Tom 71 Nr 1 (2018): Polska – Ukraina: partnerstwo i historia
Współczesne stosunki polsko-ukraińskie
Specyfika relacji polsko-ukraińskich po 2015 r.
Abstrakt
The Polish-Ukrainian relations between 2015 and 2018 have been different than commonly perceived. The tangible material cooperation (military, gas trade, transport, banking, labour market and education) is being developed more rapidly than before 2015. However, the dispute over the interpretation of history creates bad atmosphere between the two countries and determines the public perception of reality. The reasons for this situation, the threats it creates and the ways out are analysed in this article.
Bibliografia
- Aleksander Smolar, szef Fundacji Batorego: Ważniejsze niż słowa Sikorskiego jest poczucie chaosu i osłabienia dyplomacji, na:Temat, 23 X 2014,< http://natemat.pl/121405,aleksander-smolar-szef-fundacji-batorego-wazniejsze-niz-slowa-sikorskiego-jest-poczucie-chaosu-i-oslabienia-dyplomacji>.
- Andrzej Duda w Kijowie z okazji 25. rocznicy niepodległości Ukrainy, Prezydent.pl, 24 VIII 2016, <https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wizyty-zagraniczne/art,101,prezydent-na-uroczystosciach-z-okazji-25-rocznicy-uchwalenia-aktu-niepodleglosci-ukrainy.html>.
- Balcerowicz: Moim zastępcą będzie Jerzy Miller. Jeden z najwybitniejszych urzędników państwowych, Wyborcza.pl, 25 IV 2016, <http://wyborcza.pl/1,75399,19973770,balcerowicz-moim-zastepca-bedzie-jerzy-miller-jeden-z-najwybitniejszych.html>.
- Bielan o relacjonowaniu Marszu Niepodległości: Skandaliczne uogólnienie, Interia Fakty, 13 XI 2017, <http://fakty.interia.pl/polska/news-bielan-o-relacjonowaniu-marszu-niepodleglosci-skandaliczne-u,nId,2464342.>
- Bielecki T., Rząd Holandii nie będzie blokować umowy stowarzyszeniowej UE z Ukrainą. Mimo przegranego referendum w tej sprawie, Bruksela, „Gazeta Wyborcza”, 31 X 2016, http://wyborcza.pl/7,75399,20916354,rzad-holandii-nie-chce-blokowac-umowy-stowarzyszeniowej-ue-z.html.
- Bìgun Ì., Ŝo stalosâ na Verec’komu perevalì? Rozmova zì Svâtoslavom Šeremetoû, „Ukraïns’ka Pravda. Ìstorična Pravda”, 18 X 2017, <http://www.istpravda.com.ua/articles/2017/10/18/151046>.
- Boniek Z., Euro 2012 bez Ukrainy wcale nie straci, Dziennik.pl, 5 IV 2010, <http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/115070,euro-2012-bez-ukrainy-wcale-nie-straci.html>.
- Buzek J., Na Majdanie bije dziś serce Europy, „Newsweek Polska”, 7 XII 2013, <http://www.newsweek.pl/swiat/jerzy-buzek-na-euromajdanie-w-kijowie-ukraina-protesty-newsweek-pl,artykuly,276515,1.html>.
- Carpenter M., Why No Major Western Defense Company Will Invest in Ukraine, Atlantic Council, January 4, 2018, <https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/why-no-major-western-defense-company-will-invest-in-ukraine>.
- Cichocki B., Świeżak P., Co Polska może na Wschodzie? Raport, „Bezpieczeństwo Narodowe” BBN 2008/2007, t. 7−8, nr 1−2.
- Ciechanowicz A., AfD – alternatywa dla kogo?, Komentarze OSW, 10 II 2017, nr 231, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2017-02-10/afd-alternatywa-dla-kogo>.
- Ciechanowicz A., Wybory do Bundestagu – być albo nie być dla liberałów, Komentarze OSW, 23 VIII 2017, nr 248, s. 5, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2017-08-23/wybory-do-bundestagu-byc-albo-nie-byc-dla-liberalow>.
- Cöllen B., Niemiecka prasa o wizycie Steinmeiera w Rosji, „Deutsche Welle”, 26 X 2017, <https://www.dw.com/pl/niemiecka-prasa-o-wizycie-steinmeiera-w-rosji/a-41115993>.
- Covma V., Čim zapam’âtavsâ Den’ Pol’s’kogo Vìjs’ka ukraïncâm?, 16 VIII 2017, PROstìr. The Ukrainian Multimedia Portal, <http://prostir.pl/2017/08/чим-запамятався-день-польського-війс>.
