Życie bez pracy
Abstrakt
The author considers unemployment in Poland in the first years of the twenty-first century as a cause of the growth in poverty and the ensuing social exclusion. These phenomena are connected but not identical. They are also defined differently. In contrast to various conceptions of poverty that seek its causes in the values and behaviors of individuals, the category of social exclusion stresses the social dimension—the impacts of a society that excludes and marginalizes. The author writes about the meaning of work in Polish society and gives examples of unemployed people’s feelings in connection with not having work, drawn from their own writings. She would like to see these viewpoints taken into consideration in sociological research.
Słowa kluczowe
bezrobocie; ubóstwo; wykluczenie społeczne; psychologiczne znaczenie pracy; pamiętniki bezrobotnych; socjologia współodczuwająca
Bibliografia
Bauman Zygmunt, 1998, Zbędni, niechciani, odtrąceni — czyli o biednych w zamożnym świecie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Bauman Zygmunt, 2004, Życie na przemiał, tłum. Tomasz Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków Balcerzak-Paradowska Bożena i in., 1997, Rodziny wielodzietne w Polsce. Teraźniejszość i przyszłość IPiSS, Warszawa.
Bourdieu Pierre i in., 1998, La misère du monde, Edition du Seuil, Paris.
Czapiński Janusz, Panek Tomasz (red.), 2005, Diagnoza społeczna 2005. Warunki i jakość życia Polaków Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, Warszawa.
Czerwiński Marcin, 2000, Pytając o cywilizację, WAB, Warszawa.
Dahrendorf Ralf, 1993, Nowoczesny konflikt społeczny. Esej o polityce wolności, tłum. zbiorowe, Czytelnik, Warszawa.
Dahrendorf Ralf, 1999, Czas życia i czas pracy, tłum. Andrzej Pawelec, w: Krzysztof Michalski, Koniec tysiąclecia. O czasie i drogach nowożytności. Rozmowy w Castel Gandolfo, Znak, Kraków.
Drozdowski Rafał, 2002, Rynek pracy w Polsce. Recepcja, oczekiwania, strategie dostosowawcze, Wydawnictwo UAM, Poznań.
Golinowska Stefania, Broda-Wysocki Piotr, 2005, Kategorie ubóstwa i wykluczenia społecznego. Przegląd ujęć, w: Stefania Golinowska, Elżbieta Tarkowska, Irena Topińska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania — metody — wyniki, IPiSS, Warszawa.
Hrynkiewicz Józefina, 2003, Praca i strach, „Res Publica Nowa”, nr 7.
Jahoda Marie, Lazarsfeld Paul F., Zeisel Hans, 2007, Bezrobotni Marienthalu, tłum. Robert Marszałek Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kapuściński Ryszard, 1997, Lapidarium III, Czytelnik, Warszawa.
Kowalak Tadeusz, 1998, Marginalność i marginalizacja społeczna, Instytut Polityki Społecznej Warszawa.
Kutz Kazimierz, 2005, Nie jadę do Gdańska, „Gazeta Wyborcza”, 26 sierpnia.
Lewis Oscar, 1964, Sanchez i jego dzieci. Autobiografia rodziny meksykańskiej, tłum. Aleksandra Frybesowa, PIW, Warszawa.
Pamiętniki…, 2005, Pamiętniki bezrobotnych. Materiały konkursowe, prace nagrodzone, oprac. Andrzej Budzyński, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa, 4 t.
Psyk-Piotrowska Elżbieta, 1998, Bezrobocie i pauperyzacja środowisk dawnych PGR w Polsce, „Wieś i Rolnictwo”, nr 3.
Rifkin Jeremy, 2001, Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
Sikorska Małgorzata, 2002, Zmiany postaw Polaków wobec pracy: lęk przed bezrobociem i samorealizacja, w: Aleksandra Jasińska-Kania, Mirosława Marody (red.), Polacy wśród Europejczyków. Wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich, Scholar, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta, 1998, Ubóstwo w byłych PGR-ach. W poszukiwaniu dawnych źródeł nowej biedy, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Tarkowska Elżbieta, 2000a, W stronę socjologii współodczuwającej. Marcina Czerwińskiego „pytania bez odpowiedzi”, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
Tarkowska Elżbieta (red.), 2000b, Zrozumieć biednego. O dawnej i obecnej biedzie w Polsce, Typografika, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta, 2002, Koniec pegeerowskiego świata w wypowiedziach byłych pracowników PGR-u Owczary, w: Katarzyna Korzeniewska, Elżbieta Tarkowska (red.), Lata tłuste, lata chude… Spojrzenia na biedę w społecznościach lokalnych, IFiS PAN, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta, 2004a, Bliżej biednego — doświadczenia i potrzeby badawcze, „Przegląd Socjologiczny”, nr 1.
Tarkowska Elżbieta, 2004b, Między pracą a konsumpcją (z kulturą teraźniejszości w tle), w: Marian Kempny, Krzysztof Kiciński, Elżbieta Zakrzewska (red.), Od kontestacji do konsumpcji. Szkice o przeobrażeniach współczesnej kultury, ISNS UW, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta, 2005, Kategoria wykluczenia społecznego a polskie realia, w: Małgorzata Orłowska (red.), Skazani na wykluczenie, APS, Warszawa.
Zawadzka Anna, 2005, Bezrobotni z dwudziestolecia międzywojennego i z końca wieku: problemy, postawy, narracje. Analiza „Pamiętników bezrobotnych”, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Zawadzki Bohdan, Lazarsfeld Paul F., 1993, Psychologiczne konsekwencje bezrobocia, tłum. Tadeusz Szawiel, Antoni Sułek, Krzysztof Koseła, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
