places, „Social & Cultural Geography”, nr 14(6), s. 604–624.
Anderson, Elijah, 2013, Streetwise: Race, Class, and Change in an Urban Community, University of Chicago Press, Chicago.
Barth Fredrik, 1969, Introduction, w: Fredrik Barth (red.), Ethnic Groups and Boundaries: The Social Organisation of Culture Difference, Allen&Unwin, London.
Barth Fredrik, 1987, Cosmologies in the Making, Cambridge University Press, Cambridge.
Barth Fredrik, 1994, A Personal View of Present Tasks and Priorities in Cultural and Social Anthropology, w: Robert Borofsky (red.), Assessing Cultural Anthropology, McGraw-Hill College, New York.
Barth Fredrik, (red.), 1998, Ethnic Groups and Boundaries: The Social Organization of Culture Difference, Long Grove, Ill, Waveland Press.
Barth Fredrik, 2004a, Grupy i granice etniczne: społeczna organizacja różnic kulturowych, tłum. Małgorzata Głowacka-Grajper, w: Marian Kempny, Ewa Nowicka (wybór), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Barth Fredrik, 2004b, W stronę pełniejszego opisu i głębszej analizy zjawisk kulturowych, tłum. Antonina Bereza, w: Marian Kempny, Ewa Nowicka (wybór), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bereitschaft Bradley, Cammack Rex, 2015, Neighborhood Diversity and the Creative Class in Chicago, „Applied Geography”, t. 63, s. 166–183.
Blokland Talja, 2017, Community as Urban Practice, Polity Press, Cambridge–Malden, MA.
Blokland Talja, 2018, On Roots and Routes: The Quest for Community in Times of Diversity and Inequality, w: Ligia Ferro i in. (red.), Moving Cities: Contested Views on Urban Life, Springer VS, Wiesbaden.
Bujawicka Anna, 2011, Typy wielkomiejskiego sąsiedztwa — wyobrażone a praktykowane stosunki sąsiedzkie mieszkańców Łodzi, „Folia Sociologica”, nr 36.
Bukowski Andrzej, Nóżka Marcjanna, Smagacz-Poziemska Marta, 2018, How Do the Parking Practices Structure the Urban Territorial Communities?, „Urban Development Issues”, t. 59, s. 5–16.
Burszta Józef Wojciech, 2004, Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Burszta Józef Wojciech, 2008, Międzykulturowość — znamię czasów. Wprowadzenie, „Kultura Współczesna”, nr 2.
Certeau Michel de, 2008, Wynaleźć codzienność: sztuki działania, tłum. Katarzyna Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Fieldhouse Edward, 2008, Diversity, Density and Turnout: The Effect of Neighbourhood Ethno-religious Composition on Voter Turnout in Britain, „Political Geography”, t. 27(5), s. 530–548.
Florida Richard, 2013, Class Divided Cities: New York City Edition. Examining America’s Dramatic Socio-economic Residential Segregation, Citylab (https://www.citylab.com/equity/2013/01/class-divided-cities-new-york-edition/3819/ [17.04.2018]).
Freeman Lance, 2009, Neighborhood Diversity, Metropolitan Segregation, and Gentrification: What Are the Links in the US?, „Urban Studies”, t. 46(10), s. 2079–2101.
Frysztacki Krzysztof, 1997, Miasta metropolitarne i ich przedmieścia, Universitas, Kraków.
Gell Alfred, 1998, Art and Agency: An Anthropological Theory, Clarendon Press, Oxford.
Gorzelak Grzegorz, 2004, Polska polityka regionalna wobec zróżnicowań polskiej przestrzeni, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4 (18).
Graif Corina, Sampson Robert J., 2009, Spatial Heterogeneity in the Effects of Immigration and Diversity and Neighborhood Homicide Rates, „Homicide Studies”, t. 13(3), s. 247–260.
Jacobs Jane, 2015, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, tłum. Łukasz Mojsak, Instytut Architektury, Warszawa.
Kaltenberg-Kwiatkowska Ewa, 2002, Sąsiedztwo we współczesnym mieście: stereotypy i rzeczywistość, w: Wojciech Misztal, Józef Styk (red.), Stare i nowe struktury społeczne w Polsce, t. 3: Czynniki miastotwórcze w okresach wielkich zmian społecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Kasarda John D., Janowitz Morris, 1974, Community Attachment in Mass Society, „American Sociological Review”, t. 39(3), s. 328–339.
