Robert Michels — zapoznany klasyk socjologii
Abstrakt
Robert Michels (1876–1936) considered himself to be a disillusioned socialist, who, under the influence of elitism, rejected democracy and moved into the fascist camp. As a figure in sociology he is associated solely with the “iron law of oligarchy.” In Poland, it is a little-known fact that in Western social thought he is viewed as a socially engaged sociologist—a “genuine” researcher gifted with sociological imagination and a passion for scholarship. The aim of the author is to present Michels as a scholar in many areas: feminist issues, local patriotism in the context of national citizenship, phenomena of a general sociological nature, the history of Italy, and social movements. Furthermore, the author illustrates the German writer Timm Genett’s thesis that Michels should also be valued as a pioneer in the study of social movements, which he consistently examined in his analyses of organizations, systematically investigating the degeneration of social movements and the shifting of organizational aims.
Słowa kluczowe
Robert Michels; apoteoza feminizmu; patriotyzm lokalny; ruchy społeczne; zjawisko przemieszczenia celów
Bibliografia
Bluhm Harald, Krause Skadi, 2012, Einlietung, w: Harald Bluhm, Skadi Krause (red.), Robert Michels’ Soziologie des Parteiwesens. Oligarchien und Eliten — die Kehrseiten moderner Demokratie, Springer, Wiesbaden.
Brooks Robert C., 1906, Review R. Michels, Patriotismus und Ethik: Eine kritische Skizze, „The Annals of the American Academy of Political and Social Science”, t. 28, s. 156.
Bourgin Georges, 1932, Italien von heute. Politische und wirtschaftliche Kulturgeschichte von 1860 bis 1930 von Robert Michels. Rezension, „Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft”, t. 92, nr 2, s. 300–302.
Camavitto Dino, 1936, Roberto Michels — In Memoriam, „American Sociological Review”, t. 1, s. 797–799.
Duverger Maurice, 1954, Partis politiques, A. Colin, Paris.
Eberle Friedrich, 1987, Mosca, Pareto, Michels und Schumpeter, w: Ingrid Fetscher, Herfriend Münkler (red.), Pipers Handbuch der Politischen Ideen, t. 5, Piper, München–Zürich.
Ellwood Charles A.,1931, Italien von heute. Politische und wirtschaftliche Kulturgeschichte von 1860 bis 1930 by Robert Michels. Review, „American Journal of Sociology”, t. 36, nr 6, s. 1080.
Etzioni Amitai, 1964, Modern Organizations, Prentice-Hall, New Jersey.
Genett Timm, 2007, Einleitung. Robert Michels — Pionier der sozialen Bewegungsforschung, w: Robert Michels, Soziale Bewegungen zwischen Dynamik und Erstarrung. Essays zur Arbeiter-, Frauen- und nationalen Bewegung, Akademie Verlag, Berlin.
Genett Timm, 2008, Der Fremde im Kriege. Zur politischen Theorie und Biographie von Robert Michels 1876–1936, Akademie Verlag, Berlin.
Grazia Alfred de, 1949, Introduction, w: Robert Michels, First lectures in political sociology, University of Minnesota Press, Minneapolis–London.
Haynes Edmund S. P., 1915, Sexual Ethics by Robert Michels. Review, „The International Journal of Ethics”, t. 25, nr 3, s. 417–419.
Kandal Terry R., 2002, From Egalitarian Sexual Ethics to Gender Politics: An Evaluation of Michels’ Contribution, w: Robert Michels, Sexual Ethics: A Study of Borderland Question, Transaction Publishers, New Brunswick–New Jersey.
Käsler Dirk, 1984, Die frühe deutsche Soziologie 1909 bis 1934 und ihre Entstehungs-Milieus, Westdeutscher Verlag, Wiesbaden.
Konecki Krzysztof T., 1992, Nowi pracownicy a kultura organizacyjna. Studium folkloru fabrycznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Kostera Monika, 2003, Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, PWN, Warszawa.
