Subiektywny wymiar ubóstwa
Abstrakt
This article is devoted to the relational-symbolic dimension of contemporary poverty, which is personified today in homo sacer, that is, the excluded person. Relations between the world of wealth and the world of poverty are dominated by contempt, rejection, and a sense of alienation. The result is the perpetuation of social inequalities and problems of identity in increasingly numerous spheres of impoverished people. These are challenges that contemporary society must meet. Science and public discourse are thus concentrating less on describing the symptoms of the problem and more on what excluded people themselves think and feel. Researchers are trying to hear the voices of the poor; qualitative research and analyses of memoir materials are useful to this end. In turning to such sources, the author presents the viewpoint of poor people, their feelings and subjective appraisal of their situation, and their strategies for dealing with poverty.
Słowa kluczowe
ponowoczesność; wykluczenie; odczucia ubogich; pamiętniki bezrobotnych
Bibliografia
Bauman Zygmunt, 1998, Zbędni, niechciani, odtrąceni — czyli o biednych w zamożnym świecie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Bauman Zygmunt, 2004, Życie na przemiał, tłum. Tomasz Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Bauman Zygmunt, 2006, Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, tłum. Stanisław Obirek, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Bauman Zygmunt, Tester Keith, 2003, O pożytkach z wątpliwości. Rozmowy z Zygmuntem Baumanem, tłum. Ewa Krasińska, Sic!, Warszawa.
Bourdieu Pierre i in., 1998, La misère du monde, Editions du Seuil, Paris.
Czyżewski Marek, Dunin Kinga, Piotrowski Andrzej (red.), 1991, Cudze problemy, czyli o ważności tego, co nieważne, OBS, Warszawa.
Czyżewski Marek, Kowalski Sergiusz, Piotrowski Andrzej (red.), 1997, Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, Aureus, Kraków.
Falkowska Macieja (oprac.), 1997, Społeczna definicja biedy, jej zasięg i przyczyny. Komunikat z badań, CBOS, Warszawa.
Geremek Bronisław, 1989, Litość i szubienica. Dzieje nędzy i miłosierdzia, Czytelnik, Warszawa.
Gilliatt Stephen, 2001, How the Poor Adapt to Poverty in Capitalism, Edwin Mellen Press, New York.
Horolets Anna (red.), 2008, Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Jahoda Marie, Lazarsfeld Paul F., Zeisel Hans, 2007, Bezrobotni Marienthalu, tłum. Robert Marszałek, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kapuściński Ryszard, 2008, Dałem glos ubogim. Rozmowy z młodzieżą, Znak, Kraków.
Lewis Oscar, 1976, Nagie życie, tłum. Zofia Kierszys, PIW, Warszawa.
Lister Ruth, 2007, Bieda, tłum. Alina Stanaszek, Sic!, Warszawa.
Morecka Zofia, Styrc Marta, 2008, Przegląd i analiza wyników badań nad przyczynami, zakresem, korelatami i konsekwencjami ubóstwa w Polsce, w: Stanisława Golinowska i in., Od ubóstwa do wykluczenia społecznego. Badania. Koncepcje. Wyniki. Propozycje. Polska, Europa i świat, IPiSS, Warszawa.
Palska Hanna, 2002, Bieda i dostatek. O nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Rakowski Tomasz, 2009, Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Siciński Andrzej, 1980, Wstęp. Założenia ogólne badań stylu życia, w: Andrzej Siciński (red.), Problemy teoretyczne i metodologiczne badań stylu życia, IFiS PAN, Warszawa.
Stanaszek Alina, 2007, Niezbędni „zbędni” — czyli o ewolucji postaw wobec ubóstwa i ubogiego, „Kultura i Historia”, nr 11.
Szczepańska Joanna (oprac.), 2007, Opinie na temat zasięgu biedy w Polsce. Komunikat z badań, CBOS, Warszawa.
Sztompka Piotr, 2000, Trauma wielkiej zmiany. Społeczne koszty transformacji, ISP PAN, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta (red.), 2000, Zrozumieć biednego. O dawnej i obecnej biedzie w Polsce, Typografika, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta, 2006, Życie bez pracy, w: Antoni Sułek (red.), Solidarność, wydarzenie, konsekwencje, pamięć, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta, 2007, Dziedziczenie biedy i wychodzenie z biedy w rodzinach byłych pracowników PGR-ów, w: Elżbieta Tarkowska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne młodzieży, IPiSS, Warszawa.
Tarkowska Elżbieta, Warzywoda-Kruszyńska Wielisława, Wódz Kazimiera, 2003, Biedni o sobie i swoim życiu, Wydawnictwo Śląsk, Katowice–Warszawa.
Wrzesiński Józef, 2010, Wiedza prowadząca do działania, tłum. M. Macińska, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
Zagórski Krzysztof (red.), 2009, Życie po zmianie. Warunki życia i satysfakcje Polaków, Scholar, Warszawa.
Zagórski Krzysztof, Gorzelak Grzegorz, Jałowiecki Bohdan, 2009, Zróżnicowania warunków życia. Polskie rodziny i społeczności lokalne, Scholar, Warszawa.
Zawadzki Bohdan, Lazarsfeld Paul, 1993, Psychologiczne konsekwencje bezrobocia, tłum Tadeusz Szawiel, Antoni Sułek, Krzysztof Koseła, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
