Necrocommunitas: A Study of Concentration Camps in the Transition Phase
Abstract
This text considers the question of how concentration camps in the transition phase can be studied. A transition phase appeared in certain camps a few months, weeks, or even days before the camp was liberated, and ended a few weeks later. As a result of the prisoners’ worsening living conditions, their high rate of mortality, and the weakening control of the camp staff , the social system that had been created in the camps fell apart and the new structures that would be established after liberation had not yet appeared. The author describes how certain concentration camps found themselves in a transition phase in the years 1944–1945, and then she provides two contrary ontological concepts (the theory of anomie and the theory of communitas) on which future research could be based. She pays particular attention to the meaning of dead bodies and the living’s relations with the dead. Consequently, she introduces the idea of necrocommunitas.
Keywords
necrocommunitas; societas-communitas; anomie; liberation of Nazi concentration camps; dead bodies, corpses
References
Abzug Robert H., 1987, Inside the Vicious Heart: Americans and the Liberation of Nazi Concentration Camps, Oxford University Press, New York–Oxford.
Bardgett Suzanne, Cesarani David, 2006, Belsen 1945: New Historical Perspectives, Vallentine Mitchell, Edgware.
Bauman Zygmunt, 2009, Nowoczesność i Zagłada, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Benz Wolfgang, Distel Barbara (red.), 2005, Der Ort des Terrors. Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager, t. 2: Frühe Lager Dachau, Emslandlager, C.H. Beck, München.
Bridgman Jon, 1990, End of the Holocaust: The Liberation of the Camps, Areopagitica Pr., Portland.
Buber Martin, 1961, Between Man and Man, Fontana Library, London.
Coates Sarah, 2016, Belsen, Dachau, 1945: Newspapers and the First Draft of History, Deakin University (http://dro.deakin.edu.au/eserv/DU:30088987/coates-belsendachau-2016A.pdf).
Domańska Ewa, 2010, Jakiej metodologii potrzebuje współczesna humanistyka?, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 45–55.
Domańska Ewa, 2017, Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Douglas Mary, 2007, Czystość i zmaza, tłum. Marta Bucholc, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Dreyfus Jean-Marc, Anstett Élisabeth (red.), 2014, Destruction and Human Remains: Disposal and Concealment in Genocide and Mass Violence, Manchester University Press, Manchester.
Dreyfus Jean-Marc, Anstett Élisabeth (red.), 2015a, Human Remains and Mass Violence: Methodological Approaches, Manchester University Press, Manchester.
Dreyfus Jean-Marc, Anstett Élisabeth (red.), 2015b, Human Remains and Identification: Mass Violence, Genocide, and the ‘Forensic Turn’, Manchester University Press, Manchester.
Durkheim Émile, 2006, Samobójstwo. Studium z socjologii, tłum. Krzysztof Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Dziuban Zuzanna, 2015, The Politics of Human Remains at the “Peripheries of the Holocaust”, „Dapim: Studies on the Holocaust”, t. 29(3), s. 154–172.
Dziuban Zuzanna (red.), 2017, Mapping the “Forensic Turn”: Engagements with Materialities of Mass Death in Holocaust Studies and Beyond, New Academic Press, Wiedeń.
Flanagan Ben, Bloxham Donald (red.), 2005, Remembering Belsen: Eyewitnesses Record the Liberation, Vallentine Mitchell, London.
Gawalewicz Adolf, 2000, Refleksje z poczekalni do gazu: ze wspomnień muzułmana , Państwowe Muzeum Auschiwtz-Birkenau, Oświęcim.
Hackett David A., 1995, The Buchenwald Report, Westview Press, Boulder.
Herzfeld Michael, 2004, Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, tłum. Maria M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Kogon Eugen, 2017, Państwo SS. Organizacja i funkcjonowanie niemieckiego obozu koncentracyjnego, tłum. Iwona Ewertowska-Klaja, Wydawnictwo Replika, Zakrzewo.
Krupa Bartłomiej, 2006, Wspomnienia obozowe jako specyficzna odmiana pisarstwa historycznego, Universitas, Kraków.
