Co to znaczy być artystą/artystką?
Abstrakt
Who is an artist? Questions over how to define this role divided the makers of the project The Invisible Visual: Visual Art in Poland—Its State, Role, and Significance. The authors’ sources of data were the results of a nationwide survey, a survey of graduates of the Polish Academy of Fine Arts in the years 1975–2011, and in-depth interviews with seventy individuals in the field of visual arts. The authors were able to establish, first, that persons working in the art field give different definitions from those beyond its bounds; second, that artists, decision-makers, curators, and critics try to defend the sense and autonomy of their activities against ways of thinking and acting that are typical of other areas of the social world (while they are themselves engaged in disputes over who has a right to call him- or herself an artist and what is and isn’t good art); and third, being an artist is marked by a difficult-to-cross boundary, as is shown by the common necessity of supplementing artistic work by other sources of income and the high risk of failure in an artistic career.
Słowa kluczowe
sztuka; sztuka współczesna; artysta; pole sztuki; odbiór sztuki
Bibliografia
Bakke Monika, 2008, Bio art — sztuka in vivo i in vitro, „Obieg”, 25 września.
Bakke Monika, 2012, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Becker Howard S., 1974, Art as Collective Action, „American Sociological Review”, t. 39, nr 6.
Becker Howard S., 1990, Art World Revisited, „Sociological Forum”, t. 5, nr 3.
Beuys Joseph, 1990, Teksty, komentarze, wywiady, tłum. Jaromir Jedliński, Akademia Ruchu Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa.
Bourdieu Pierre, 2015, Reguły sztuki: geneza i struktura pola literackiego, tłum. Andrzej Zawadzki, Universitas, Kraków.
Bourriaud Nicolas, 2002, Postproduction. Culture as Screenplay: How Art Reprograms the World, tłum. Jeanine Herman, Lukas & Sternberg, New York.
Danto Arthur C., 2006, Świat sztuki. Pisma z filozofii sztuki, tłum. Leszek Sosnowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Danto Arthur C., 2016, Czym jest sztuka, tłum. Anna Kunicka, Aletheia, Warszawa.
Dickie George, 1984, The Art Circle: A Theory of Art, Haven Publications, New York.
Folga-Januszewska Dorota, 2009, Muzea w Polsce 1989–2008: stan, zachodzące zmiany i kierunki rozwoju muzeów w Europie oraz rekomendacje dla muzeów polskich. Raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako jeden z Raportów o Stanie Kultury, Warszawa.
Freeland Cynthia A., 2004, Czy to jest sztuka? Wprowadzenie do teorii sztuki, tłum. Robert Bartołd, Rebis, Poznań.
Gingeras Alison M. (red.), 2002, “Dear Painter, paint me…”: Painting the Figure since Late Picabia, Centre Pompidou, Paris.
Golka Marian, 1995, Socjologia artysty, Ars Nova, Poznań.
Golka Marian, 2012, Socjologia artysty nowożytnego, Poznań (http://socjologia.amu.edu.pl/isoc/userfiles/33/Marian_Golka_-_Socjologia_artysty_nowozytnego.pdf [15.05.2017]).
Heinich Nathalie, 2010, Socjologia sztuki, tłum. Agnieszka Karpowicz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Ilczuk Dorota (red.), 2013, Rynek pracy artystów i twórców w Polsce. Raport z badań, Bydgoszcz–Warszawa (http://kultura.gminick.megiteam.pl/download/is www/Rynek pracy artystow i tworcow w Polsce.pdf [20.02.2017]).
Kac Eduardo, 2005, Telepresence and Bio Art: Networking Humans, Rabbits, and Robots, University of Michigan Press, Ann Arbor.
Kozłowski Michał, Sowa Jan, Szreder Kuba (red.), 2015, Fabryka sztuki. Podział pracy i dystrybucja kapitałów społecznych w polu sztuk wizualnych we współczesnej Polsce, Wolny Uniwersytet Warszawy, Warszawa.
