Ekonomika kryzysu codzienności
O tym, jak wielkomiejska klasa średnia próbowała zarządzać codziennością w czasie pandemii Covid-19
Abstrakt
The article follows on from the research project “Everyday life during a pandemic”, the aim of which was to show the relational nature of the categories of excesses and shortages, and thus the organic essence of everyday life itself. The second goal was to present patterns of experiencing the crisis in everyday life, meaning how it is sustained in such moments, with the help of what practices and cognitive categories. Crisis economics is one such instrument, referring to the process of measuring, which is far from a quantitative and mathematical form of establishing relationships between phenomena. The economics of everyday life is qualitative, and is accompanied by such concepts as “too much”, “too little”, “less than”, “more than”, “similarly”, and “at least”. Such measures are subjective, and are applied in a specific situational context — in this case at a moment of disruption and crisis in everyday life. The article describes several examples of such crisis economics in the form of the principle of “at least”, “better not risk”, and “more but for less time”.
Słowa kluczowe
codzienność; kryzys; pandemia; adaptacja; nadmiary; niedobory
Bibliografia
Augué Mark, 2012, Nie-miejsca: wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, tłum. Roman Chymkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Baudrillard Jean, 2005, Symulakry i symulacja, tłum. Sławomir Królak, Sic!, Warszawa.
Bengtsson Stina, Johansson Sofia, 2022, The Meanings of Social Media Use in Everyday Life: Filling Empty Slots, Everyday Transformations, and Mood Management, „Social Media + Society” (https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/20563051221130292 [dostęp: 20.08.2023]).
Berger Peter, Luckmann Thomas, 1983, Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. Józef Niżnik, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Bourdieu Pierre, 2005, Dystynkcja: społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Scholar, Warszawa.
Bozeman Barry, 2022, Use of Science in Public Policy: Lessons from the Covid-19 Pandemic Efforts to ‘Follow the Science’, „Science and Public Policy”, t. 49(5), s. 806–817.
Collins Randall, 2011, Łańcuchy rytuałów interakcyjnych, tłum. Katarzyna Suwada, Nomos, Kraków.
Drozdowski Rafał, 2010, Socjologia codzienności, czyli jak przestać „być modną”? „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 3–15.
Drozdowski Rafal, Frąckowiak Maciej, Krajewski Marek, Kubacka Małgorzata, Modrzyk Ariel, Rogowski Łukasz, Rura Przemysław, Stamm Agnieszka, 2020a, Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z pierwszego etapu badań (http://socjologia.amu.edu.pl/new/images/pliki/r%C3%B3%C5%BCne_prezentacje_etc/%C5%BBycie_codzienne_w_czasach_pandemii_-_Wydzia%C5%82_Socjologii_UAM_-_WWW.pdf [dostęp: 20.11.2022]).
Drozdowski Rafal, Frąckowiak Maciej, Krajewski Marek, Kubacka Małgorzata, Modrzyk Ariel, Rogowski Łukasz, Rura Przemysław, Stamm Agnieszka, 2020b, Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z drugiego etapu badań (http://socjologia.amu.edu.pl/new/images/pliki/dokumenty/Do_pobrania/Zycie_codzienne_w_czasach_pandemii._Raport_z_drugiego_etapu_badan_wersja_skrocona.pdf [dostęp: 20.11.2022]).
Farzanegan Mohammad Reza, Gholipour Hassan, 2023, COVID-19 Fatalities and Internal Conflict: Does Government Economic Support Matter?, „European Journal of Political Economy”, t. 78, 102368.
Gdula Maciej, 2017, Dobra zmiana w miastku. Neoautorytaryzm w polskiej polityce z perspektywy małego miasta, Krytyka Polityczna, Warszawa.
Gdula Maciej, Sadura Przemysław (red.), 2012a, Style życia a porządek klasowy w Polsce, Scholar, Warszawa.
Gdula Maciej, Sadura Przemysław, 2012b, Style życia jako rywalizujące uniwersalności, w: Maciej Gdula, Przemysław Sadura (red.), Style życia a porządek klasowy w Polsce, Scholar, Warszawa.
Gergen Keneth, 2009, Nasycone Ja: dylematy tożsamości w życiu współczesnym, tłum. Mirosława Marody, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Giddens Anthony, 2006, Ramy późnej nowoczesności, tłum. Alina Szulżycka, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 2, Scholar, Warszawa.
Glaser Barney, Strauss Anselm, 2009, Odkrywanie teorii ugruntowanej: strategie badania jakościowego, tłum. Marek Gorzko, Nomos, Kraków.
Goffman Erving, 2006a, Klucze i stosowanie kluczy, tłum. Sebastian Szymański, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 1, Scholar, Warszawa.
Goffman Erving, 2006b, Rytuał interakcyjny, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Goffman Erving, 2010, Analiza ramowa. Esej o organizacji doświadczenia, tłum. Stanisław Burdziej, Nomos, Kraków.
Habermas Jurgen, 2006, Tendencje kryzysowe w rozwiniętym kapitalizmie, tłum. Robert Marszałek, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t 1, Scholar, Warszawa, s. 975–984.
Harman Chris, 2011, Kapitalizm zombi. Globalny kryzys i aktualność myśli Marksa, tłum. Hanna Jankowska, Muza, Warszawa.