Klekotko Marta, Clemente J. Navarro (red.), 2015, Wymiary kulturowe polskich miast i miasteczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Krajewski Marek, 2011, Miasto. Na tropach tego, co niewidzialne, „Przegląd Socjologiczny”, t. 60, nr 2/3.
Krajewski Marek, 2013, W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Kryczka Piotr, 1981, Społeczność osiedla mieszkaniowego w wielkim mieście. Ideologie i rzeczywistość, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Lees Loretta, Slater Tom, Wyly Elvin, 2013, Gentrification, Routledge, New York.
LeGates Richard, Hartman Chester, 1986, The Anatomy of Displacement in the United States, w: Neil Smith, Peter Williams (red.) Gentrification of the City, Allen, Boston.
McFarlane Colin, 2011, The City as Assemblage: Dwelling and Urban Space, „Environment and Planning D: Society and Space”, 29.4.
Mitchell Don, Heynen Nik, 2009, The Geography of Survival and the Right to the City: Speculations on Surveillance, Legal Innovation, and the Criminalization of Intervention, „Urban Geography”, t. 30 (6), s. 611–632.
Nematollahi Shohreh, Tiwari Reena, Hedgecock David, 2015, Desirable Dense Neighbourhoods: An Environmental Psychological Approach for Understanding Community Resistance to Densification, „Urban Policy and Research”, t. 34 (2), s. 132–151.
Nóżka Marcjanna, 2017, Wyzwania dla srebrnej pracy socjalnej w społeczności lokalnej, „Zeszyty Pracy Socjalnej”, t. 22, nr 4.
Pinkster Fenne M., 2014, “I Just Live Here”: Everyday Practices of Disaffiliation of Middle-class Households in Disadvantaged Neighbourhoods, „Urban Studies”, t. 51 (4), s. 810–826.
Putnam Robert, 2008, Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, tłum. Przemysław Sadura, Sebastian Szymański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Reckwitz Andreas, 2002, Toward a Theory of Social Practice: A Development of Culturalist Theorising, „European Journal of Social Theory”, t. 5 (2), s. 243–263.
Sabloff Anabelle, 2001, Reordering the Natural World: Humans and Animals in the City, University of Toronto Press, Toronto.
Sagan Iwona, 2016, Młoda demokracja a neoliberalna polityka miejska, „Przegląd Socjologiczny”, t 65, nr 1.
Schatzki Theodore R., 1996, Social Practices: A Witthensteinian Approach to Human Activity and the Social, Cambridge University Press, Cambridge.
Schatzki Theodore R., 2001, Introduction. Practice Theory, w: Theodore R. Schatzki, Karin Knorr Cetina, Eike von Savigny (red.), The Practice Turn in Contemporary Theory, Routledge, London–New York.
Schatzki Theodore R., 2002, The Site of the Social: A Philosophical Account of the Constitution of Social Life and Change, Pennsylvania State University Press, University Park.
Schatzki Theodore R., 2009, Timespace and the Organization of Social Life, w: Elizabeth Shove, Frank Trentmann, Richard Wilk (red.), Time, Consumption and Everyday Life Practice, Materiality and Culture, Berg, Oxford, New York.
Schatzki Theodore R., 2017, Sayings, Texts and Discursive Formations, w: Allison Hui, Theodore
R. Schatzki, Elizabeth Shove (red.), The Nexus of Practices: Connections, Constellations, Practitioners, Routledge, New York.
Seawright Jason, Gerring John, 2008, Case Selection Techniques in Case Study Research: A Menu of Qualitative and Quantitative Options, „Political Research Quarterly”, t. 61(2), s. 294–308.
Shove Elizabeth, 2009, Everyday Practice and the Production and Consumption of Time, w: Shove Elisabeth i in. (red.), Time, Consumption and Everyday Life: Practice, Materiality and Culture, Berg, Oxford–New York.
Shove Elizabeth, Pantzar Mika, Watson Matt, 2012, The Dynamics of Social Practice: Everyday Life and How It Changes, Sage, Los Angeles.
