Przemoc seksualna związana z konfliktem (CRSV) w wojnie rosyjsko-ukraińskiej
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie skali przemocy seksualnej związanej z konfliktem (CRSV) w wojnie rosyjsko-ukraińskiej. CRSV to forma przemocy, która w różny sposób wpływa na mężczyzn i kobiety, ze względu na przypisane im role w społeczeństwie. Pomimo istnienia w Rosji i na Ukrainie podstawowych rozwiązań strukturalnych służących równouprawnieniu płci, reseksualizacja wojny jest przejawem nierozwiązanych problemów i głębokich uprzedzeń płciowych. Przemoc seksualna związana z konfliktami jest zakorzeniona w społeczeństwach patriarchalnych i jest silnie wspierana przez kulturę, religię, nacjonalizm, nadużycia władzy i imperialne ambicje. Autorki poszukują odpowiedzi na pytanie, czy kobiecość i męskość korelują z okrucieństwem wojny i redystrybucją militaryzmu poprzez wykorzystanie analizy konfliktów uwzględniająca płeć (GSCA). Podejście to umożliwia pełniejsze zrozumienie różnych form przemocy wobec mężczyzn i kobiet, identyfikuje problemy i środki ich przeciwdziałania oraz ukazuje, w jaki sposób różne rodzaje przemocy są wykorzystywane do trzymania i sprawowania władzy w sferze publicznej i prywatnej. Aby zrozumieć współczesne wydarzenia w konflikcie rosyjsko-ukraińskim, można przyjąć, że wiele decyzji nie tylko wpływa na płeć, ale także ją warunkuje.
Słowa kluczowe
przemoc seksualna związana z konfliktami (CRSV); analiza konfliktu uwzględniająca płeć (GSCA); kobiety; wojna; Rosja; Ukraina
Bibliografia
ErtürkY.,UNCommisiononHumanRights,26.01.2006,E/CN.4/2006/61/Add.
Nizhelska O. et al., Making Live Go On. How the War in Donbas Affects Civilians, East SOS 2018.
Prokofieva L.M., Feminization of Poverty in Russia,The World Bank, Moscow 2020, https://documents1.worldbank.org/curated/en/638771468145464696/pdf/413400RU0ENGLI10of0poverty01PUBLIC1.pdf [dostęp 13.12.2022].
Trimiño Mora D., J. Poch, This Is How Gender-Sensitive Conflict Analysis Improves Peacebuilding, 6.11.2020, https://www.saferworld.org.uk/resources/news-and-analysis/post/915-this-is-how-gender-sensitive-conflict-analysis-improves-peacebuilding [dostęp 15.11.2022].
Książki i rozdziały w pracach zbiorowych
Attwood L., Rape and Domestic Violence Against Women, w: Post-Soviet Women from the Baltic to Central Asia, red. M. Buckley, Cambridge University Press, Cambridge 1997.
Brownmiller S., The Enemy Within, w: Women’s Liberation. Blueprint for the Future, red. S. Stampler, Ace Books, New York 1970.
Blyzniuk M., Kobiety w systemie bezpieczeństwa Ukrainy, w: Kobiety w systemie bezpieczeństwa państwa, A. Gasztold, K. Oblińska, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2021.
Corrin C. (ed.), Women in a Violent World: Feminist Analyses and Resistance across Europe, Edinburgh University Press, Edinburgh 1996.
Corrin C. (ed.), Gender and Identity in Central and Eastern Europe, Routledge, London 1999.
Derrida J., La carte postale de Socrate à Freud et au-delà, Aubier-Flammarion, Paris 1980.
Fitzpatrick B., Tactical Rape in War and Conflict. International Recognition and Response, Policy Press, Bristol 2016.
Gasztold A.,Feminist Perspectives onTerrorism. Critical Approaches to Security Studies, Springer Nature , Cham 2020.
Gebhardt M., Crimes Unspoken: The Rape of German Women at the End of the Second World War, Polity Press, Cambridge 2017.
Goldstein J.S., War and Gender: How Gender Shapes the War System and Vice Versa, Cambridge University Press, Cambridge 2001.
Hirschauer S., The Securitization of Rape. Women, War and Sexual Violence, Palgrave Macmillan, London 2014.
Johnson J.E., Gender Violence in Russia. The Politics of Feminist Intervention, Indiana University Press, Bloomington–Indianapolis 2009.
Kamiński Ł., Les drogues et la guerre, De l’Antiquité à nos jours, Nouveau Monde éditions, Paris 2017, s. 525–528.
MacKinnon C.A., Are Women Human? And Other International Dialogues, Harvard University Press, Cambridge 2006.
Mass Rape: The War Against Women in Bosnia-Herzegovina, red. A. Stiglmayer, University of Nebraska Press, Lincoln 1994.
Münkler H., Die neuen Kriege, Rowohlt Verlag, Reinbek bei Hamburg 2002.
