Norbert Elias i socjologia figuracyjna
Abstrakt
In the article the biography and theories of Norbert Elias, a sociologist who lived and wrote in 20th century, are presented. He tried to overcome the division between society and an individual, he opposed the reduction of processes to states and introduced the term “figuration”. Figurations underline the relational and processual character of social reality. An important part of his sociology is the theory of the civilizing process which using a historical perspectives tries to explain social changes. The aim of this article is to recall Elias’ sociology and to show its importance to contemporary trends in sociology. A starting point is the release of a Polish translation of one of his first book titled What is Sociology?
Słowa kluczowe
Norbert Elias; figuracje; relacyjność; proces cywilizacyjny; socjologia procesu
Bibliografia
Barnes Barry, 2004, Between the Real and the Reified: Elias on Time, w: Steven Loyal, Stephen Quilley (red.), The Sociology of Norbert Elias, Cambridge University Press, Cambridge.
Cooley Charles H., 1992, Społeczeństwo i jednostka, w: Janusz Mucha, Cooley, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Collins Randall, 1981, On the Microfoundation of Macrosociology, „The American Journal of Sociology”, t. 86, s. 984–1014.
Dunning Eric, Elias Norbert, 1993, Quest for Excitement: Sport and Leisure in the Civilizing Process, Blackwell, Oxford.
Elias Norbert, 1980, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, tłum. Tadeusz Zabłudowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Elias Norbert, 1985, The Loneliness of Dying, Basil Blackwell, Oxford.
Elias Norbert, 1987, The Changing Balance of Power between the Sexes — A Process-Sociological Study: The Example of the Ancient Roman State, „Theory, Culture and Society”, t. 4, s. 287–316, numer specjalny.
Elias Norbert, 1992, Time: An Essay on Time, Blackwell, Oxford.
Elias Norbert, 1996, Rozważania o Niemcach: zmaganie o władzę a habitus narodowy i jego przemiany w XIX i XX wieku, tłum. różni, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Elias Norbert, 1998a, Informalization and the Civilizing Process, w: Johan Goudsblom, Stephen Mennell (red.), The Norbert Elias Reader, Blackwell, Oxford.
Elias Norbert, 1998b, The Civilizing of Parents, w: Johan Goudsblom, Stephen Mennell (red.), The Norbert Elias Reader, Blackwell, Oxford.
Elias Norbert, 2000, The Civilizing Process, Blackwell, Oxford.
Elias Norbert, 2003, Zaangażowanie i neutralność, tłum. Janusz Stawiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Elias Norbert, 2006, Mozart. Portret geniusza, tłum. Bogdan Baran, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
Elias Norbert, 2008, Społeczeństwo jednostek, tłum. Janusz Stawiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Elias Norbert, 2010, Czym jest socjologia?, tłum. Bogdan Baran, Aletheia, Warszawa.
Elias Norbert, Scotson John L., 1994, The Established and the Outsiders: A Sociological Enquiry into Community Problems, Sage, London.
Emirbayer Mustafa, 1997, Manifesto for a Relational Sociology, „The American Journal of Sociology”, t. 103, s. 281–317.
Giddens Antrony, 2003, Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, tłum. Stefan Amsterdamski, Zysk i S-ka, Poznań.
Goudsblom Johan, 1977, Sociology in the Balance: A Critical Essay, Basil Blackwell, Oxford.
Goudsblom Johan, Mennell Stephen (red.), 1998, The Norbert Elias Reader, Blackwell, Oxford.
Hałas Elżbieta, 2005, Norbert Elias, w: Encyklopedia socjologii. Suplement, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kilminster Richard, 2007, Norbert Elias: Post-philosophical Sociology, Routledge, Abingdon.
Kocka Jürgen, 1996, Norbert Elias jako historyk, w: Norbert Elias, Rozważania o Niemcach: zmaganie o władzę a habitus narodowy i jego przemiany w XIX i XX wieku, tłum. różni, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Krieken Robert van, 1998, Norbert Elias, Routledge, London.
Kurowski Marek, 2003, Fenomen Norberta Eliasa czyli o „efekcie Alicji”. Nieortodoksyjna opowieść o sylwetce i dziele socjologa XX wieku, „Rubikon. Kwartalnik Naukowy”, nr 1–4.
Libera Michał, 2003, O co pytamy, kiedy pytamy o godzinę? Na marginesie rozważań Norberta Eliasa, „Rubikon. Kwartalnik Naukowy”, nr 1–4.
Loyal Steven, Quilley Stephen (red.), 2004, The Sociology of Norbert Elias, Cambridge University Press, Cambridge.
Loyal Steven, Quilley Stephen, 2004, Towards a “Central Theory”: The Scope and Relevance of the Sociology of Norbert Elias, w: Steven Loyal, Stephen Quilley (red.), The Sociology of Norbert Elias, Cambridge University Press, Cambridge.
Mach Zdzisław, 1996, Rozwój cywilizacji w koncepcji Norberta Eliasa, w: Jerzy Baradziej, Janusz Goćkowski (red.), Rozmyślania o cywilizacji, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków.
Marody Mirosława, 2008, Między neutralnością a zaangażowaniem. O socjologii Norberta Eliasa, w: Norbert Elias, Społeczeństwo jednostek, tłum. Janusz Stawiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Mennell Stephen, 2007, The American Civilizing Process, Polity Press, Cambridge.
Mennell Stephen, 2009, An Exceptional Civilizing Process?, „Journal of Classical Sociology”, t. 9, s. 97–115.
Mennell Stephen, 2010, Norbert Elias (1897–1990). A Biographical Sketch, http://www.norberteliasfoundation.nl/elias/index.php [28.02.2010].
Mucha Janusz, 1992, Cooley, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Sztompka Piotr, 1991, Teoria stawania się społeczeństwa. Szkic koncepcji, w: Antoni Sułek, Włodzimierz Wincławski (red.), Przełom i wyzwanie, PTS-UMK, Warszawa–Toruń.
Sztompka Piotr, 2008, Życie codzienne — temat najnowszej socjologii, w: Piotr Sztompka, Małgorzata Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności, Znak, Kraków.
Wouters Cas, 2004, Changing Regimes of Manners and Emotions: From Disciplining to Informalization, w: Steven Loyal, Stephen Quilley (red.), The Sociology of Norbert Elias, Cambridge University Press, Cambridge.
Szkoła Nauk Społecznych IFiS PAN; Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