Sennett Richard, 2018, The Open City, w: Tigran Haas, Hans Westlund (red.), In The Post-Urban
World: Emergent Transformation of Cities and Regions in the Innovative Global Economy, Routledge, New York.
Smagacz-Poziemska Marta, Bukowski Andrzej, Kurnicki Karol, 2018, „Wspólnota parkingowania”.
Praktyki parkowania na osiedlach wielkomiejskich i ich strukturalne konsekwencje, „Studia Socjologiczne“, nr 1.
Smętkowski Maciej, Jałowiecki Bohdan, Gorzelak Grzegorz, 2009, Obszary metropolitalne w Polsce-diagnoza i rekomendacje, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 1.
Straczuk Justyna, 2013, Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Sundaram Usha, 2016, Theorising Place as Practiced Object of Consumption: A Street Ethnographic Story, Doctoral Dissertation, University of Exeter (https://ore.exeter.ac.uk/repository/handle/10871/23932 [18.06.2017]).
Szczepański Marek, 2005, Społeczności lokalne i regionalne a ład kontynentalny i globalny, w: Włodzimierz Wesołowski, Jan Włodarek (red.), Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, świat, Scholar–PTS, Warszawa.
Turowski Jan, 1979, Środowisko mieszkalne w świadomości ludności miejskiej, Ossolineum, Wrocław.
Wellman Barry, Carrington Peter J., Hall Allan, 1988, Networks as Personal Community, w: Barry Wellman, Stephen D. Berkovitz (red.), Social Structures: A Network Approach, Cambridge University Press, Cambridge.
Wimmer Andreas, 2008, The Making and Unmaking of Ethnic Boundaries: A Multilevel Process Theory, „American Journal of Sociology”, t. 113(4), s. 970–1022.
Zukin Sharon, 1998, Urban Lifestyles: Diversity and Standardisation in Spaces of Consumption, „Urban studies”, t. 35(5–6), s. 825–839.
Zukin Sharon, 2009, Naked City: The Death and Life of Authentic Urban Places, Oxford University Press, Oxford.
Anderson, Elijah, 2013, Streetwise: Race, Class, and Change in an Urban Community, University of Chicago Press, Chicago.
Barth Fredrik, 1969, Introduction, w: Fredrik Barth (red.), Ethnic Groups and Boundaries: The Social Organisation of Culture Difference, Allen&Unwin, London.
Barth Fredrik, 1987, Cosmologies in the Making, Cambridge University Press, Cambridge.
Barth Fredrik, 1994, A Personal View of Present Tasks and Priorities in Cultural and Social Anthropology, w: Robert Borofsky (red.), Assessing Cultural Anthropology, McGraw-Hill College, New York.
Barth Fredrik, (red.), 1998, Ethnic Groups and Boundaries: The Social Organization of Culture Difference, Long Grove, Ill, Waveland Press.
Barth Fredrik, 2004a, Grupy i granice etniczne: społeczna organizacja różnic kulturowych, tłum. Małgorzata Głowacka-Grajper, w: Marian Kempny, Ewa Nowicka (wybór), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Barth Fredrik, 2004b, W stronę pełniejszego opisu i głębszej analizy zjawisk kulturowych, tłum. Antonina Bereza, w: Marian Kempny, Ewa Nowicka (wybór), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bereitschaft Bradley, Cammack Rex, 2015, Neighborhood Diversity and the Creative Class in Chicago, „Applied Geography”, t. 63, s. 166–183.
Blokland Talja, 2017, Community as Urban Practice, Polity Press, Cambridge–Malden, MA.
Blokland Talja, 2018, On Roots and Routes: The Quest for Community in Times of Diversity and Inequality, w: Ligia Ferro i in. (red.), Moving Cities: Contested Views on Urban Life, Springer VS, Wiesbaden.
Bujawicka Anna, 2011, Typy wielkomiejskiego sąsiedztwa — wyobrażone a praktykowane stosunki sąsiedzkie mieszkańców Łodzi, „Folia Sociologica”, nr 36.
Bukowski Andrzej, Nóżka Marcjanna, Smagacz-Poziemska Marta, 2018, How Do the Parking Practices Structure the Urban Territorial Communities?, „Urban Development Issues”, t. 59, s. 5–16.
Burszta Józef Wojciech, 2004, Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Burszta Józef Wojciech, 2008, Międzykulturowość — znamię czasów. Wprowadzenie, „Kultura Współczesna”, nr 2.