Oblińska K., Rola Krajowego Planud ziałania w procesie realizacji Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 dotyczącej kobiet, pokoju i bezpieczeństwa na lata 2018–2021 – cele, zadania, wyzwania, w: InterdyscyplinarnyWymiar Bezpieczeństwa. Szanse, wyzwania, zagrożenia – stan obecny i perspektywy, red. K. Kraj, B. Łotocki, W. Zakrzewski, Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2022, s. 235–239.
Pietrzak E., I. Kuźma, Kobieta. Przestrzeń konfliktów. Pole walk. Szkice z antropologii politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2021.
Sally Engle M., Gender Violence: A Cultural Perspective, Wiley Blackwell, Chichester 2011.
Stiehm J., Women and Men’s War, Pergamon, Oxford – New York 1983.
Sperling V., Organizing Women in Contemporary Russia: Engendering Transition, Cambridge University Press, Cambridge 1990.
Zabelina T., Sexual Violence Towards Women, w: Gender, Generation and Identity in Contemporary Russia, red. H. Pilkington, Routledge, London 1996.
Artykuły
Aranburu H.A., Sexual Violence Beyond Reasonable Doubt: Using Pattern Evidence and Analysis for International Cases, „Leiden Journal of International Law” 2019, t. 35, nr 4.
Baldwin G., Expanding Conceptions of Conflict-Related Sexual Violence among Military Peacekeepers, International Peace Institute, June 2022, https://www.ipinst.org/2022/06/conflict-related-sexual-violence-among-military-peacekeepers [dostęp 17.11.2022].
Brown L.S., Not Outside the Range One Feminist Perspective on Psychic Trauma, „Psychoanalysis, Culture and Trauma” 1991, t. 48, nr 1.
Capasso A. et al., Patterns of Gender-Based Violence in Conflict-Affected Ukraine: A Descriptive Analysis of Internally Displaced and Local Women Receiving Psychosocial Services, „Journal of Interpersonal Violence” 2021, t. 37, nr 23–24.
Close S., H. Gruenewald, Gender-Sensitive Conflict Analysis: A New Training Method for Practitioners, „Journal of Peacebuilding & Development” 2019, t. 14, nr 3.
Dalsjö R., M. Jonsson, J. Norber, A Brutal Examination: Russian Military Capability in Light of the Ukraine War, „Survival” 2002, t. 64, nr 3.
Dudko O., A Conceptual Limbo of Genocide: Russian Rhetoric, Mass Atrocities in Ukraine, and the Current Definition’s Limits, „Canadian Slavonic Papers” 2022, t. 64, nr 2–3.
Gasztold A., Perspektywa feministyczna w badaniach and terroryzmem, „Przegląd Politologiczny” 2018, nr 2.
Gasztold A., The Problem of Security Through the Gendered Lens, „Annals of the University of Craiova, Series: Philology – English” 2016, t. 17, nr 1.
Gomez S., A Measure of Justice: Alternatives to Pursuing Criminal Accountability for Conflict-Related Sexual Violence in Sri Lanka, „Violence Against Women” 2022, t. 28, nr 8.
Hayden R.M., Rape and Rape Avoidance in Ethno-National Conflicts: SexualViolenceinLiminalizedStates,„AmericanAnthropologist”2000, t. 102, nr 1.
Koos C., Sexual Violence in Armed Conflicts: Research Progress and Remaining Gaps, „Third World Quarterly” 2017, t. 38, nr 9.
Kulick O., Gender and Violence in Ukraine: Changing How We Bear Witness To War, „Canadian Slavonic Papers” 2022, t. 64, nr 2–3.
Marples D.R., Russia’s War Goals in Ukraine, „Canadian Slavonic Papers” 2022, t. 64, nr 2–3.
Martsenyuk T., S.D. Phillips, Talking About Sexual Violence in Post-Maidan Ukraine: Analysis of the Online Campaign #IAmNotAfraidToSayIt, „Sexuality & Culture” 2020, t. 24, nr 2.
Nijakowski L.M., Gwałt jako instytucja w czasie wojen i ludobójstw, „Narracje o Zagładzie” 2021, nr 1 (7).
Źródła internetowe
Cubała A., Zgwałcone w powstaniu. Przerażone nastolatki pytały szeptem starsze kobiety: czy „to”nie jest gorsze niż śmierć?, „Wysokie Obcasy”, 1.08.2022, https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,150462,26174074,zgwalcone-w-powstaniu-przerazone-nastolatki-pytaly-szeptem.html [dostęp 2.12.22].
Mikulska A., Uchodźczynie z Ukrainy: zagrożone handlem ludźmi. „Zacznijmy się wreszcie tym zajmować”, 11.03.2022, https://oko.press/uchodzczynie-z-ukrainy-zagrozone-handlem-ludzmi-zacznijmy-sie-wreszcie-tym-zajmowac [dostęp 1.12. 2022].
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-9114-1604
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
