Sfera symboli czy nie tylko? Wybrane aspekty kultury narodowej w ujęciu Antoniny Kłoskowskiej i innych polskich socjologów współczesnych
Abstrakt
In the last period of her professional career, Antonina Kłoskowska focused on issues related to national culture and nation itself, which is evident e.g. in her publication National Cultures at the Grass-Root Level. The article presents Kłoskowska’s main arguments concerning the notion of “national culture”. The author regarded this specific type of culture as one that could be characterized as symbolic, compound and coherent in the syntagmatic sense. Kłoskowska points out that, in order to be recognized as a member of a national community, it is necessary to acquire and refer to the canonical resources of its culture.
In the second part of the article some of the findings of contemporary Polish researchers are laid out, which correspond or directly relate to some of Kłoskowska’s ideas. A comparison and analysis of their views leads to a conclusion that their diversification does not generally mean that they are completely distant in their judgments but rather that various aspects are stressed in different ways. This attests, however, to the fact that the authors belonged to diverse intellectual formations.
Słowa kluczowe
Antonina Kłoskowska; kultura; kultura narodowa; kultura symboliczna; polityka; naród; socjologia kultury
Bibliografia
Bokszański Zbigniew, 2005, Tożsamości zbiorowe, Wydawnicto Naukowe PWN, Warszawa.
Budyta-Budzyńska Małgorzata, 2010, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Golka Marian, 2007, Socjologia kultury, Scholar, Warszawa.
Kempny Marian, 2000, Kultura narodowa wobec zmienności tradycji, w: Joanna Kurczewska (red.), Kultura narodowa i polityka, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kłoskowska Antonina, 1981, Socjologia kultury, PWN, Warszawa.
Kłoskowska Antonina, 1990, Kultura narodowa i narodowa identyfikacja: dwoistość funkcji, w: Antonina Kłoskowska (red.), Oblicza polskości, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Kłoskowska Antonina, 1991a, Kultura narodowa, w: Antonina Kłoskowska (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX w. Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, Wiedza o Kulturze, Wrocław.
Kłoskowska Antonina, 1991b, Problematyczność rozwoju kultury, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Kłoskowska Antonina, 1991c, Sąsiedztwo narodowe i uniwersalizacja kultury, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
Kłoskowska Antonina, 1996, Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kłoskowska Antonina, 1997a, Otwartość i sąsiedztwo kultur narodowych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Kłoskowska Antonina, 1997b, Kultury narodowe wobec globalizacji a tożsamość jednostki, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
Kłoskowska Antonina, 1999, Kultura, w: Encyklopedia socjologii, t. 2, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kurczewska Joanna 1997, Naród z perspektywy jednostki. Refleksje na marginesie „Kultur narodowych u korzeni” Antoniny Kłoskowskiej, „Studia Socjologiczne”, nr 3.
Kurczewska Joanna, 2000a, Kultura narodowa i polityka (wprowadzenie), w: Joanna Kurczewska (red.), Kultura narodowa i polityka, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kurczewska Joanna, 2000b, Kanon kultury narodowej, w: Joanna Kurczewska (red.), Kultura narodowa i polityka, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kurczewska Joanna, Tarkowska Elżbieta (red.), 2006, Spotkania z kulturą. Antoninie Kłoskowskiej w piątą rocznicę śmierci, ISP PAN, Warszawa.
Lewandowski Edmund, 2004, Pejzaż etniczny Europy, Muza, Warszawa.
Nowicka Ewa, 2009, Świat człowieka — świat kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Paleczny Tadeusz, 2005, Stosunki międzykulturowe. Zarys problematyki, Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków.
Piotrowski Andrzej, Marciniak Marek, Czyżewski Marek (opr.), 1997, Kultury narodowe u korzeni — dyskusja o książce, „Studia Socjologiczne”, nr 3.
Szacki Jerzy, 2004, O tożsamości (zwłaszcza narodowej), „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
Szpociński Andrzej, 2000, Tożsamość narodowa w perspektywie kulturalistycznej, w: Teresa Kostyrko, Tadeusz Zgółka (red.), Kultura wobec kręgów tożsamości. Materiały konferencji przedkongresowej, Poznań 19–21 października 2000, Wydawnictwo DTSK Silesia, Poznań–Wrocław.
Tarkowska Elżbieta, 1992, Czas w życiu Polaków, IFiS PAN, Warszawa.
Wiatr Jerzy J., 1969, Naród i państwo. Socjologiczne problemy kwestii narodowej, Książka i Wiedza, Warszawa.
Wiatr Jerzy J., 1977, Społeczeństwo. Wstęp do socjologii systematycznej, wydanie VII, PWN, Warszawa.
Wiatr Jerzy J., 2006, Europa pokomunistyczna. Przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku, Scholar, Warszawa.
Zwoliński Andrzej, 2005, Wprowadzenie do rozważań o narodzie, WAM, Kraków.
Żygulski Kazimierz, 1972, Wstęp do zagadnień kultury, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa.
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