Krajewski Marek, Schmidt Filip, 2016a, Wizualne Niewidzialne. Raport z II etapu badań: analiza zawartości mediów, Poznań–Warszawa (http://wizualneniewidzialne.pl/wp-content/uploads/2016/05/RAPORT-z-II-etapu-bada%C5%84.pdf [30.03.2017]).
Krajewski Marek, Schmidt Filip, 2016b, Wizualne Niewidzialne. Raport z III etapu badań, cz. 1: sondaż ogólnopolski, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Poznań–Warszawa (http://wizualneniewidzialne.pl/wp-content/uploads/2016/05/RAPORT-z-III-etapu-bada%C5%84-cz.-1.pdf [30.03.2017]).
Krajewski Marek, Schmidt Filip, 2016c, Wizualne Niewidzialne. Raport z III etapu badań, cz. 2: sondaż wśród absolwentów ASP, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Poznań–Warszawa (http://wizualneniewidzialne.pl/wp-content/uploads/2016/12/RAPORT-z-III-etapu-bada%C5%84-cz.-2.pdf [30.03.2017]).
Krajewski Marek, Schmidt Filip, 2016d, Wizualne Niewidzialne. Raport z IV etapu badań: wywiady pogłębione wśród reprezentantów świata sztuk wizualnych, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Poznań–Warszawa (http://wizualneniewidzialne.pl/wp-content/uploads/2016/05/Wizualne_-niewidzialne-raport-z-IV-etapu-wywiady-poglebione.pdf [30.03.2017]).
Krajewski Marek, 2008, Artysta. Wersja Beta, „Tygodnik Powszechny”, 11 marca.
Lipski Aleksander, 2001, Elementy socjologii sztuki: problem awangardy artystycznej XX wieku, Alfa 2, Wrocław.
Luhmann Niklas, 1998, Die Gesellschaft der Gesellschaft, Suhrkamp, Frankfurt am Main.
Luhmann Niklas, 2012, Systemy społeczne: zarys ogólnej teorii, tłum. Michał Kaczmarczyk, Nomos, Kraków.
Margolis Joseph, 2004, Czym, w gruncie rzeczy, jest dzieło sztuki? Wykłady z filozofii sztuki, red. nauk. Krystyna Wilkoszewska, tłum. Wojciech Chojna i in., Universitas, Kraków.
Matuchniak-Krasuska Anna, 1988, Gust i kompetencja: społeczne zróżnicowanie recepcji malarstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Niemczycka-Gottfried Anna (red.), 2012, Rynek sztuki 2012, Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej, Wrocław.
Osęka Andrzej, 1978, Mitologie artysty, PIW, Warszawa.
Pawłowski Krzysztof i in., 2009, Raport o stanie kultury w obszarze szkolnictwa artystycznego. Raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako jeden z Raportów o Stanie Kultury, Warszawa.
Sholette Gregory, 2011, Dark Matter: Art and Politics in the Age of Enterprise Culture, Pluto Press, London.
Wallis Aleksander, 1964, Artyści-plastycy. Zawód i środowisko, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Wallis Aleksander, 1994, Atlas kultury Polski 1946–1980, Eco, Międzychód.
Warczok Tomasz, Trembaczowski Łukasz, 2011, Miłośnicy, znawcy, koneserzy czy przechodnie. Recepcja sztuki współczesnej na przykładzie galerii Górnego Śląska, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała.
Wojciechowski Aleksander (red.), 1974, Polskie życie artystyczne w latach 1915–1939, Polska Akademia Nauk–Ossolineum, Wrocław.
Wojciechowski Aleksander, 1987, Współczesne życie artystyczne: zagadnienia wybrane, Instytut Kultury, Warszawa.
Wojciechowski Aleksander (red.), 1992, Polskie życie artystyczne w latach 1945–1960: grupy artystyczne, galerie, salony, kluby, stowarzyszenia twórcze, naukowe oraz instytucje badań nad sztuką, szkolnictwo, mecenat państwowy, społeczne instytucje opieki nad sztuką, muzealnictwo, architektura, wzornictwo przemysłowe, czasopiśmiennictwo, Polska Akademia Nauk–Ossolineum, Wrocław.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0003-1555-7234
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
