Proces konstruowania ładu interakcji między pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi sportowcami. Analiza zjawiska z perspektywy teorii symbolicznego interakcjonizmu
Abstrakt
This article is based on a study in which the interactions in a sports club between persons with physical disabilities and their non-disabled colleagues were observed. The purpose of the study was to understand and describe the problems faced by sports participants with disabilities when operating within a social, organizational, and physical environment that was not designed for the disabled. The study made it possible to reconstruct how definitions of key notions and situations are developed as a basis for creating and maintaining the interaction order between disabled and non-disabled sports participants. The study used data compiled from open observation of participants and semi-structured interviews. The phenomena were analyzed in accordance with the procedures of Grounded Theory. Symbolic interactionism was used as a theoretical framework in the interpretative paradigm.
Słowa kluczowe
niepełnosprawność; sport; konstruowanie ładu społecznego; porządek interakcyjny; teoria ugruntowana
Bibliografia
Abberley Paul, 1987, The Concept of Oppression and the Development of a Social Theory of Disability, „Disability, Handicap and Society”, t. 2(1), s. 5–19.
Berger Peter, Luckmann Thomas, 1983, Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. Józef Niżnik, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Blumer Herbert, 2007, Interakcjonizm symboliczny, tłum. Grażyna Woroniecka, Nomos, Kraków.
Bourdieu Pierre, Wacquant Loïc J. D., 2001, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. Anna Sawisz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Charmaz Kathy, 1994, Grounded Theory: Objectivist and Constructivist Methods, w: Norman Denzin, Yvonna Lincoln (red.), Handbook of Qualitative Research, Sage, Thousand Oaks.
Charmaz Kathy, 1983, Loss of Self: A Fundamental Form of Suffering in the Chronically Ill, „Sociology of Health and Illnes”, t. 5(2), s. 168–195.
Czykwin Elżbieta, 2007, Stygmat społeczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Denzin Norman, 1972, The Research Act, w: Jerome G. Manis, Bernard N. Meltze (red.), Symbolic Interaction: A Reader in Social Psychology, Allyn &Bacon, Boston.
Denzin Norman K., 1990, Reinterpretacja metody biograficznej w socjologii: znaczenie a metoda w analizie biograficznej, tłum. Nina Nowakowska, w: Jan Włodarek, Marek Ziółkowski (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Poznań.
Denzin Norman K., Lincoln Yvonna S., 2000, Introduction: The Discipline and Practise of Qualitative Research, w: Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln (red.), Handbook of Qualitative Research,
Sage, Thousand Oaks [wyd. pol. Metody badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa].
Durkheim Émile, 1999, O podziale pracy społecznej, tłum. Krzysztof Wakar, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Finkelstein Victor, 1980, Attitudes and Disabled People, World Rehabilitation Fund, New York.
Garfinkel Harold, 2007, Studia z etnometodologii, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gąciarz Barbara, 2014, Model społeczny niepełnosprawności jako podstawa zmian w polityce społecznej, w: Barbara Gąciarz, Seweryn Rudnicki (red.), Polscy (nie)pełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Wydawnictwo AGH, Kraków.
Gilbert Nigel, Mulkay Michael, 1983, In Search of the Action, w: Nigel Gilbert, Peter Abell (red.), Accounts and Action, Aldershot, Gower.
Glaser Barney, 1978, Theoretical Sensitivity, Sociology Press, San Francisco.
Glaser Barney, Strauss Anselm, 2009, Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, tłum. Marek Gorzko, Nomos, Kraków.
Gobo Giampietro, 2008a, Crafting Blindness: Its Organizational Construction in a First Grade School, „Qualitative Sociology Review”, t. 4, nr 1, s. 92–108.
Gobo Giampietro, 2008b, Doing Ethnography, Sage, Los Angeles.
Goffman Erving, 2006, Rytuał interakcyjny, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Goffman Erving, 2011, Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, tłum. Olena Waśkiewicz, Jacek Łaszcz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Hammersley Martyn, Atkinson Paul, 2000, Metody badań terenowych, tłum. Sławomir Dymczyk, Zysk i S-ka, Poznań.
Heritage John, 1984, Garfinkel and Ethnomethodology, Polity Press, Cambridge.
Jakubowska Honorata, 2014, Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Konecki Krzysztof, 2000, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Konecki Krzysztof, 2010, Procesy tożsamościowe a dialogiczność jaźni: problem anamnezis, w: Krzysztof Konecki, Anna Kacperczyk (red.), Procesy tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Lane Harlan, 1997, Construction of Deafness, w: Lennard J. Davis (red.), The Disability Studies Reader, Routledge, New York–London.
Manterys Aleksander, 2008, Sytuacje społeczne, Nomos, Kraków.
Mead George H., 1975, Umysł, osobowość, społeczeństwo, tłum. Zofia Wolińska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Merton Robert, 1982, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Niedbalski Jakub, w druku, Organizacyjne (re)konstruowanie pojęcia niepełnosprawności w środowisku osób uprawiających sport, „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”.
Nowak Anna, 2005, Marginalizacja osób niepełnosprawnych, w: Anna Nowak (red.), Wybrane społeczno-socjalne aspekty marginalizacji, Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania, Katowice.
Oliver Michael, 1990, The Politics of Disablement, Palgrave Macmillan, London.
Oliver Michael, 2009, Understanding Disability: From Theory to Practice, Palgrave Macmillan, Basingstoke, Hampshire.
Ossowski Stanisław, 1983, O osobliwościach nauk społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Parsons Talcott, 1972, Szkice z teorii socjologicznej, tłum. Alina Bentkowska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Piotrowski Andrzej, 1982, Negocjacyjny model interakcji, „Przegląd Socjologiczny”, t. 33, s. 27–49.
Piotrowski Andrzej, 1998, Ład interakcji. Studia z socjologii interpretatywnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Rubin Herbert J., Rubin Irene S., 1997, Jak zmierzać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów jakościowych, tłum. Marcin Ciechomski, w: Leszek Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Sacks Harvey, 1972, On the Analysability of Stories by Children, w: John Gumperz, Dell Hymes (red.), Directions in Sociolinguistics, Holt, Rhinehart & Winston, New York.
Scott Robert A., 1969, The Making of Blind Men: A Study of Adult Socialization, Transaction, New Brunswick, NJ.
Strauss Anselm L., 1978, Negotiations, Josey-Bass, San Francisco.
Strauss Anselm L., 1993, Continual Permutations of Action, Aldine de Gruyter, New York.
Strauss Anselm L., 2013, Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości, tłum. Agnieszka Hałas, Nomos, Kraków.
Strauss Anselm, Corbin Juliet, 1990, Basics of Qualitative Research: Grounded Theory, Procedures and Techniques, Sage, London.
Uniwersytet Łódzki Polska
https://orcid.org/0000-0002-2803-7628
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