Latour Bruno, 2010, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, tłum. Aleksandra Dera, Krzysztof Abriszewski, Universitas, Kraków.
Lavski Hagit, 1993, The Day After: Bergen-Belsen from Concentration Camp to the Centre of the Jewish Survivors in Germany, „German History”, t. 11, nr 1, s. 20–35.
Leociak Jacek, 1997, Tekst wobec zagłady (o relacjach z getta warszawskiego), Wydawnictwo Leopoldinum, Wrocław.
Leociak Jacek, 2009, Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
Lipstadt Deborah E., 1986, Beyond Belief: The American Press and The Coming of the Holocaust, 1933–1945, Free Press, New York.
Lowe Keith, 2013, Dziki kontynent. Europa po II wojnie światowej, tłum. Mirosław P. Jabłoński, Rebis, Poznań.
Małczyński Jacek, 2018, Krajobrazy Zagłady. Perspektywa historii środowiskowej, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
Marcuse Harold, 2001, Legacies of Dachau: The Uses and Abuses of a Concentration Camp, 1933–2001, Cambridge University Press, Cambridge.
Marcuse Harold, 2010, The Afterlife of the Camps, w: Jane Caplan, Nikolaus Wachsmann (red.), Concentration Camps in Nazi Germany: The New Histories, Routledge, New York.
Mauriello Christopher E., 2017, Forced Confrontation: The Politics of Dead Bodies in Germany at the End of World War II, Lexington Books, New York–London.
Merton Robert, 2002, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski,Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Michalczyk John J., 2016, Filming the End of the Holocaust, Bloomsbury Academic, London.
Sofsky Wolfgang, 2016, Ustrój terroru: obóz koncentracyjny, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Warszawa.
Struk Janina, 2007, Holokaust w fotografiach: interpretacje dowodów , tłum. Maciej Antosiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Strzelecki Andrzej, 1995a, Wykorzystywanie zwłok ofiar obozu , „Zeszyty Oświęcimskie”, nr 21, s. 87–100.
Strzelecki Andrzej, 1995b, Ostatnie dni obozu Auschwitz, Wydawnictwo Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka, Oświęcim.
Szacki Jerzy, 2006, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Sztompka Piotr, 2002, Socjologia, Znak, Kraków.
Thomas Louis-Vincent, 1991, Trup: od biologii do antropologii, tłum. Krzysztof Kocjan, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź.
Tokarska-Bakir Joanna, 2010, W winnicy rytuału, w: Victor Turner, Proces rytualny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Tokarska-Bakir Joanna, 2017, Communitas of Violence: The Kielce Pogrom as a Social Drama, w: tejże, Pogrom Cries — Essays on Polish-Jewish History, 1939–1946, Peter Lang, Frankfurt am Main.
Turner Victor, 2005, Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, tłum. Wojciech Usakiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Turner Victor, 2010, Proces rytualny. Struktura i antystruktura, tłum. Ewa Dżurak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
van Gennep Arnold, 2006, Obrzędy przejścia, tłum. Beata Biały, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Verdery Katherine, 1999,The Political Lives of Dead Bodies. Reburial and Postsocialist Change, Columbia University Press, New York.
Wachsmann Nikolaus, 2016, KL. Historia nazistowskich obozów koncentracyjnych, tłum. Maciej Antosiewicz, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa.
Welzer Harald, 2010, Sprawcy. Dlaczego zwykli ludzie dokonują masowych mordów, tłum. Magdalena Kurkowska, Scholar, Warszawa.
Zaremba Marcin, 2012, Wielka trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Znak–Instytut Studiów Politycznych PAN, Kraków.
Zawodna Marta, 2012, O porządkowaniu poobozowego świata. Sposoby postępowania ze szczątkami ludzkimi na terenach byłego KL Auschwitz-Birkenau od momentu ostatecznej ewakuacji obozu do powstania muzeum, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, nr 8, s. 145–175.
Adam Mickiewicz University, Poznań Poland
http://orcid.org/0000-0002-0581-7197
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
