Partia „Trudno Powiedzieć” na Ukrainie. Co o ukraińskim społeczeństwie mówi uchylanie się od odpowiedzi w badaniach sondażowych
Abstrakt
The aim of this analysis was to determine why, in public opinion surveys in Ukraine, a decidedly larger proportion of respondents than in countries of western and central Europe do not have their own opinion. The author believes that the causes are primarily two popular attitudes in the Ukraine: (1) the conviction that it doesn’t make sense for an ‘ordinary person’ to think about public affairs, because he has no chance to effect any sort of change; and (2) lack of trust in the survey-taker and the associated sense of the situation as being a sensitive one. The author’s inquiries reveal a higher degree of political alienation in Ukraine than in the majority of EU countries, and a lower level of civic engagement. At the same time, the author expresses the view that the revolution of 2013/2014 probably testifies to the fact that in the last few years the sense of detachment has decreased and will continue to diminish.
Słowa kluczowe
badania opinii publicznej; European Values Survey; dwójmyślenie; zaangażowanie obywatelskie na Ukrainie
Bibliografia
Bishop George F., Tuchfarber Alfred J., Oldendick Robert W., 1996, Opinions on Fictitious Issues: The Pressure to Answer Survey Questions, „The Public Opinion Quarterly”, t. 50, s. 240–250.
Bourdieu Pierre, 2006 [1979], Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Scholar, Warszawa.
Chmelko W. E, 2014, Dinamika poddzierżki nasielieniem suwierieniteta Ukrainy w pierwyje diesiatiletija jejo gosudarstwiennoj niezawisimosti (1991–2014 gody) (strony internetowe Kijowskiego Międzynarodowego Instytutu Socjologii: http://www.kiis.com.ua/materials/articles_HVE/Support_of_State_Sovereignty_in_Ukraine.pdf [25.02.2015]).
Chudowsky Victor, Kuzio Taras, 2003, Does Public Opinion Matter in Ukraine? The Case of Foreign Policy, „Communist and Post-Communist Studies”, t. 36(3), s. 273–290.
Domański Henryk, 2012, Metodologia badań nad strukturą społeczną, Scholar, Warszawa.
Fomina Joanna i in., 2013, Polska–Ukraina. Polacy–Ukraińcy. Spojrzenie przez granicę, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Gęsicka Grażyna, Kolarska-Bobińska Lena, Wertenstein-Żuławski Jerzy (red.), 1987, Badania ankietowe we współczesnym społeczeństwie polskim, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Warszawa.
Konieczna-Sałamatin Joanna, 2011, Ukraina — ucieczka od wyboru, „Nowa Europa Wschodnia”, nr 3–4.
Kułyk Wołodymyr, 2010, Dyskurs ukrajinśkych medij: identycznosti, ideołohiji, władni stosunky, Krytyka, Kyjiw.
Laurison Daniel, 2007, Refusing to Engage: Political Competence and the ‘Don’t Know’ Response on Surveys. Symposium: Democracy and Its Development 2005–2011, Center for the Study of Democracy, Univerisity of California, Irvine (https://escholarship.org/uc/item/2xk9z1rx).
Lutyńska Krystryna, 1990, Odpowiedzi typu „trudno powiedzieć” w latach osiemdziesiątych w Polsce i ich uwarunkowanie, w: Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 8, Zygmnut Gostkowski (red.), Ossolineum, Wrocław.
Mansurow W. A., Pietrienko E. S., 1996, Izuczenije obszczestwiennogo mnienija w Rossii i SSSR, w: W. A. Jadow (red.), Sociołogija w Rossii, Izdatielstwo „Na Worobjewych”, Moskwa (http://ecsocman.hse.ru/data/971/698/1219/022Glava19.pdf [25.02.2015]).
Riabchuk Mykola, 1998, Civil Society and Nation Building in Ukraine, w: Taras Kuzio (red.), Contemporary Ukraine: Dynamics of Post-Soviet Transformation, M.E. Sharpe, Armonk.
Rostocki Włodzimierz, 1974, Pytania drażliwe w wywiadzie socjologicznym, w: Zygmunt Gostkowski (red.), Z metodologii i metodyki socjologicznych badań terenowych, IFiS PAN, Warszawa.
Sułek Antoni, 1998, Jak Stefan Nowak studentów sondował, „Gazeta Wyborcza”, 2 czerwca.
Sułek Antoni, 2001, Demokratyczna zmiana ustroju a rzetelność badań sondażowych. Doświadczenie polskie, w: Antoni Sułek, Sondaż polski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Śmiłowski Eugeniusz, 1987, „Trudno powiedzieć” jako wyraz niepewności respondenta, „Biuletyn CBOS”, nr 4.
Wilson Andrew, 2002, Ukraińcy, tłum. Marek Urbański, Fakty–Bertelsman Media, Warszawa.
Uniwersytet Warszawski Polska
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