Linz Juan J., 2006, Robert Michels, Political Sociology, and the Future of Democracy, Transaction Publishers, New Brunswick–London.
Lipset Seymour M., 1995, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, tłum. Grażyna Dziurdzik-Kraśniewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Lipset Seymour M., 2005, Introduction, w: Robert Michels, Political Parties: A Sociological Study of the Oligarchical Tendencies of Modern Democracy, Transaction Publishers, New Brunswick–London.
Michels Robert, 1911, Zur Soziologie des Parteiwesens in der modernen Demokratie. Untersuchungen über die oligarchischen Tendenzen des Gruppenlebens, W. Klinkhardt Verlag, Leipzig.
Michels Robert, 1914 [1911], Sexual Ethics: A Study of Borderland Question, Allen & Unwin, London (tytuł niem. oryg. Die Grenzen des Geschlechtsmord. Prolegomena).
Michels Robert, 1928, Sittlichkeit in Ziffern? Kritik der Moral statistik, Duncker und Humblot, München–Leipzig.
Michels Robert, 1949, First lectures in Political Sociology, University of Minnesota Press, Minneapolis–London (wyd. 1: Corso di sociologia politica).
Michels Robert, 2005, Political Parties. A sociological study of the oligarchical tendencies of modern democracy, Transaction Publishers, New Brunswick–London.
Michels Robert, 2007 [1902], Frauenstimmerrecht — schon heute eine Notwendigkeit, w: Robert Michels, Soziale Bewegungen zwischen Dynamik und Erstarrung, Akademie Verlag, Berlin.
Michels Robert, 2013 [1929], Patriotismus, Duncker & Humblot, Berlin.
Occhionero Marisa Ferrari, 1985, Myśl socjologiczna Roberta Michelsa, „Studia Socjologiczne” nr 2.
Olejniczak Karol, 2008, Ewaluacja jako proces badawczy, w: Karol Olejniczak, Marek Kozak, Bartosz Ledzion (red.), Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Perry Geraint, 2005, Political Elites, ECPR Press, Essex.
Roth Guenter, 1963, The Social Democrats in Imperial Germany, The Bedminster Press, Totowa–New Jersey.
Schulzbach Walter, 1928, Review, „Archiv für die Geschichte des Sozialismus und der Arbeiterbewegung”, 13, s. 349.
Showalter Elaine, 1990, Sexual Anarchy: Gender and Culture at the Fin de Siècle, Viking, New York.
Szczurkiewicz Tadeusz, 1997, Krytyka zdroworozsądkowego polikausalizmu, w: Stanisław Kozyr-Kowalski, Andrzej Przestalski, Jan Włodarek (red.), Krytyka rozumu socjologicznego, WN UAM, Poznań.
Thomson J.A., 1914, Review: Robert Michels Sexual Ethics. A Study of Borderland Questions, „The Eugenics Review”, t. 6(3), s. 251–252.
Tolbert Pamela S., Hiatt Shon R., 2009, On Organization and Oligarchies: Michels in the Twenty-First Century, w: Paul S. Adler (red.), The Oxford Handbook of Sociology and Organization Studies, Oxford University Press, Oxford.
Tuccari Francesco, 2012, Robert Michels und die Demokratie des 21. Jahrhunderts, w: Harald Bluhm, Skadi Krause (red.), Robert Michels‘ Soziologie des Parteiwesens. Oligarchien und Eliten — die Kehrseiten moderne Demokratie, Wiesbaden.
Tuccari Francesco, 2013, Michels, Robert, w: Gregory Claeys (red.), Encyclopedia of Modern Political Thought, t. 2, Sage, Los Angeles.
Winkler Heinrich A., 1972, Robert Michels, w: Hans-Ulrich Wehler, Deutsche Historiker, t. 4, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen.
Żyromski Marek, 2012, The Three “Founding Fathers” of Elite’s Theory: Mosca, Pareto and Michels, UAM, Poznań.
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Polska
https://orcid.org/0000-0002-1561-1504
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
