Rosyjskie i polskie elity rządzące wobec zagadnienia obrony przeciwrakietowej NATO/USA. Część 2
Abstrakt
Stosunki polsko-rosyjskie należą do najtrudniejszych i najbardziej złożonych sąsiedzkich relacji w Europie. Są one trudne szczególnie dla Polski, ale dla Rosji także są skomplikowane. Nad wzajemnymi stosunkami ciąży trudna historia, na przestrzeni której Polska częściej doświadczała dominacji rosyjskiej, padając ofiarą imperialnej polityki Rosji. Te negatywne doświadczenia zrodziły w elitach obu krajów wzajemną podejrzliwość i nieufność.
Po upadku komunizmu i rozpadzie Związku Sowieckiego, Polska obrała kurs na integrację ze strukturami euroatlantyckimi – z NATO oraz Unią Europejską. Akcesja Polski do NATO miała wzmocnić jej bezpieczeństwo narodowe oraz pozycję międzynarodową, chroniąc ją przed potencjalnym neoimperializmem rosyjskim, i czyniąc istotnym elementem (szczególnie w Europie Środkowo-Wschodniej) monocentrycznego, zdominowanego przez USA, porządku globalnego. Podejmowane w latach 90. XX wieku przez Rosję oraz Zachód próby wzajemnego porozumienia zakończyły się niepowodzeniem. Rosja obawia się amerykańskiej hegemonii w świecie i dalszej swojej marginalizacji, sprzeciwiając się rozszerzaniu NATO na wschód. Natomiast Polska oraz kraje bałtyckie obawiają się wojskowych reakcji Moskwy, np. działań w Gruzji i na Ukrainie. Takie usytuowanie Polski i Rosji w światowej geopolityce powoduje, że ich interesy kolidują ze sobą.
Polska, chcąc zwiększyć swoje bezpieczeństwo, zacieśnia współpracę z Waszyngtonem, stara się aktywnie uczestniczyć we wszystkich projektach amerykańskich realizowanych pod auspicjami NATO w odniesieniu do Europy Środkowo-Wschodniej. Takim projektem jest budowa natowskiego systemu obrony przeciwrakietowej na terytorium Polski, co budzi poważne zastrzeżenia ze strony Rosji. W artykule został przedstawiony stosunek Rosji i Polski do tworzenia obrony przeciwrakietowej NATO. Przeanalizowano obustronną percepcję, argumentację, obawy oraz metody osiągania celów w negocjacjach w kwestii budowy amerykańskiej tarczy antyrakietowej.
Słowa kluczowe
Rosja; Polska; USA; NATO; bezpieczeństwo międzynarodowe; obrona przeciwrakietowa
Bibliografia
Adamowski J., Poland Eyes Expanded Missile Defense Amid Fear of Russia, „Defense News”, 25 lipca 2016.
Burns R., U.S. Might Negotiate on Missile Defense, „The Associated Press”, 24 kwietnia 2007.
Charnysh V., Russia-NATO Missile Defense, „E-International Relations”, 27 maja 2010.
Cienski J., The World According to Duda, „Politico”, 19 sierpnia 2015.
Czornik K., Tarcza antyrakietowa jako jeden z gwarantów bezpieczeństwa Polski, w: M. Stolarczyk, K. Czornik, M. Lakomy (red.), Dylematy polityki bezpieczeństwa Polski na początku drugiej dekady XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
Ek C., Poland’s New Government: Background and Issues for the United States, w: CRS Report for Congress, Waszyngton 2008.
Elleman M., Iran’s Ballistic Missile Program, Statement Before the U.S. Senate Committee on Banking, Housing, and Urban Affairs, 24 maja 2016.
Erästö T., Between the Shield and the Sword. NATO’s Overlooked Missile Defense Dilemma, „Ploughshares Fund Study Report”, czerwiec 2017, nr 3.
Foy H., NATO Treats Poland Like a Buffer State, Says New President, „Financial Times”, 13 sierpnia 2015.
Fryc M., Rozwój amerykańskiego systemu przeciwrakietowego w Europie – czy możliwe jest przyspieszenie budowy tarczy?, Bezpieczeństwo Narodowe 2014, III.
Harding L., Russia threatening new cold war over missile defence, „The Guardian”, 11 kwietnia 2007.
Harding L., Traynor I., Obama abandons missile defence shield in Europe, „The Guardian”, 17 września 2009.
Koziej S., Amerykańska obrona przeciwrakietowa: kontekst globalny, europejski i polski, skrypt internetowy, www.koziej.pl, Warszawa 2008.
Koziej S., Nowa koncepcja strategiczna NATO a Strategiczny Przegląd Bezpieczeństwa Narodowego. „Bezpieczeństwo Narodowe” 2010, II–IV.
Koziej S., Tarcza antyrakietowa. Dylematy strategiczne, „Znak”, kwiecień 2007, nr 623.
Kubiak K., Raketenabwehr: Potentiale einer Kooperation mit Russland, „SWP-Studie”, lipiec 2017.
Kulesa Ł., Perspektywy współpracy NATO-Rosja w dziedzinie obrony przeciwrakietowej, „Bezpieczeństwo narodowe” 2011, III, nr 19.
Kulesa Ł., Poland and Ballistic Missile Defense. The Limits of Atlanticism, „IFRI Proliferation Papers” 2014, nr 48.
Pifer S., Missile defense – would the Kremlin pitch a deal? „Brookings Institute”, 2 czerwca 2016.
Sikorski R., The Barack Obama Promise: A European View, „The Atlantic Council”, Waszyngton, 19 listopada 2008.
Śliwiński K., Polish national security dilemmas: The US missile defense complex and its role in Polish foreign policy, „Democracy and Security” 2012, 8.2.
Terlikowski M., Defence and Industrial Policy in Poland: Drivers and Influence, IRIS Policy Paper, lipiec 2017.
Turczyński P., Amerykańskie koncepcje tarczy antyrakietowej w Europie, „Zeszyty Naukowe WSOWL” 2011, nr 3 (161).
Wilkening D. A., Does Missile Defence in Europe Threaten Russia?, „Survival” 2012, 54:1
Zięba R., Podstawowe dylematy polskiej polityki wschodniej, w: M. Stolarczyk, K. Czornik, M. Lakomy (red.), Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku, Katowice 2014.
Queens University Kanada
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
