The Culture of Dialogue in a Time of Growing Nationalism: On the Engaged Nature of Zygmunt Bauman’s Thought [Kultura dialogu w dobie nacjonalistycznego wzmożenia. Wokół zaangażowanego charakteru myśli Zygmunta Baumana]
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest analizie zaangażowanego charakteru twórczości Zygmunta Baumana, ze szczególnym uwzględnieniem jego ostatnich prac, skoncentrowanych na krytycznej analizie nacjonalistycznego wzmożenia oraz kreśleniu alternatywnej dla tego procesu wizji „kultury dialogu”. Tekst został podzielony na trzy części. W pierwszej realizowane przez autora Płynnej nowoczesności zespalanie denotatywnej i konatywnej funkcji języka zostało skonfrontowane ze strategiami podejmowanymi w ramach antropologii zaangażowanej. Kolejna poświęcona jest analizie ewolucji wizji dialogu w twórczości Baumana, jako sposobu na pogłębienie zrozumienia między różnymi sposobami widzenia świata, a zarazem wspólnotowe wypracowywanie rozwiązań dla istniejących problemów. W ostatniej części tekstu analizie poddane zostały rozpoznania socjologa dotyczące potrzeby rozwijania odpowiedzialności za współczesną kondycję, czego wyrazem miałoby być budowanie „kultury dialogu” opartej na dążeniu do pogłębiania wzajemnego porozumienia i współpracy. Tekst zawiera próbę oceny tak rozumianej strategii oporu względem współczesnej sytuacji nacjonalistycznego wzmożenia.
Słowa kluczowe
antropologia zaangażowana; Zygmunt Bauman; kultura dialogu; wzmożenie nacjonalistyczne; retrotopia
Bibliografia
Bauman, Zygmunt. 1998. Work, Consumerism and the New Poor. Milton Keynes: Open University Press.
Bauman, Zygmunt. 1999. In Search of Politics. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2000a. “Ethics of Individuals.” Canadian Journal of Sociology 25(1): 83–96.
Bauman, Zygmunt. 2000b. Liquid Modernity. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2002. Society under Siege. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2004a. Europe: An Unfinished Adventure. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2004b. Wasted Lives: Modernity and its Outcasts. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2007. Consuming Life. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2008. Does Ethics Have a Chance in a World of Consumers? Cambridge, MA: Harvard University Press.
Bauman, Zygmunt. 2011. Collateral Damage: Social Inequalities in a Global Age. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2016. Strangers at our Door. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2017a. A Chronicle of Crisis, 2011–16. London: Social Europe Edition.
Bauman, Zygmunt. 2017b. Retrotopia. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt. 2017c. “Some of the Foremost Challenges to the Status Quo.” Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa 2: 31–46.
Bauman, Zygmunt, Rein Raud. 2015. Practices of Selfhood. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt, Citlali Rovirisa-Madrazo. 2010. Living on Borrowed Time: Conversations with Citlali Rovirosa-Madrazo. Cambridge: Polity.
Bauman, Zygmunt, Keith Tester. 2001. Conversations with Zygmunt Bauman. Cambridge: Polity Press.
Beck, Sam, Carl A. Maida (ed.). 2013. Toward Engaged Anthropology. New York–Oxford: Berghahn.
Benjamin, Walter, 1969. Illuminations: Essays and Reflections. New York: Schocken Books.
Bennett, John W. 1996. “Applied and Action Anthropology: Ideological, and Conceptual Aspects.” Current Anthropology 36: 22–53.
Borofsky, Robert. 2000. “Public Anthropology. Where to? What Next?” Anthropology News 5: 9–10.
Borofsky, Robert, Antonio De Lauri. 2019. “Public Anthropology in Changing Times.” Public Anthropologist 2: 3–19.
Boym, Svetlana. 2001. The Future of Utopia. New York: Basic Books.
Brzeziński, Dariusz. 2017. “Human Praxis, Alternative Thinking and Heterogeneous Culture — Zygmunt Bauman’s Revisionist Thought.” Hybris 2: 61–80.
Dawson, Matt. 2017. “Keeping Other Options Alive: Zygmunt Bauman, Hermeneutics and Sociological Alternatives.” In: Michael Hviid Jacobsen (ed.). Beyond Bauman. Critical Engagement and Creative Excursions. London–New York: Routledge: 224–242.
Elliott, Anthony. 2007. “The Theory of Liquid Modernity: A Critique of Bauman’s Recent Sociology.” In: Anthony Elliott (ed.). The Contemporary Bauman. London–New York: Routledge.
Firth, Raymond. 1992. “A Future for Social Anthropology.” In: Sandra Wallman (ed.). Contemporary Futures. London–New York: Routledge: 208–223.
Foley, Douglas E. 1999. “The Fox Project: A Reappraisal.” Current Anthropology 40(2): 171–191.
Gramsci, Antonio. 1971. Selected from the Prison Notebooks. London: Lawrence & Wishart.
Habermas, Jürgen. 1981. The Theory of Communicative Action, vol. 1–2. Boston: Beacon Press.
Hedican, Edward J. 2016. Public Anthropology. Engaging Social Issues in the Modern World. Toronto: University of Toronto Press.
Jacobsen, Michael Hviid. 2007. “Solid Modernity, Liquid Utopia — Liquid Modernity, Solid Utopia: Ubiquitous Utopianism as a Trademark of the Work of Zygmunt Bauman.” In: Anthony Elliott (ed.). The Contemporary Bauman. Abingdon–New York: Routledge: 217–240.
Jacobsen, Michael Hviid. 2008. “Bauman on Utopia—Welcome to the Hunting Zone.” In: Michael Hviid Jacobsen, Poul Poder (ed.). The Sociology of Zygmunt Bauman. Challenges and Critique. Aldershot: Ashgate: 209–230.
Jacoby, Russel. 2005. Picture Imperfect: Utopian Thought for an Anti-Utopian Age. New York: Columbia University Press.
Jakobson, Roman. 1960. “Closing Statement: Linguistics and Poetics.” In: Thomas A. Sebeok (ed.). Style in Language. Cambridge, MA: MIT Press: 350–377.
Kant, Immanuel. 2016. Perpetual Piece and Other Essays on Politics, History and Morals. Indianapolis–Cambridge: Hackett Publishing Company.
Kilminster, Richard. 2017. “Overcritique and Ambiguity in Zygmunt Bauman’s Sociology: A Long-term Perspective.” In: Michael Hviid Jacobsen (red.). Beyond Bauman: Critical Engagements and Creative Excursions. London–New York: Routledge: 201–223.
Kirsch, Stuart. 2018. Engaged Anthropology. Politics beyond the Text. Oakland CA: University of California Press.
Marcus, George E., Michael M. J. Fischer. 1986. Anthropology as Cultural Critique: An Experimental Moment in the Human Sciences. Chicago: University of Chicago Press.
Offe, Claus. 1996. Modernity and the State: East, West. Cambridge, MA: The MIT Press.
Reynolds, Simon. 2010. Retromania: Pop Culture’s Addiction to Its Own Past. New York: Farrar, Straus and Giroux.
Rubinstein, Robert A. 2018. “Action Anthropology”. w: Hilary Callan (ed). The International Encyclopedia of Anthropology. New York: John Wiley & Sons: 1–7.
Tax, Sol. 1958. “The Fox Project.” Human Organization 17(1): 17–22.
van Willigen, John. 2002. Applied Anthropology: An Introduction. Westport CT: Bergin & Garvey.
Instytut Socjologii Polskiej Akademii Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0002-9978-9333
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
