Bezmiar miar i praktyki niewymierności. Kilka refleksji na marginesie badań bezsensu w szkole


Abstrakt

Artykuł dotyczy nadmiaru procedur mierzenia w polskiej szkole i sprzeciwiających się im praktyk niewymierności podejmowanych przez młodych ludzi. Nadmiar pomiarów w szkole omówiony został w kontekście trzech aspektów procesu edukacyjnego: (1) ilości aktywności i treści programowych, (2) oceniania szkolnego oraz (3) kryteriów i reguł unifikujących indywidualność uczniów. Uczniowskie strategie radzenia sobie z bezmiarem miar w szkole opierają się na relatywizacji, dekoncentracji i rezygnacji z działań. Empiryczną podstawą tekstu są wyniki jakościowych badań doświadczania bezsensu w szkole przez uczniów i uczennice.


Słowa kluczowe

szkoła; edukacja; młodzież; praktyki edukacyjne; bezsens

Adrjan Beata, 2011, Kultura szkoły. W poszukiwaniu nieuchwytnego, Impuls, Kraków.

Baudrillard Jean, 2006, Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, tłum. Sławomir Królak, Sic!, Warszawa.

Bauman Zygmunt, 2012, O edukacji. Rozmowy z Riccardo Mazzeo, tłum. Patrycja Poniatowska, Wydawnictwo DSW, Wrocław.

Bień Dominik, 2020, Transformatywny intelektualista w polskiej tradycji pedagogicznej i politycznej przełomu XIX i XX wieku, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 9-32.

Czerepaniak-Walczak Maria, 2020, Kultura szkoły, jej trwanie i zmiana. O sile oddziaływania „gramatyki szkoły”, „Czas Kultury”, nr 1, s. 13-18.

Filiciak Mirosław, Danielewicz Michał, Halawa Mateusz, Mazurek Paweł i Agata Nowotny, 2010, Młodzi i media. Nowe media z uczestnictwo w kulturze, SWPS, Warszawa. Pobrano z: https://depot.ceon.pl/handle/123456789/612 [21.03.2022].

Foucauld Michel, 1993, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłum. Tadeusz Komendant, Alatheia, Warszawa.

Graeber David, 2019, Praca bez sensu. Teoria, tłum. Mikołaj Denderski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Groenwald Maria, 2015, O wstydzie w sytuacjach oceniania szkolnego i konsekwencjach doświadczania go przez uczniów, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych”, nr 1(17), s. 63-82.

Hyers Lauri L., 2018, Diary Methods: Understanding Qualitative Research, Oxford University Press, Oxford.

Jaskulska Sylwia, 2009, Ocena zachowania w doświadczeniu gimnazjalistów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.

Kabzińska Karolina, 2017, Zblazowanie jako strategia adaptacyjna w kulturze nadmiaru, „Media i Społeczeństwo”, nr 7, s. 76-89.

Kaufmann Jean-Claud, 2010, Wywiad rozumiejący, tłum. Alina Kapciak, Oficyna Naukowa, Warszawa.

Klus-Stańska Dorota, 2012, Wiedza, która zniewala – transmisyjne tradycje w szkolnej edukacji, „Forum Oświatowe”, nr 1(46), s. 21-40.

Koterwas Agnieszka, 2020, Doświadczenie dydaktyczne. Rekonstrukcje biografii szkolnych dorosłych absolwentów, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Kvale Steinar, 2012, Prowadzenie wywiadów, tłum. Agata Dziuban, PWN, Warszawa.

Marody Mirosława, 2015, Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Scholar, Warszawa.

Merton Robert, 2002, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski, PWN, Warszawa.

Mikiewicz Piotr, 2016, Socjologia edukacji. Teorie, koncepcje, pojęcia, PWN, Warszawa.

Morbitzer Janusz, 2018, W poszukiwaniu nowych (meta)modeli edukacji XXI wieku, „Studia edukacyjne”, nr 5, s. 7-29.

Ostaszewski Krzysztof, 2012, Pojęcie klimatu szkoły w badaniach zachowań ryzykownych młodzieży, „Edukacja”, nr 4(120), s. 22-38.

Przewłocka Jadwiga, 2015, Klimat szkoły i jego znaczenie dla funkcjonowania uczniów w szkole. Raport o stanie badań, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.

Saint-Exupéry Antoine de, 1995, Mały Książę, tłum. J. Karczmarewicz-Fedorowska, Wydawnictwo Kama, Warszawa.

Sitek Michał, 2014, Miejsce egzaminów zewnętrznych w systemach edukacyjnych i polityce edukacyjnej, w: Roman Dolata, Michał Sitek (red.), Raport o stanie edukacji 2014, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa, s. 11-30.

Siuda Piotr, Stunża Grzegorz red., 2012, Dzieci sieci. Kompetencje komunikacyjne najmłodszych, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk.

Sojak Radosław, 2013, Strach przed różnicą. O niedomiarze sensu w kulturze nadmiaru, „Kultura Współczesna”, nr 1(76), s. 152-165.

Szlendak Tomasz, 2013, Kultura nadmiaru w czasach niedomiaru, „Kultura Współczesna”, nr 1(76), s. 7-26.

Szpunar Magdalena, 2019, Kwantyfikacja rzeczywistości. O nieznośnym imperatywie policzalności wszystkiego, „Zeszyty Prasoznawcze”, t. 62, nr 3(239), s. 95-104.

Pobierz

Opublikowane : 2022-06-15


Kalinowska, K. (2022). Bezmiar miar i praktyki niewymierności. Kilka refleksji na marginesie badań bezsensu w szkole. Kultura I Społeczeństwo, 66(1), 149-170. https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.1.7

Katarzyna Kalinowska  k.kalinosia@wp.pl
Collegium Civitas, Instytut Badań Edukacyjnych  Polska
https://orcid.org/0000-0003-2657-6107