2024-03-28

W zapowiadanym numerze proponujemy podjęcie następujących problemów:

- Jakie są główne wymiary i aspekty „vulnerability”? Jakie wyzwania stoją przed tłumaczami pojęcia „vulnerability” – podatności na dyskryminację, kruchości, wrażliwości na zagrożenia?

- Jakie metody badawcze najlepiej służą badaniu podatności na dyskryminację i zagrożenia?

- Jak zmieniały się sposoby definiowania i rozumienia „vulnerability”?

- Jakie grupy społeczne mogą być badane przez pryzmat pojęcia podatności na dyskryminację i zagrożenia? Jakie są pożytki ze stosowania pojęcia w odniesieniu do migrantów, osób chorych i niepełnosprawnych, mniejszości?

- Jak perspektywa podatności na dyskryminację i zagrożenia może być zastosowana poza socjologią: w naukach politycznych, antropologii, psychologii, ekonomii? Jaki potencjał daje to pojęcie w badaniach interdyscyplinarnych?

- Jak zjawisko podatności na dyskryminację i zagrożenia demonstruje się w poszczególnych studiach przypadków?

Zapraszamy zarówno prace oparte na badaniach empirycznych, jak i analizy teoretyczne. W numerze specjalnym zwracamy też uwagę na pojęcia pokrewne i ich relacje z koncepcją podatności na dyskryminację i zagrożenia. Zwraca uwagę zwłaszcza pojęcie intersekcjonalności. Dotyczy ona tego, w jaki sposób na sytuację społeczną jednostki wpływa współistnienie różnych wymiarów pozycji społecznej, takich jak przynależność do mniejszości, niepełnosprawność czy niepewność statusu prawnego. Połączenie różnych cech, które prowadzą do potencjalnej marginalizacji, może wywołać nowe formy dyskryminacji. Intersekcjonalność jest również wyzwaniem badawczym: wymaga łączenia różnych metod, wrażliwości etycznej i umiejętności analitycznych. Indywidualne narracje dotyczące osobistych doświadczeń i trajektorii życiowych mogą ujawnić nowe wymiary koncepcji „vulnerability” i intersekcjonalności. Z drugiej strony, narracje publiczne (dyskursy polityczne i medialne) mogą pokazać nowe wzorce rozumienia i reagowania na podatność na dyskryminację i zagrożenia na poziomie instytucjonalnym.

W ciągu ostatnich kilku lat Europa była świadkiem różnych kryzysów, które wpłynęły na wiele aspektów życia społecznego, w tym na grupy społeczne uznane za nieuprzywilejowane: kryzys migracyjny 2015 roku, pandemia Covid-19, wybuch pełnoskalowej wojny w Ukrainie czy kryzysy na granicach Unii Europejskiej. Rządy i instytucje państw przyjmujących musiały podjąć decyzje, które ich zdaniem były odpowiedzią na zaistniałe kryzysy. Rozwój pojęcia „vulnerability”, który nastąpił w dobie badaniach skoncentrowanych na przyczynach i społecznych konsekwencjach kryzysów, otwiera nowe możliwości analizy i interpretacji zjawisk społecznych.

Język artykułów: polski lub angielski

Termin składania tekstów: 30 września 2024

Redaktorki numeru: Katarzyna Andrejuk (Instytut Filozofii i Socjologii PAN, katarzyna.andrejuk@ifispan.edu.pl) i Monika Nowicka (Collegium Civitas, monika.nowicka@civitas.edu.pl)

Numer powstaje we współpracy z Sekcją Socjologii Migracji Polskiego Towarzystwa Socjologicznego