Sędziowie a demokracja. Spór o „władzę czuwania"


Abstrakt

The article has two purposes: the argumentative one, which is to present the problem of the authority of judges in democracy, and the argumentative and historical one, which is to outline Bogusław Wolniewicz’s philosophy of politics. The theoretical approach to the title issue has become a necessity after the Polish constitutional crisis, which questioned the so-called myth of the non-political character of judicature in 2015. In the on-going discussion, opposite positions have been formulated. They can be referred to as relativism and objectivism (the latter proclaims judicial apoliticality in the personal, jurisprudential and ideological sense). Advocating the legal relativism, I aim to bring out the roots of objectivism that lead us to the Roussonian democratism (contrasted with the Jeffersonian one).


Bartyzel J., Bogusław Wolniewicz jako filozof polityki, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2018, nr 3.

Dębska H., Warczok T., Sakralizacja i profanacja. Trybunał Konstytucyjny jako struktura mityczna, „Państwo i Prawo” 2018, nr 5.

Jadacki J.J., O niektórych poglądach filozoficznych Bogusława Wolniewicza, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2018, nr 3.

Kant I., O obecności złego pierwiastka obok dobrego, czyli zło radykalne w naturze ludzkiej, tłum. B. Wolniewicz, w: B. Wolniewicz, Filozofia i wartości, t. 2, Warszawa 1998.

Okołowski P., Wstęp do filozofii. Wykład prof. Bogusława Wolniewicza dla studentów I roku Instytutu Filozofii w roku akademickim 1985/1986, „Edukacja Filozoficzna” 2017, nr 64, s. 167.

Otręba K., Odrzucenie mitu o apolityczności Trybunału Konstytucyjnego – czy możliwe i czy pożądane?, „Przegląd Prawa Publicznego” 2016, nr 10.

Popper K., Logika odkrycia naukowego, tłum. U. Niklas, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

Scalia A., Mułłowie Zachodu. Sędziowie jako arbitrzy moralni, tłum. A. Legutko-Dybowska, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2009.

Schmitt C., Pojęcie polityczności, w: idem, Teologia polityczna i inne pisma, tłum. M. Cichocki, Wydawnictwo Znak, Kraków 2000,

s. 198.

Suchodolska M., Skończmy z mitem: Trybunał Konstytucyjny nie jest apolityczny, Dziennik.pl, 3 grudnia 2015, http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/504395,trybunal-konstytucyjny-nie-jest-apolityczny.html.

Sulikowski A., O „obiektywnych” interpretacjach przepisów Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2018, nr 3.

Sulikowski A., Trybunał Konstytucyjny a polityczność. O konsekwencjach upadku pewnego mitu, „Państwo i Prawo” 2016, nr 4.

Wolniewicz B., Antropologiczne podstawy demokratyzmu, w: idem, Filozofia i wartości, t. 1, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1993.

Wolniewicz B., Filozoficzne aspekty kary głównej, w: idem, Filozofia i wartości, t. 2, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998, s. 217.

Wolniewicz B., Hedonizm i obowiązek, w: idem, Filozofia i wartości, t. 4, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.

Wolniewicz B., Kilka tez do sporu o aborcję, w: idem, Filozofia i wartości, t. 1, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1993.

Wolniewicz B., O prawdzie sądowej, w: idem, Polska a Żydzi. O sprawach polsko-żydowskich i paru innych, Wydawnictwo 3S Media, Warszawa 2018.

Wolniewicz B., Sądownicza erozja swobód demokratycznych, w: idem, Filozofia i wartości, t. 4, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.

Wolniewicz B., W stronę rozumu, Wydawnictwo Jarosław Faliński, Warszawa 2015.

Zubik M., O przewrotnych interpretacjach przepisów Konstytucji dotyczących władzy sądzenia, „Państwo i Prawo” 2017, nr 10.

Pobierz

Opublikowane : 2019-12-30


Jędrczak, S. (2019). Sędziowie a demokracja. Spór o „władzę czuwania". Civitas. Studia Z Filozofii Polityki, 25, 131-160. https://doi.org/10.35757/CIV.2019.25.07

Stanisław Jędrczak 
Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (MISH) Uniwersytetu Warszawskiego  Polska
https://orcid.org/0000-0002-4814-2409

Student filozofii i prawa w Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (MISH) Uniwersytetu Warszawskiego. Publikował między innymi w czasopismach „Hybris”, „Kultura i Wartości” oraz „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej”.