Uwarunkowania trwałości obecnego systemu władzy w Rosji


Abstrakt

On March 18, 2018, on the fourth anniversary of the annexation of the Ukrainian Crimea, the incumbent President of the Russian Federation, Vladimir Putin, was elected for his fourth term – once again as the “non-alternative statesman”. This choice is a peculiar monument to the durability of the current system of power in Russia. This article analyzes various factors and mechanisms constituting the foundation of the current Kremlin team’s dominance in the political life of the Russian state. The process of consolidation of this elite in power began at the end of the 1990s – from the initiated by the administration of the previous Russian President Boris Yeltsin so-called project “Successor”. The next stage was the consolidation of power by the secret service corporation represented by the new Russian leader – Federal Security Service. The foundations of durability of this authority was also its economic, foreign and historical policy, as well as attempts by the Kremlin to create an integral state ideology based on the concept of sovereign democracy as a factor of social mobilization and the one of main sources of legitimacy of political domination in Russia.


Ahiezer A., Klâmkin I., Âkovenko I., Istoriâ Rossii. Konec ili novoe načalo?, Novoe izdatel′stvo, Moskva 2005.

Biełkowski S., Biznes Władimira Putina. Zakończenie, [w:] Imperium Putina, red. W. Konończuk, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2007.

Bryc A., Rosja w XXI wieku. Gracz światowy czy koniec gry?, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

Bunič A., Osen′ oligarhov. Istoriâ prihvatizacii i buduŝee Rossii, Èksmo, Moskva 2005.

Čadaev A., Putin. Ego ideologiâ, Evropa, Moskva 2006.

Dubnow W., Pomarańczowy kolor burżuazji, „Rosja w Globalnej Polityce”, maj 2005.

Felsztinski J., Pribyłowski W., Korporacja zabójców. Rosja, KGB i prezydent Putin, przeł. C. Murawski, posł. opatrzył W. Marciniak, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008.

Fišman M., Model′ upravlâemoj demokratii i vybory, „Demokratiâ” [online, dostęp: 15.07.2018], dostępny w internecie: <http://www.democracy.ru/library/practice/media/media_in_regelect_2001/page7.html>.

Fiszer J., Włodzimierz Putin – dlaczego zaufała mu cała Rosja? Specyfi czne formy przywództwa politycznego, [w:] Przywództwo i elity polityczne w krajach WNP, red. T. Bodio, W. Jakubowski, Ofi cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010.

Furier A., Dekada Jelcyna. Uwarunkowania rosyjskich przemian społecznych i politycznych 1991−2000, Wydawnictwo Naukowe US, Szczecin 2003.

Grajewski A., Tarcza i miecz. Rosyjskie służby specjalne 1991−1998, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 1998.

Imperium Putina, red. W. Konończuk, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2007.

Kaczmarski M., Rosyjski rewizjonizm wobec Zachodu, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2009 (Prace OSW, 33).

Kagarlickij B., Upravlâemaâ demokratiâ. Rossiâ, kotoruû nam navâzali, Ul′tra-Kul′tura, Ekaterinburg 2005.

Klâmkin I., Političeskaâ sociologiâ perehodnogo perioda, „Polis” 1993, nr 4.

Krastev I., Putinowskie „społeczeństwa obywatelskie”?, „Europa – Tygodnik Idei” 2005, nr 43 (82).

Krastev I., Suwerenna demokracja. Nowa rosyjska ideologia, „Europa”, [dodatek do:] „Newsweek Polska”, 26.08.2007.

Krastev I., Suwerenna demokracja. Nowa rosyjska ideologia, „Europa – Tygodnik Idei”, [dodatek do:] „Dziennik”, 26.08.2007.

Kryštanovskaâ O., Anatomiâ rossijskoj èlity, Zaharov, Moskva 2004.

Liparteliani G., Prawda o Putinie. Polityczny kardiogram Rosji, przeł. M. Kotowska, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2001.

Litwinienko A., Felsztinski J., Wysadzić Rosję, przeł. M. Szymański, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007.

Marciniak W., Kryzys społeczeństwa postsowieckiego, „Res Publica Nowa” 1998, nr 11.

Marciniak W., Rozgrabione imperium. Upadek Związku Sowieckiego i powstanie Federacji Rosyjskiej, Wydawnictwo Arcana, Kraków 2004.

Materski W., Od cara do „cara”. Studium rosyjskiej polityki historycznej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2017.

Matveeva A., V Rossii net upravlâemoj demokratii. Vladimir Putin ne znaet, čto èto takoe, „Gorodskie zametki” [online, dostęp: 5.02.2008], dostępny w internecie: <http://www.gzt.ru/politics/2005/09/06/205857.html>.

Mazo B., Piterskie protiv moskovskih, ili kto est′ kto v okruženii V. V. Putina, Èksmo – Algoritm, Moskva 2003.

Medvedev R., Vladimir Putin: Četyre goda v Kremle, Vremâ, Moskva 2004.

Miecik I., Gwardia Putina, „Polityka”, 20.08.2005.

