Przemiany epistolografii a kategoria autobiograficzności
Abstrakt
The author reconstructs the history of letter-writing as a language form against the background of broader cultural changes. The letter-writing of the 17th and 18th centuries as well as salon culture and burgher sentimentality are subject to particular analysis. The purpose of that analysis is to recreate the conditions needed for the existence of the autobiography category – i.e. the recognition by a person of their own “I” as unique and gifted with the ability to view life from the perspective of development and recognising sincerity as an important cultural value.
Słowa kluczowe
epistolografia; autobiografia; sentymentalizm; kultura salonu; szczerość; indywidualizm
Bibliografia
Bruhnalski Wilhelm, 1975, Epistolografia jako źródło literatury renesansowej, w: Wilhelm Bruhnalski, Między średniowieczem a romantyzmem, PWN, Warszawa.
Campbell Collin, 1989, The Romantic Ethic and the Spirit of Modern Consumerism, Blackwell, Oxford.
Chartier Roger, 1999, Wprowadzenie [do rozdz.] Formy zwrotu w stronę prywatności, tłum. Krystyna Osińska-Boska, w: Historia życia prywatnego, t. 3: Od renesansu do oświecenia, Roger Chartier (red.), Ossolineum, Wrocław.
Czermińska Maria, 2000, Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Universitas, Kraków.
Elias Norbert, 1980, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, tłum. Tadeusz Zabłudowski, PIW, Warszawa.
Garszczyńska Bożena, 1987, Epistolografia Ignacego Krasickiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, Słupsk.
Godlewski Grzegorz, 2003, Wstęp: słowo o antropologii słowa, w: Antropologia słowa, Grzegorz Godlewski, Andrzej Mencwel, Roch Sulima, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Hauser Arnold, 1974, Społeczna historia sztuki i literatury, t. 1–2, tłum. Janina Ruszczycówna, PIW, Warszawa
Huizinga Johan, 1985, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. Maria Kurecka, Witold Wirpsza, Czytelnik, Warszawa.
Kostkiewiczowa Teresa, 1979, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, PWN, Warszawa.
La Bruyère Jean de, 1965, Charaktery, czyli obyczaje naszych czasów, tłum. Anna Tatarkiewicz, PIW, Warszawa.
Laclos Pierre Choderlos de, 1975, Niebezpieczne związki, tłum. Tadeusz Żeleński [Boy], PIW, Warszawa.
Lejeune Philippe, 2007, Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, tłum. różni, Universitas, Kraków.
Matuszewska Przemysława, 1979, Drukowane zbiory listów w Polsce XVIII wieku, „Pamiętnik Literacki” z. 4.
Ossowska Maria, 1986, Ethos rycerski i jego odmiany, PWN, Warszawa.
Pawłowska Maja, 2002, Francuskie listowniki dla ludu (XVII–XVIII w.), „Literatura Ludowa” nr 2.
Rabutin Chantal M. de [Pani de Sévigné], 1981, Listy, tłum. Michał Mroziński, Anna Tatarkiewicz, PIW, Warszawa.
Rousseau Jan Jakub, 1962, Nowa Heloiza, tłum. i oprac. Ewa Rzadkowska, Ossolineum, Wrocław.
Rybicka Elżbieta, 2004, Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, w: Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, Witold Bolecki, Ryszard Nycz (red.), Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Sennett Richard, 1992, The Fall of Public Man, W. W. Norton and Company, New York–London.
Sinko Zofia, 1973, Wstęp, w: Laurence Sterne, Podróż sentymentalna, tłum. Agnieszka Ginczanka, Ossolineum, Wrocław.
Skwarczyńska Stefania, 1937, Teoria listu, Towarzystwo Naukowe, Lwów.
Taylor Charles, 1996, Etyka autentyczności, tłum. Andrzej Pawelec, Znak–Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
Taylor Charles, 2001, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. różni, PWN, Warszawa.
Watt Ian, 1973, Narodziny powieści: studia o Defoe’em, Richardsonie i Fieldingu, tłum. Agnieszka Kreczmar, PIW, Warszawa.
Weber Max, 1994, Etyka protestancka a duch kapitalizmu, tłum. Jan Miziński, Test, Lublin.
Weber Max, 1995, Szkice z socjologii religii, tłum. Jerzy Prokopiuk, Henryk Wandowski, Książka i Wiedza, Warszawa.
Instytut Kultury Polskiej UW Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