Katz Carmit, 2021, What Happened to the Prevention of Child Maltreatment During Covid-19? A Yearlong into the Pandemic Reflection, „International Journal on Child Maltreatment: Research”, t. 4(2), s. 137–144.
Kaufann Jean-Claude, 2010, Wywiad rozumiejący, tłum. Alina Kapciak, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Krajewski Marek, 2013, W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 29–67.
Kornai Janos, 1985, Niedobór w gospodarce, tłum. Zofia Wiankowska-Ładyka, Urszula Grzelońska, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Kosar Ahmet, Kasapoglu Aytul, 2021, Sociology of Everyday Life with Uncertainty and Differences during the Covid-19 Pandemic Process: The Case of Turkey Retirees Association, „Advances in Applied Sociology”, t. 11, nr 12.
Kubacka Małgorzata, Luczys Piotr, Modrzyk Ariel, Stamm Agnieszka, 2021, Pandemic Rage: Everyday Frustrations in Times of the COVID-19 Crisis, „Current Sociology”, nr 5, s. 887–904.
Kubacka Małgorzata, Mroczkowska Dorota, Frąckowiak-Sochańska Monika, 2022, Dynamika i kontekst doświadczeń emocjonalnych pracujących zawodowo rodziców w czasie pandemii COVID-19, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 4, s. 118–151.
Kubacka Małgorzata, Mroczkowska Dorota, Frąckowiak-Sochańska Monika, 2023, Use of Science in Public Policy: Lessons from the Covid-19 Pandemic, „Society Register”, t. 7(2), s. 71–84.
Kutsar Dagmar, Kurvet-Käosaar Leena, 2021, The Impact of the COVID-19 Pandemic on Families: Young People’s Experiences in Estonia, „Frontiers in Sociology”, t. 6, 732984.
Kvale Steinar, 2004, InterViews: wprowadzanie do jakościowego wywiadu badawczego, tłum. Stanisław Zbielski, Trans Humana, Białystok.
Latour Bruno, 2010, Splatając na nowo to, co społeczne: wprowadzenie do teorii aktora-sieci, tłum. Aleksandra Dera, Krzysztof Abriszewski, Universitas, Kraków.
Matthewman Steve, Huppatz Kate, 2020, A Sociology of Covid-19, „Journal of Sociology”, t. 56(4), s. 675–683.
Mazurek Małgorzata, 2010, Społeczeństwo kolejki. O doświadczeniu niedoboru, Europejskie Centrum Solidarności, Wydawnictwo Trio, Gdańsk–Warszawa.
Merton Robert, 1982, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. Ewa Morawska, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa.
Merton Robert, 2009, Struktura społeczna i anomia, tłum. Ewa Morawska, w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Znak, Kraków, s. 583–596.
Modrzyk Ariel, 2019, Społeczeństwo marnotrawców? Funkcje i status normy niemarnowania żywności, Nomos, Kraków.
Modrzyk Ariel, 2020, Samoograniczająca się towarzyskość. Żywność, alkohol i kawa oraz trzy zasady ekonomiki codzienności, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 107–127.
Nicolini Davide, 2012, Practice Theory, Work, and Organization, Oxford University Press, Oxford.
Nicolini Davide, 2017, Practice Theory as a Package of Theory, Method and Vocabulary: Affordances and Limitations, w: Michael Jonas, Beate Littig, Angela Wroblewski (red.), Methodological Reflections on Practice Oriented Theories, Springer International Publishing, s. 19–34.
Rakowski Tomasz, 2009, Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy: etnografia człowieka zdegradowanego, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Reckwitz Andreas, 2017, Odkrycie kreatywności: o procesie społecznej estetyzacji, tłum. Katarzyna Kończal, Zofia Sucharska, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
Ristić Dušan, Pajvančić-Cizelj Ana, Čikić Jovana, 2020, Covid-19 in Everyday Life: Conceptualizing the Pandemic, „Sociologija”, t. 62(4), s. 524–548.
Rogowski Łukasz, Skrobacki Łukasz, Mroczkowska Dorota, 2010, Codzienność w kryzysie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 35–47.
Rosa Hartmut, 2020, Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej tożsamości, tłum. Jakub Duraj, Jacek Kołtan, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk.
Schatzki Theodore, 2016, Practice Theory as Flat Ontology, w: Gert Spaargaren, Don Weenink, Machiel Lamers (red.), Practice Theory and Research. Exploring the Dynamics of Social Life, Routledge, Abingdon, s. 29–41.
Szarfenberg Ryszard, 2008, Krytyka i afirmacja polityki społecznej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Sztompka Piotr, Bogunia-Borowska Małgorzata, 2008, Socjologia codzienności, Znak, Kraków.
Tarkowska Elżbieta (red.), 2000, Zrozumieć biednego. O dawnej i obecnej biedzie w Polsce, Oficyna Graficzno-Wydawnicza Typografika, Warszawa.
Wróblewski Michał, 2016, Nowe szaty healthismu. Self-tracking, neoliberalizm i kapitalizm kognitywny, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 58, s. 5–23.
Zawodna-Stephan Marta (red.), 2019, Życie codzienne (w) Archiwum, Wydawnictwo UAM, Poznań.
Ziółkowski Marek, 2006, Teoria socjologiczna początku XXI wieku, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijakowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 1, Scholar, Warszawa, s. 15–32.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Polska
https://orcid.org/0000-0002-5075-4180
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
