Sąsiad na płótnie malowany. Edukacyjno-informacyjny wymiar wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”
Abstrakt
Artykuł jest próbą przyjrzenia się sposobowi, w jaki w ramach wystawy artystycznej Ukraina. Wzajemne spojrzenia (prezentowanej w Krakowie od września 2021 do stycznia 2022 roku) skonceptualizowano owe tytułowe państwo, a także polsko-ukraińskie sąsiedztwo. W tym celu wyodrębniono dziesięć „zworników dyskursu”, ilustrując je przykładami stosownych eksponatów, niekiedy opatrując je także komentarzem historyczno-kulturowym i odnosząc do stosownych koncepcji teoretycznych. Drążąc edukacyjno-informacyjny wymiar ekspozycji, wpisano ją w ramy analizy treści, zadając sobie pytania: kto mówi poprzez wystawę, co, do kogo i w jakim celu? Zgodnie z zamysłem jej kuratorek, w analizie treści ekspozycji uwzględniono polską publiczność jako jej głównego odbiorcy.
Słowa kluczowe
Ukraina; Polska; wzajemne spojrzenie; wystawa
Bibliografia
Babbie Earl, 2004, Badania społeczne w praktyce, tłum. zbiorowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bal Mieke, 2012, Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, tłum. Marta Bucholc, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
Billig Michael, 2008, Banalny nacjonalizm, tłum. Maciek Sekerdej, Znak, Kraków.
Burszta Wojciech J. i in., 2019, Naród w szkole. Historia i nacjonalizm w polskiej edukacji szkolnej, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk.
Dębicki Marcin, Makaro Julita, 2020, Sąsiedztwa narodowe, w: Studia nad granicami i pograniczami. Leksykon, Elżbieta Opiłowska i in. (red.), Scholar, Warszawa.
Edensor Tim, 2004, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, tłum. Agata Sadza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Garncarek Magdalena, 2005, Instrukcja obsługi obrazu — o podpisach pod fotografiami prasowymi, w: Tomasz Ferenc, Krzysztof Makowski (red.), Przestrzenie fotografii. Antologia tekstów, Galeria f5 & Księgarnia Fotograficzna, Łódź.
Gruszczyński Leszek A., 2003,Kwestionariusze w socjologii. Budowa narzędzi do badań surveyowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Hnatiuk Ola, 2003, Pożegnanie z imperium. Ukraińskie dyskusje o tożsamości, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Hrycak Jarosław, 2009a, Jeszcze raz o stosunku Ukraińców do Polaków (z Rosją w tle), w: Jarosław
Hrycak, Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław.
Hrycak Jarosław, 2009b, Ukraina między Wschodem a Zachodem: znany temat w inny sposób, w: Jarosław Hrycak, Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław.
Hrycak Jarosław, 2009c, Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej. Z Jarosławem Hrycakiem rozmawia Iza Chruślińska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Gdańsk–Warszawa.
Huntington Samuel P., 2000, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, tłum. Hanna Jankowska, Muza, Warszawa.
Janion Maria, 2006, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Łytwyneć Julija, 2021, [Wstęp], w: Ukraina. Wzajemne spojrzenia [b.red.], Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
Macdonald Sharon, 2021, Krainy pamięci. O dziedzictwie i tożsamości we współczesnej Europie, tłum. Robert Kusek, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
Makaro Julita, 2014, Pamięć o sąsiedztwie narodowym. Wokół wystawy „Obok. Polska–Niemcy. 1000 lat historii w sztuce”, „Przegląd Zachodni”, nr 2.
Nijakowski Lech M., 2004, Znaczenie analizy dyskursu dla socjologii narodowości, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Olszański Tadeusz A., 2017, Ćwierćwiecze niepodległej Ukrainy. Wymiary transformacji, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa.
Olszański Tadeusz Andrzej, 2020, Ukraińskie stulecie 1914–2014. Szkice historyczne, Wysoki Zamek, Kraków.
Purchla Jacek i in. (red.), 2014, Mit Galicji, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
Riabczuk Mykoła, 2004, Dwie Ukrainy, tłum. zbiorowe, Kolegium Europy Wschodniej, Wrocław.
Rose Gillian, 2010, Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, tłum. Ewa Klekot, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Sarzyński Piotr, 2021, Suchy przestwór oceanu, „Polityka”, nr 39.
Silverman David, 2009, Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, tłum. Małgorzata Głowacka-Grajper, Joanna Ostrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Smith Anthony D., 2007, Nacjonalizm. Teoria, ideologia, historia, tłum. Ewa Chomicka, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Sułek Ewa, 2018, Chłopak z pianinem. O sztuce i wojnie na Ukrainie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Szczepański Jan, 1971, Odmiany czasu teraźniejszego, Książka i Wiedza, Warszawa.
Wąsowska-Pawlik Agata, 2021, [Wstęp], w: Ukraina. Wzajemne spojrzenia [b.red.], Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
Uniwersytet Wrocławski Polska
https://orcid.org/0000-0002-6510-0614
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
