Uncommonness. Experiences of NGOs and Participants in Civic Initiatives Assisting Migrants from Ukraine During the First Period of the War
Abstract
After February 22, 2022 Poland, a country bordering Ukraine, took in the largest number of refugees, and a mass, grass-roots, networked aid movement was born overnight. It embraced refugee reception points at the border, and a whole range of collections for food, clothes, medicines, hygiene products, and money. Medical and psychological assistance was organised, with the provision of collective sheltering, while private homes accepted refugee families for extended stays. The study, conducted by a three-person team from Collegium Civitas, covered a certain section of this movement, namely NGOs and civil initiatives involved in the relief effort since the first days of Russian aggression. Based on in-depth interviews, it was possible to reconstruct three interlocking phases of the relief activities: overcoming the chaos; a phase of better organisation; and finally attempts to adapt to the situation of a prolonged war. The theoretical layer of the study refers to the category of the subject or the issue of morality as a driver of social movements. As a key concept for understanding this phenomenon, the concept of organisations and social groups of a social movement has been proposed. The entire analysis is organised by the topic of experience, presented from individual, group and social perspectives. For many citizens in Poland, the experience of helping war migrants from Ukraine was a kind of threshold, which is described in terms of a “biographical trajectory”, involving a change in one’s identity.
Keywords
life experience; war refugees; social movement; social movement organisations; morality; trajectory; non-governmental organisations
References
Almond Gabriel A., Verba Sidney, 1963, The Civic Culture. Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Princeton University Press, Princeton NY.
Archer Margaret Scotford, 2013, Człowieczeństwo: problem sprawstwa, tłum. Agata Dziuban, Nomos, Kraków.
Castells Manuel, 2013, Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze internetu, tłum. Olga Siara, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Denzin Norman, 1989, Interpretive Interactionism, Sage, Newbury Park CA.
Giddens Anthony, 2003, Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, tłum. Stefan Amsterdamski, Zysk i S-ka, Poznań.
Górniak Jarosław, 2014, Podmiotowość i struktura. Uwagi o koncepcji podmiotowości, realizmie krytycznym, motywacji do osiągnięć i argumentach na rzecz metodologicznego indywidualizmu jako „ostatniej instancji”, „Zarządzanie Publiczne”, nr 3(29).
Kaczmarczyk Michał, 2021, Teoria społeczna Hansa Joasa jako przesłanie dla współczesności, „Stan Rzeczy”, nr 1(20).
Kozielecki Józef, 1987, Koncepcja transgresyjna człowieka. Analiza psychologiczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Kozielecki Józef, 2009, Psychotransgresjonizm — zarys nowego paradygmatu, w: Józef Kozielecki (red.), Nowe idee w psychologii, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Krawczyk-Bocian Amelia, 2013, Doświadczanie zdarzeń krytycznych. Narracje biograficzne dorosłych dzieci alkoholików, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Kuratowicz Ewa (red), 2022, Uchodźcy są wśród nas. Pomaganie w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Lapeyronnie Didier, 1994, Interwencja socjologiczna, ruchy społeczne, demokracja, w: Paweł Kuczyński, Marcin Frybes z udziałem Jana Strzeleckiego i Didiera Lapeyronnie, W poszukiwaniu ruchu społecznego. Wokół socjologii Alaina Touraine’a, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Leonorska Dorota 2015, Koncepcja człowieka w teorii społecznej Margaret S. Archer, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, nr 10.
Maffesoli Michel, 2012, Rytm życia. Wariacje na temat świata wyobraźni ponowoczesnej, tłum. Agnieszka Karpowicz, Nomos, Kraków.
Makowski Grzegorz, 2015, Rozwój sektora organizacji pozarządowych w Polsce po 1989 roku, „Studia Biura Analiz Sejmowych”, nr 4(44).
Riemann Gerhard, Fritz Schütze, 1992, „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Rudziński Roman, 1980, Człowiek w obliczu nieskończoności. Metafizyka i egzystencja w filozofii Karla Jaspersa, Książka i Wiedza, Warszawa.
Schütz Alfred, 2012, O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej, tłum. Barbara Jabłońska, Nomos, Kraków.
Schütze Fritz, 1997, Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, „Studia Socjologiczne”, nr 1.
Sevelsted Anders, Toubol Jonas (red.), 2023, The Power or Morality in Movements. Civic Engagement in Climate Justice, Human Rights and Democracy, Springer, New York.
Strauss Anselm, 1969, Mirrors and Masks. The Search for Identity, Sociology Press, San Francisco.
Teusz Grażyna, 2009, Poradnictwo biograficzne w aspekcie teorii krytycznych, w: Alicja Kargulowa (red.), Poradoznawstwo — kontynuacja dyskursu, Wydawnictwo Naukowe PWN,Warszawa.
Touraine Alain, 2013, La fin des sociétés, Editions du Seuil, Paris.
Vaidhyanathan Siva, 2018, Antisocial media. Jak Facebook oddala nas od siebie i od demokracji, tłum. Weronika Mincer, Katarzyna Sosnowska, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa.
Wojtasik Bożena, 1998, Możliwości badania dróg życiowych doradców, w: Bożena Wojtasik (red.), Z podstaw poradoznawstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Wyka Anna, 1993, Badacz społeczny wobec doświadczenia, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Zald Mayer, Roberta Ash, 1966, Social Movement Organizations: Growth, Decay and Change, „Social Forces”, t. 44(3), 327–341.
Collegium Civitas Poland
https://orcid.org/0000-0003-3819-2346
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