Certeau Michel de, 2008, Wynaleźć codzienność: sztuki działania, tłum. Katarzyna Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Fieldhouse Edward, 2008, Diversity, Density and Turnout: The Effect of Neighbourhood Ethno-religious Composition on Voter Turnout in Britain, „Political Geography”, t. 27(5), s. 530–548.
Florida Richard, 2013, Class Divided Cities: New York City Edition. Examining America’s Dramatic Socio-economic Residential Segregation, Citylab (https://www.citylab.com/equity/2013/01/class-divided-cities-new-york-edition/3819/ [17.04.2018]).
Freeman Lance, 2009, Neighborhood Diversity, Metropolitan Segregation, and Gentrification: What Are the Links in the US?, „Urban Studies”, t. 46(10), s. 2079–2101.
Frysztacki Krzysztof, 1997, Miasta metropolitarne i ich przedmieścia, Universitas, Kraków.
Gell Alfred, 1998, Art and Agency: An Anthropological Theory, Clarendon Press, Oxford.
Gorzelak Grzegorz, 2004, Polska polityka regionalna wobec zróżnicowań polskiej przestrzeni, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4 (18).
Graif Corina, Sampson Robert J., 2009, Spatial Heterogeneity in the Effects of Immigration and Diversity and Neighborhood Homicide Rates, „Homicide Studies”, t. 13(3), s. 247–260.
Jacobs Jane, 2015, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, tłum. Łukasz Mojsak, Instytut Architektury, Warszawa.
Kaltenberg-Kwiatkowska Ewa, 2002, Sąsiedztwo we współczesnym mieście: stereotypy i rzeczywistość, w: Wojciech Misztal, Józef Styk (red.), Stare i nowe struktury społeczne w Polsce, t. 3: Czynniki miastotwórcze w okresach wielkich zmian społecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Kasarda John D., Janowitz Morris, 1974, Community Attachment in Mass Society, „American Sociological Review”, t. 39(3), s. 328–339.
Klekotko Marta, Clemente J. Navarro (red.), 2015, Wymiary kulturowe polskich miast i miasteczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Krajewski Marek, 2011, Miasto. Na tropach tego, co niewidzialne, „Przegląd Socjologiczny”, t. 60, nr 2/3.
Krajewski Marek, 2013, W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Kryczka Piotr, 1981, Społeczność osiedla mieszkaniowego w wielkim mieście. Ideologie i rzeczywistość, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Lees Loretta, Slater Tom, Wyly Elvin, 2013, Gentrification, Routledge, New York.
LeGates Richard, Hartman Chester, 1986, The Anatomy of Displacement in the United States, w: Neil Smith, Peter Williams (red.) Gentrification of the City, Allen, Boston.
McFarlane Colin, 2011, The City as Assemblage: Dwelling and Urban Space, „Environment and Planning D: Society and Space”, 29.4.
Mitchell Don, Heynen Nik, 2009, The Geography of Survival and the Right to the City: Speculations on Surveillance, Legal Innovation, and the Criminalization of Intervention, „Urban Geography”, t. 30 (6), s. 611–632.
Nematollahi Shohreh, Tiwari Reena, Hedgecock David, 2015, Desirable Dense Neighbourhoods: An Environmental Psychological Approach for Understanding Community Resistance to Densification, „Urban Policy and Research”, t. 34 (2), s. 132–151.
Nóżka Marcjanna, 2017, Wyzwania dla srebrnej pracy socjalnej w społeczności lokalnej, „Zeszyty Pracy Socjalnej”, t. 22, nr 4.
Pinkster Fenne M., 2014, “I Just Live Here”: Everyday Practices of Disaffiliation of Middle-class Households in Disadvantaged Neighbourhoods, „Urban Studies”, t. 51 (4), s. 810–826.
Putnam Robert, 2008, Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, tłum. Przemysław Sadura, Sebastian Szymański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Reckwitz Andreas, 2002, Toward a Theory of Social Practice: A Development of Culturalist Theorising, „European Journal of Social Theory”, t. 5 (2), s. 243–263.
Sabloff Anabelle, 2001, Reordering the Natural World: Humans and Animals in the City, University of Toronto Press, Toronto.
