Długie cienie kolonializmu
Kino jako pole polityczne globalnej kultury
Abstrakt
W artykule rozważane jest polityczne uwarunkowanie kina w kontekście globalizacji. Autor przedstawia ujęcie kina jako historycznego wytworu euroatlantyckiego kręgu kulturowego i wyrastającego z niego modernizmu, analizując konsekwencje, jakie niesie ta genealogia w zakresie roli odgrywanej przez kino we współczesnym, zgloalizlowanym świecie postindustrializmu. Na podstawie etnograficznych badań terenowych, autor wskazuje na zjawisko wytwarzania przez kino określonych obrazów rzeczywistości, interpretując je jako przejaw głębokiego zakorzenienia kina w procesach społecznych i politycznych. W konsekwencji kino zostaje scharakteryzowane jako dyskursywna przestrzeń polityczna, której znaczenie kulturowe wykracza poza sferę artystyczną, ale wiąże się z politycznymi procesami i przepływami napięć.
Słowa kluczowe
kino; globalizacja; modernizm; dyskurs
Bibliografia
Adamczak Marcin, 2018, Kapitały przemysłu filmowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Adorno Theodor, 1990, Podsumowanie rozważań na temat przemysłu kulturowego, w: Theodor Adorno, Sztuka i sztuki, tłum. Krystyna Krzemień-Ojak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 13–21.
Adorno Theodor, Horkheimer Max, 2010, Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Benjamin Walter, 2010, The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction, Prism Key Press, New York.
Budzik Justyna Hanna, 2015, Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Burns Paul, 1999, The History of The Discovery of Cinematography, Waszyngton (wyd. online [dostęp: 04.07.2020]).
Caton Steve C., 1999, Lawrence of Arabia. A Film’s Anthropology, University of California Press, Berkeley–Los Angeles–London.
Cudny Waldemar, 2014, The Phenomenon of Festivals: Their Origins, Evolution, and Classifications, „Anthropos”, t. 109(2), s. 640–656.
de Valck Marijke, 2007, Film Festivals: From European Geopolitics to Global Cinephilia, Amsterdam University Press (http://www.jstor.org/stable/j.ctt46mv45).
Diamond Stanley, 2017, In Search of the Primitive. A Critique of Civilization, Routledge, London–New York.
Dwyer Kevin, 2021, The Unpredictable Odyssey of a Small National Cinema, w: Raymar D. Rassoukh, Steve C. Caton (red.), Anthropology, Film Industries, Modularity, Duke University Press, Durham–London, s. 213–241.
Falzon Mark-Anthony, 2009, Multi-sited Ethnography: Theory, Praxis and Locality in Contemporary Research, Ashgate, Aldershot.
Foucault Michel, 1977, Archeologia wiedzy, tłum. Andrzej Siemek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Geertz Clifford, 1998, Deep Hanging Out, „The New York Review of Books”, 45 (16), 69.
Graeber David, 2018, Dług. Pierwsze 5000 lat, tłum. Bartosz Kuźniarz, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Harvey David, 2008, Neoliberalizm. Historia katastrofy, tłum.. Jerzy Paweł Listwan, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
Ibrahim Amrita, 2021, Film as the Building Blocks of News Narrative in India, w: Raymar D. Rassoukh, Steve C. Caton (red.), Anthropology, Film Industries, Modularity, Duke University Press, Durham–London, s. 89–108.
Ilyas Ayesha, Malik Raheem, Ramay Shakeel Aahmed, 2020, China Today: Cultural Soft Power and Cultural Diplomacy, w: Ayesha Ilyas, Raheem Malik, Aahmed Ramay Shakeel , China’s Cultural Diplomacy, Sustainable Development Policy Institute, s. 7–8 (http://www.jstor.org/stable/resrep29117.5 [dostęp: 02.07.2022]).
Iordanova Dina, Martin-Jones David, Vidal Belén, 2010a, Introduction. A Peripheral View of World Cinema, w: Dina Iordanova, David Martin-Jones, Belén Vidal (red.), Cinema at the Periphery, Wayne State University Press, Detroit, s. 1–19.
Iordanova Dina, 2010b, Rise of the Fringe. Global Cinema’s Long Tail, w: Dina Iordanova, David
Martin-Jones, Belén Vidal (red.), Cinema at the Periphery, Wayne State University Press, Detroit, s. 23–45.
Lash Scott, Lury Celia,2011, Globalny przemysł kulturowy. Medializacja rzeczy, tłum. Robert Mitoraj, Jakub Majmurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Latour Bruno, 2011, Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, tłum. Maciej Gdula, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Martin Sylvia J., 2017, Haunted. An Ethnography of the Hollywood and Hong Kong Media Industries, Oxford University Press.
Marcus George E., 1995, Ethnography in/of the World System: The Emergence of Multi-Sited Ethnography, „Annual Review of Anthropology” , t. 24, s. 95–117.
Marshall Bill, 2010, New Spaces of Empire. Quebec Cinema’s Centers and Peripheries, w: Dina Iordanova, David Martin-Jones, Belén Vidal (red.), Cinema at the Periphery, Wayne State University Press, Detroit, s. 119–134.
Okely Judith, 2011, Retrospective Reading of Fieldnotes. Living on Gypsy Camps, „Behemoth. A Journal on Civilisation, t. 4, z. 1, s. 18–42.
Pabiś-Orzeszyna Michał, 2020, Zwrot historyczny w badaniach filmoznawczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Pawlak Marek, 2018, Zawstydzona tożsamość. Emocje, ideologie i władza w życiu polskich migrantów w Norwegii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Raczkowski Tomasz, 2020, Wirtualne sale i globalne sieci. Partycypacja w kulturze filmowej w kontekście pandemii, „Prace Etnograficzne”, t. 48(1), s. 39–55.
Stelmach Miłosz, 2020. Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Turner Graeme, 1999, Film as Social Practice, Routledge, London–New York.
Wolf Eric, 2010, Europe and the People Without History, University of California Press, Berkeley–Los Angeles.
Wong Sam, 2007, Ethnography: Alternative Research Methodology, w: Sam Wong, Exploring
„Unseen” Social Capital in Community Participation: Everyday Lives of Poor Mainland Chinese Migrants in Hong Kong, Amsterdam University Press, s. 47–72 (http://www.jstor.org/stable/j.ctt45kfdv.6).
Żygulski Kazimierz, 1970, Kultura filmowa w Polsce, „Kino”, nr 7 (http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/kultura-filmowa-w-polsce/243 [dostęp: 29.06.2022]).
Uniwersytet Wrocławski Polska
https://orcid.org/0000-0003-4341-9293
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
