Aktywni Polacy: dwie dekady uczestnictwa w sporcie i rekreacji ruchowej. Próba wyjaśnienia zmian
Abstrakt
This paper presents an overview of research on the participation of Poles in sports and physical recreation over the past twenty years. This form of longitudinal analysis of trends in one area of cultural participation reveals significant changes in the rate of participation in sports. From having very low rates of participation in the 1990s, Polish society has progressed to be in the upper-middle group of sports-participating societies in the EU. Specific elements of this progress are described and explained. The authors argue that the significant growth in Poles’ participation in sports is largely due to changes that are not directly related to sports, including a rise in the number of graduates from higher education, improving quality of life, better sport facilities, and a more positive perception of sports across society. Finally, questions concerning further developments and threats to increased participation in sports are considered.
Słowa kluczowe
uczestnictwo w sporcie; uczestnictwo w sporcie a struktura społeczna; zmiany społeczne w Polce; badania długookresowe
Bibliografia
ASM, 2012, ASM Centrum Badań i Analiz Rynku, 2012, Sport i rekreacja: ogólnopolskie badanie Polaków, w: Aleksandra Gołdys, Marcin Podziemski, Renata Włoch, Sport i rekreacja: ogólnopolskie badanie Polaków. Raport na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki (www.msport.gov.pl [15.04.2016]).
Baudrillard Jean, 2006, Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, tłum. Sławomir Królak, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Charzewski Janusz, 1997, Aktywność sportowa Polaków, AWF, Warszawa.
Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.), 2009, Diagnoza społeczna 2009 (www.diagnoza.com [10.03.2010]).
Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.), 2014, Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków (www.diagnoza.com [10.04.2016]).
Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.), 2015, Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków (www.diagnoza.com [10.04.2016]).
Domański Henryk, 2000, Polska klasa średnia, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Dziubiński Zbigniew, 2013, Różnice i nierówności społeczne w sporcie, w: Zbigniew Dziubiński, Michał Lenartowicz (red.), Kultura fizyczna a różnice i nierówności społeczne, AWF/SALOS RP, Warszawa.
Dziubiński Zbigniew, 2016, Universally Accessible Sport in Polish Society’s Lifestyle: The Causes of Change, „Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology”, t. 16 (1), s. 30–38.
Giddens Anthony, 2006, Socjologia, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gołdys Aleksandra, Podziemski Marcin, Włoch Renata, 2012, Sport i rekreacja: ogólnopolskie badanie Polaków. Raport na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki (www.msport.gov.pl [15.04.2016]).
Heinemann Klaus, 1995, The Images of Sport in Western Europe, w: J. Master (red.), Images of Sport in Word. Conference Proceedings, German Sport University Cologne, Cologne.
Hartmann-Tews Ilse, 2006, Social Stratification in Spot and Sport Policy in the European Union, „European Journal for Sport and Society”, t. 3 (2), s. 109–124.
Jacyno Małgorzata, 2013, Style życia, w: Anna Giza, Małgorzata Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jankowski Krzysztof W., 2010, Kultura fizyczna młodzieży w dobie przemian systemowych, Wydawnictwo AWF, Warszawa.
Kostka Robert, 1997, Zdrowy styl życia po polsku, w: Macieja Falkowska (red.), O stylach życia Polaków: wartości, praca, zakupy, CBOS, Warszawa.
Krawczyk Zbigniew, 1998, Sport dla wszystkich w krajach Zachodu i Wschodu Europy, w: Zbigniew Krawczyk, Jerzy Kosiewicz, Krzysztof Piłat (red.), Sport w procesie integracji europejskiej, AWF, Warszawa.
Krawczyk Zbigniew, Jankowski Krzysztof W., Karwacki Adam, Kocemba Włodzimierz, 1998, Sport dla wszystkich w społeczeństwach postindustrialnych, „Wychowanie Fizyczne i Sport”, nr 1.
Lenartowicz Michał, 2002, Uczestnictwo w sporcie w Polsce i Holandii, „Roczniki Naukowe AWF w Warszawie”, t. 41.
Lenartowicz Michał, 2003, Metodologiczne aspekty międzynarodowych badań społecznych w naukach o kulturze fizycznej, w: Tadeusz Rychta, Jerzy Chełmecki (red.), Wkład nauk humanistycznych do wiedzy o kulturze fizycznej, t. 1: Historia kultury fizycznej (studia i szkice), PTNKF, Warszawa.
Lenartowicz Michał, 2012, Klasowe uwarunkowania sportu z perspektywy teoretycznej Pierre’a Bourdieu, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
Lenartowicz Michał, 2016, Family Leisure Consumption and Youth Sport Socialization in Post-communist Poland: A Perspective Based on Bourdieu’s Class Theory, „International Review for the Sociology of Sport”, t. 51 (2), s. 219–237.
Lenartowicz Michał, Karwacki Adam, 2005, An Overview of Social Conflicts in the History of Polish Club Football, „European Journal for Sport and Society”, t. 2 (2), s. 97–107.
Piątkowska Monika, Żyśko Jolanta, Gocłowska Sylwia, 2015, Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji fizycznej w perspektywie dziesięcioletniej — krytyczna analiza badań europejskich, w: Malgorzata Milecka (red.), Sport, turystyka, rekreacja jako czynniki rozwoju kulturowego, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin.
Scheerder Jeroen i in., 2011, Understanding the Game: Sport Participation in Europe. Facts, Reflections and Recommendations, SP M 10 Series, KU Leuven, Leuven.
Wieliński Bartosz T., Matusiak Wojciech, 2014, Polska równiejsza, „Gazeta Wyborcza”, 15 września.
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-6237-6287
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0003-0910-9195
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