Sagan Iwona, 2016, Młoda demokracja a neoliberalna polityka miejska, „Przegląd Socjologiczny”, t 65, nr 1.
Schatzki Theodore R., 1996, Social Practices: A Witthensteinian Approach to Human Activity and the Social, Cambridge University Press, Cambridge.
Schatzki Theodore R., 2001, Introduction. Practice Theory, w: Theodore R. Schatzki, Karin Knorr Cetina, Eike von Savigny (red.), The Practice Turn in Contemporary Theory, Routledge, London–New York.
Schatzki Theodore R., 2002, The Site of the Social: A Philosophical Account of the Constitution of Social Life and Change, Pennsylvania State University Press, University Park.
Schatzki Theodore R., 2009, Timespace and the Organization of Social Life, w: Elizabeth Shove, Frank Trentmann, Richard Wilk (red.), Time, Consumption and Everyday Life Practice, Materiality and Culture, Berg, Oxford, New York.
Schatzki Theodore R., 2017, Sayings, Texts and Discursive Formations, w: Allison Hui, Theodore
R. Schatzki, Elizabeth Shove (red.), The Nexus of Practices: Connections, Constellations, Practitioners, Routledge, New York.
Seawright Jason, Gerring John, 2008, Case Selection Techniques in Case Study Research: A Menu of Qualitative and Quantitative Options, „Political Research Quarterly”, t. 61(2), s. 294–308.
Shove Elizabeth, 2009, Everyday Practice and the Production and Consumption of Time, w: Shove Elisabeth i in. (red.), Time, Consumption and Everyday Life: Practice, Materiality and Culture, Berg, Oxford–New York.
Shove Elizabeth, Pantzar Mika, Watson Matt, 2012, The Dynamics of Social Practice: Everyday Life and How It Changes, Sage, Los Angeles.
Sennett Richard, 2018, The Open City, w: Tigran Haas, Hans Westlund (red.), In The Post-Urban
World: Emergent Transformation of Cities and Regions in the Innovative Global Economy, Routledge, New York.
Smagacz-Poziemska Marta, Bukowski Andrzej, Kurnicki Karol, 2018, „Wspólnota parkingowania”.
Praktyki parkowania na osiedlach wielkomiejskich i ich strukturalne konsekwencje, „Studia Socjologiczne“, nr 1.
Smętkowski Maciej, Jałowiecki Bohdan, Gorzelak Grzegorz, 2009, Obszary metropolitalne w Polsce-diagnoza i rekomendacje, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 1.
Straczuk Justyna, 2013, Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Sundaram Usha, 2016, Theorising Place as Practiced Object of Consumption: A Street Ethnographic Story, Doctoral Dissertation, University of Exeter (https://ore.exeter.ac.uk/repository/handle/10871/23932 [18.06.2017]).
Szczepański Marek, 2005, Społeczności lokalne i regionalne a ład kontynentalny i globalny, w: Włodzimierz Wesołowski, Jan Włodarek (red.), Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, świat, Scholar–PTS, Warszawa.
Turowski Jan, 1979, Środowisko mieszkalne w świadomości ludności miejskiej, Ossolineum, Wrocław.
Wellman Barry, Carrington Peter J., Hall Allan, 1988, Networks as Personal Community, w: Barry Wellman, Stephen D. Berkovitz (red.), Social Structures: A Network Approach, Cambridge University Press, Cambridge.
Wimmer Andreas, 2008, The Making and Unmaking of Ethnic Boundaries: A Multilevel Process Theory, „American Journal of Sociology”, t. 113(4), s. 970–1022.
Zukin Sharon, 1998, Urban Lifestyles: Diversity and Standardisation in Spaces of Consumption, „Urban studies”, t. 35(5–6), s. 825–839.
Zukin Sharon, 2009, Naked City: The Death and Life of Authentic Urban Places, Oxford University Press, Oxford.
Nóżka, M., & Smagacz-Poziemska, M. (2018). Różnice i granice z perspektywy relacyjnej koncepcji kultury i teorii praktyk społecznych. Przypadek wielkomiejskiego osiedla. Kultura I Społeczeństwo, 62(3), 121-141. https://doi.org/10.35757/KiS.2018.62.3.7
Marcjanna Nóżka
marcjanna.nozka@uj.edu.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0003-2637-760X
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0003-2637-760X
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
