Rosyjskojęzyczny patriotyzm ukraiński. O zmianie funkcji języka rosyjskiego na Ukrainie pod wpływem Euromajdanu i wojny w Donbasie
Abstrakt
This article analyzes the phenomenon of Ukrainian Russian-language patriotism. In the first part, the author concentrates on the socio-linguistic situation in Ukraine since 1991. The next part contains a brief description of language policy in Ukraine in the 1990s and at the beginning of the 21st century, and presents the attitude of contemporary Ukrainian society to the Russian language. The main part of the text presents the changes in perception of the Russian language that have occurred in Ukraine as a consequence of the anti-regime protests at the end of 2013 and beginning of 2014 and then Russia’s violation of the country’s territorial integrity. The author predicts that the Russian language will not only continue to be widely represented in the Ukrainian public sphere, but will also form part of Ukraine’s cultural heritage. At the same time, she suggests that it is likely that the Russian language in Ukraine will become an object for expressions of resentment, contempt, or even hatred toward Russia.
Słowa kluczowe
dwujęzyczność; ukraińsko i rosyjskojęzyczni na Ukrainie; polityka językowa; patriotyzm obywatelski
Bibliografia
Andruchowycz Jurij, 1999, Kompleks geografii narodowej, tłum. Ola Hnatiuk, „Gazeta Wyborcza”, 27–28 listopada.
Barbour Stephen, 2000, Britain and Ireland: The Varying Significance of Language for Nationalism, w: Stephen Barbour, Cathie Carmichael (red.), Languages and Nationalism in Europe, Oxford University Press, Oxford–New York.
Fournier Anna, 2002, Mapping Identities: Russian Resistance to Linguistic Ukrainization in Central and Eastern Ukraine, „Europe-Asia Studies”, t. 54, nr 5.
Honczarenko Ołeks`ıj, 2015, blog (http://blogs.pravda.com.ua/authors/goncharenko/page_30/ [31.01.2015]).
Harries Bethan, Byrne Bridget, Lymperopoulou Kitty, 2014, Who Identifies as Welsh? National Identities and Ethnicity in Wales, „The Dynamics of Diversity: evidence from the 2011 Census”, November (http://www.ethnicity.ac.uk/medialibrary/briefings/dynamicsofdiversity/code-census-briefing-national-identity-wales.pdf [23.04.2015]).
Hronika…, 2014, Hronika sobytij s 17 marta po 9 apriela: czto proishodiło w Donieckie, 9 kwietnia (http://dn.vgorode.ua/news/sobytyia/215400-khronyka-sobytyi-s-17-marta-po-9-aprelia-chto-proyskhodylo-v-donetske [29.01.2015]).
Iwaniak Olga, 2000a, Antyrosyjskie nastroje, „Rzeczpospolita”, 31 maja.
Iwaniak Olga, 2000b, Bandyci nadają ton miastu, „Rzeczpospolita”, 17–18 czerwca.
Kacewicz Michał, 2014, Sotnie wolności. Ukraina od Majdanu do Donbasu, Axel Springer, Warszawa.
Kasjanow Heorgij, 2008, Ukrajina 1991–2007: narysy nowitnioji istoriji, Nasz Czas, Kyjiw.
Konończuk Wojciech, Olszański Tadeusz A., 2014, Co Majdan mówi o Ukrainie? Diagnoza i perspektywy ukraińskiej polityki, „Komentarze OSW”, 17 stycznia, nr 125.
Kułyk Wołodymyr, 2010, Dyskurs ukrajinśkyh medij: identycznosti, ideołohiji, władni stosunki, Krytyka, Kyjiw.
Laitin David, 1998, Identity in Formation: the Russian Speaking Population in the Near Abroad, Cornell University Press, London.
Makarow Jur`ıj, 2014, Andrij Kurkov: hoczu, szczob ukrajinśka kultura integruwała w sebe wse, szczo należit Ukrajini, 8 października (http://mobile.tyzhden.ua/publication/author/2, [25.01.2015]).
Masłoń Krzysztof, 2004, Kryminał z pingwinem. Rozmowa z Andriejem Kurkowem, „Rzeczpospolita”, 27–28 marca.
Olszański Tadeusz A., 2012, Problem językowy na Ukrainie. Próba nowego spojrzenia, „Prace OSW”, Warszawa, nr 40.
Paszkowa Iryna, 2014, Lwiw ta Doneck zaklikajut ne spekułuwaty na mowi, 25 lutego (http://zaxid.net/news/showNews.do?lviv_ta_donetsk_zaklikayut_ne_spekulyuvati_na_movi&objectId=1303382 [27.01.2015]).
Pogorzelski Piotr, 2013, Ostre kroki są potrzebne — rozmowa z Ołehem Tiahnybokiem, „Nowa Europa Wschodnia”, nr 1.
Radziwinowicz Wacław, 2008, Rosyjsko-ukraińska wojna telewizyjna, „Gazeta Wyborcza”, 4 listopada.
Raguckaja Lilija, 2015, Bywszij bojec „Donbassa”: babuszki i dieduszki, kotoryje kriczali „Noworossija”, tiepier płaczut, P29 stycznia (http://obozrevatel.com/interview/25814-byivshij-boets-donbassa-70-obvinenij-v-adres-semenchenko-pravda.htm [30.01.2015]).
Russkaja premija, 2014, „Russkaja premija”. Stiażkina Jelena, Ukraina, 23 kwietnia (https://www.youtube.com/watch?v=JbnSBMA4mes [31.01.2015]).
Russkij Mir, 2014, Panel ekspercki — Russkij Mir: wspólnota wyobrażona czy rosyjskie soft power?, oprac. Grzegorz Skrukwa, w: Marta Studenna-Skrukwa, Anna Stryjakowska (red.), Rosja w XXI wieku. Zagrożenia. Wyzwania. Perspektywy, Wielkopolskie Stowarzyszenie Vostok, Poznań.
Siemionczenko Semen, 2014, (https://www.facebook.com/dostali.hvatit?fref=ts, [30.01.2015]).
Semkiw Rostysław, 2013, Kulturna kapitułacija. Jak micniszaje rosyjsko-ukrajinśka literaturna drużba, „Ukrajinśkij tyżdeń’”, nr 30 (298).
Shulman Stephen, 2004, The Contours of Civic and Ethnic National Identifications in Ukraine, „Europe-Asia Studies, t. 56, nr 1.
Skrukwa Grzegorz, 2010, Rosjanie w walce o niepodległość Ukraińskiej Republiki Ludowej 1917–1921, w: Grzegorz Błaszczyk, Piotr Kraszewski (red.), Studia z dziejów Europy Wschodniej. Księga pamiątkowa…, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
Studenna-Skrukwa Marta, 2014, Ukraiński Donbas. Oblicza tożsamości regionalnej, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań.
Szul Roman, 2009, Język — naród — państwo. Język jako zjawisko polityczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Vikør Lars S., 2000, Northern Europe: Languages a Prime Markers of Ethnic and National Identity, w: Stephen. Barbour, Cathie Carmichael (red.), Languages and Nationalism in Europe, Oxford University Press, Oxford–New York.
Wihrow Maksym, 2014, Czomu Shid ne z majdanom, 9 stycznia (http://zaxid.net/news/showNews.do?chomu_shid_ne_z_maydanom&objectId=1300466 [25.01.2015]).
Wilson Andrew, 2002, Ukraińcy, tłum. Marek Urbański, Bertelsmann Media, Warszawa.
Yekelchyk Serhy, 2009, Ukraina. Narodziny nowoczesnego narodu, tłum. Joanna Gilewicz, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