Miedwiediew R., Władza i biznes w nowej Rosji, „Dziś. Przegląd Społeczny” 2004, nr 1.

Muhin A., Putin. Bližnij krug prezidenta, Algoritm, Moskva 2005.

Pavlovskij G., Politika „upravlâemoj demokratii” ne pereživet vyborov prezidenta, a prezident Putin pereživet i èti vybory, i ètu politiku, „Kremlʹ” [online], 6.10.2002 [dostęp: 15.07.2018], dostępny w internecie: <http://www.kreml.org/opinions/4426034>.

Powrót do historii. Europa Środkowa i Wschodnia w historiografii, red. W. Balcerak, Instytut Historii PAN, Warszawa 1994.

Przywództwo i elity polityczne w krajach WNP, red. T. Bodio, W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010.

Radziwinowicz W., Wyuczony czekista, „Gazeta Wyborcza”, 29.12.2009.

Reitschuster B., Władimir Putin. Dokąd prowadzi Rosję?, przeł. M. Zeller, Bertelsmann Media, Warszawa 2005.

Rétyi A., George Soros. Multimiliarder, jego globalna sieć i koniec takiego świata, jaki znamy, przeł. E. Lubelska, Biały Kruk, Kraków 2016.

Rosja. XX wiek. Od utopii komunistycznej do rzeczywistości globalistycznej, red. J. Zołotowskij, przeł. P. Burek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.

Rosja. Rozważania imperiologiczne, red. S. Bieleń, A. Skrzypek, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2015.

Salmin A., Legal′nost′, legitimnost′ i pravopreemstvo kak problemy segodnâšnej rossijskoj gosudarstvennosti, „Politiâ” 1998, nr 1.

Sent-Èkzûperi P. de, Diktatura zakona i upravlâemaâ demokratiâ Vladimira Putina, „Le Figaro”, [przedruk w:] „InoSMI” [online], 1.12.2003 [dostęp: 13.02.2008], dostępny w internecie: <https://inosmi.ru/inrussia/20031201/201032.html>.

Skrzypek A., Druga smuta. Zarys dziejów Rosji 1985−2004, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2004.

Sobczak J., Nowe tendencje współczesnej historiografi i rosyjskiej, [w:] Powrót do historii. Europa Środkowa i Wschodnia w historiografii, red. W. Balcerak, Instytut Historii PAN, Warszawa 1994.

Sogrin V., Političeskaâ istoriâ sovremennoj Rossii. 1985−2001. Ot Gorbačeva do Putina, Ifra-M – Ves′ mir, Moskva 2001.

Staniszkis J., Antropologia władzy. Między Traktatem Lizbońskim a kryzysem, Prószyński i S-ka, Warszawa 2009.

Staniszkis J., Postkomunistyczne państwo: w poszukiwaniu tożsamości, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2000.

Staniszkis J., Postkomunizm. Próba opisu, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2001.

Staniszkis J., Marciniak W., Świder K., Sekularyzacja myślenia politycznego w Rosji. Przejście od religijnej idei „właściwego istnienia” do koncepcji imperium i geopolityki, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2016.

Stuermer M., Putin i odrodzenie Rosji, przeł. B. Madejski, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2010.

Suverenitet, red. N. Garadža, Evropa, Moskva 2006.

Szeląg T., Miedwiediew krytykuje Stalina. „Wojna ze swoim narodem to najcięższa zbrodnia”, „Onet” [online], 12.11.2012 [dostęp: 27.11.2012], dostępny w internecie: <https://wiadomosci.onet.pl/swiat/miedwiediew-krytykuje-stalina-wojna-ze-swoim-narodem-to-najciezsza-zbrodnia/lyet5>.

Świder K., Ewolucja elity władzy w Związku Radzieckim i Rosji w kontekście przemian ideowych, politycznych, społecznych i ekonomicznych, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2013.

Świder K., Geopolityka jako „światopogląd władzy w Rosji”, „Studia Polityczne” 2017, nr 1.

Świder K., Osobliwości metodologiczne rosyjskiej geopolityki, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2016, nr 4.

Vladislav Surkov razvel demokratiû na suverennuû i upravlâemuû, „Kommersant″” [online], 29.06.2006 [dostęp: 15.07.2018], dostępny w internecie: <http://www.kommersant.ru/doc.aspx?docsID=686274>.

Walicki A., Odpowiedź Michnikowi, „Gazeta Wyborcza”, 12−13.01.2008.

Wierzbicki A., Russkij mir jako projekt restauracyjny imperium, [w:] Rosja. Rozważania imperiologiczne, red. S. Bieleń, A. Skrzypek, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2015.

Pobierz

Opublikowane : 2018-12-28


Świder, K. (2018). Uwarunkowania trwałości obecnego systemu władzy w Rosji. Sprawy Międzynarodowe, 71(4), 195-224. https://doi.org/10.35757/SM.2018.71.4.11

Konrad Świder  konrswider@gmail.com
Instytut Studiów Politycznych PAN  Polska
https://orcid.org/0000-0003-3861-7607