2024-03-20

W studiach nad dzieciństwem (childhood studies) centralną kategorią teoretycznych i empirycznych poszukiwań jest dziecko jako sprawczy aktor społeczny. Gdy w formatywnym okresie jego rozwoju oczywistość i waga dziecięcej sprawczości traktowane były bezdyskusyjnie to wraz z nadejściem tzw. nowej fali studiów nad dzieciństwem (Ryan 2012), stały się one raczej punktami wyjścia do krytycznego namysłu nad logiką, warunkami, znaczeniami i konsekwencjami podmiotowości dzieci oraz dziecięcej perspektywy. Namysłu inspirowanego, między innymi, zwrotem ontologicznym w studiach nad dzieciństwem (Spyrou 2018), nieesencjalistycznymi ujęciami sprawczości czy słownikiem complexity studies.

        Studia nad dzieciństwem są formą zobowiązania, rodzajem publicznej nauki społecznej. Mają na celu nie tylko rozwijanie gęstej, interdyscyplinarnej wiedzy na temat społecznej pozycji dzieci, ich relacji i doświadczeń, sposobów konceptualizowania dzieciństwa i ich konsekwencji, ale także zaangażowanie w działanie na rzecz zwiększenia obecności dzieci jako społecznych aktorów w dyskursie publicznym i naukowym, uwypuklenia wagi dziecięcych perspektyw i praw w całej ich złożoności.

      W proponowanym numerze chcemy przyjrzeć się temu, jak idea studiów nad dzieciństwem rezonuje w praktyce badawczej (np. jak wymusza/umożliwia renegocjowanie ról badacza i badanego, jakie wyzwania etyczne stawia przed badaczkami i badaczami ramy studiów nad dzieciństwem, jaki status badaczki i badacze nadają perspektywie dziecięcej i możliwości dotarcia do niej w toku badań, jakie potencjały i ograniczenia metodologiczne wiążą się z uwzględnieniem tego podejścia naukowego); jak wspiera eksplorację różnych obszarów obecności dzieci (l.mn.) i dziecka (l.poj.) oraz przestrzeni wytwarzania wiedzy o dzieciństwie jako społecznym fenomenie. Chcemy zobaczyć, jak styki między childhood studies i innymi obszarami produkowania społecznej wiedzy generują nowe rozumienia i krytyczne reinterpretacje kluczowych dla studiów nad dzieciństwem pojęć, takich jak sprawczość, podmiotowość i partycypacja. Zależy nam też na przyjrzeniu się jak ta perspektywa naukowa rezonuje z innymi podejściami i/lub dyscyplinami.

 

Zapraszamy do nadsyłania tekstów skupionych wokół następujących obszarów:

• styki studiów nad dzieciństwem z innymi obszarami badawczymi, polami, dyscyplinami (np. disability studies, geografia społeczna, queer studies, gender studies, studia kulturowe, posthumanizm etc.);
• rekompozycje i nowe ujęcia kluczowych pojęć studiów nad dzieciństwem: sprawczość, partycypacja, podmiotowość, głos;
• teoria i praktyka badań z udziałem dzieci oraz metodologiczne i teoretyczne inspiracje w studiach nad dzieciństwem oraz potencjały i ograniczenia perspektywy childhood studies w badaniu dzieciństw/a;
• studia nad dzieciństwem jako forma socjologii publicznej/nauki zaangażowanej: dylematy zaangażowania i relacjonowania/ujawniania dziecięcych perspektyw w praktyce badawczej;
• kłopotliwe lokalizacje dzieciństwa (dzieci w kryzysie bezdomności, oddolne ruchy obywatelskie młodych osób, dzieciństwo w kontekście tożsamości płciowej i orientacji psychoseksualnej etc.).

 

 

Redaktorkami numeru (planowanego jako nr 1/25) są:

Aleksandra, Zalewska-Królak (Uniwersytet Warszawski) aleksandra.zalewska@uw.edu.pl

Maja Brzozowska-Brywczyńska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza) maja.brzozowska-brywczynska@amu.edu.pl

 

Prosimy o przygotowanie tekstów zgodnie z wymogami edytorskimi, dostępnymi na stronie: http://www.kulturaispoleczenstwo.pl/

 

Termin składania tekstów: 30 czerwca 2024 r.