- Czajka T., Zbrodnia wołyńska: stan wiedzy Polaków i Ukraińców, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2014, vol. 2, nr 1.
- Dąborowski T., Piechal T., Sadecki A., Ukraina: uderzenie w szkolnictwo mniejszości narodowych, Analizy OSW, 27 IX 2017, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2017-09-27/ukraina-uderzenie-w-szkolnictwo-mniejszosci-narodowych>.
- Dąbrowski D., Rzeczpospolita Polska wobec kwestii Rusi Zakarpackiej (Podkarpackiej) 1938−1939, Europejskie Centrum Edukacyjne, Toruń 2007.
- Dobrowolska-Polak J., Przeciwdziałanie i karanie zbrodni ludobójstwa – dziedzictwo Rafała Lemkina, „Biuletyn Instytutu Zachodniego” 2008, nr 9, <https://pl.scribd.com/document/132781140/Joanna-Dobrowolska-Polak-Przeciwdzia%C5%82anie-i-karanie-zbrodni-ludobojstwa-dziedzictwo-Rafa%C5%82a-Lemkina>.
- Donald Tusk na Twitterze ostro atakuje Polskę. „Strategia PiS czy plan Kremla?”, TVP.Info, 19 XI 2017, <https://www.tvp.info/34876436/donald-tusk-na-twitterze-ostro-atakuje-polske-strategia-pis-czy-plan-kremla>.
- Eberhardt A., Rewolucja, której nie było. Bilans pięciolecia „pomarańczowej” Ukrainy / The Revolution That Never Was. Five Years of „Orange” Ukraine, „Punkt Widzenia”, listopad/November 2009.
- Elektoral’na pìdtrimka Âroša Dmitra Anatolijoviča na viborah Prezidenta Ukraïni 2014, Vibori Prezidenta Ukraïni 2014, <https://uk.wikipedia.org/wiki/Вибори_Президента_України_2014#/media/File:Yarosh_2014(PR).png>.
- FDP-Chef Lindner: Putin wieder an den Tisch der G7 holen, „Westfälische Rundschau”, 5 XI 2017, <https://www.wr.de/politik/fdp-chef-lindner-putin-wieder-an-den-tisch-der-g7-holen-id212212403.html>.
- Frymark K., Ciechanowicz A., Marzenie o normalizacji. Niemcy wobec Rosji, Komentarze OSW, 4 XI 2016, nr 225, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2016-11-07/marzenie-o-normalizacji-niemcy-wobec-rosji>.
- Gajn O., LITPOLUKRBRIG dolučilasâ do pìdgotovki ukraïns’ko-amerikans’kogo navčannâ, „Repìd Trajdent-2017”, „PolUkr. Pol’s’ko-ukraïns’ki portal”, <http://www.polukr.net/uk/blog/201703/litpolukrbrig-doluchivsja-do-pidhotovki-rapid-trident-17>.
- Gajn O., Pol’s’kì, ukraïns’kì, litovs’kì ta kanads’kì vìjs’kovoslužbovcì vìdznačili Den’ Nezaležnostì Respublìki Pol’ŝa, „PolUkr. Pol’s’ko-ukraïns’ki portal”, <http://www.polukr.net/uk/blog/2017/11/vijskovo-sluzbovci-litpolukrbrig-vidznczili-den-nezaleznosti-polszczi>.
- Gierko V., „Ukrainizacja” polskich uczelni na tle umiędzynarodowienia kształcenia na poziomie wyższym w Polsce, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia” 2015, vol. 40, 2, Sectio 1.
- Gojke W., Nowe połączenie kolejowe z Przemyśla do Lwowa i Kijowa, WP.pl Turystyka, Wirtualna Polska, 22 XII 2016, <https://turystyka.wp.pl/nowe-polaczenie-kolejowe-z-przemysla-do-lwowa-i-kijowa-6071929991451777a>.
- Górska A., Konończuk W., Gazowe fiasko Julii Tymoszenko w Moskwie, „Tydzień na Wschodzie”, 26 II 2008, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie/2008-02-27/gazowe-fiasko-julii-tymoszenko-w-moskwie>.
- Górska A., Wołowski P., Ukraińsko-rosyjskie porozumienie gazowe, „Tydzień na Wschodzie”, 18 III 2008, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie/2008-03-19/ukrainsko-rosyjskie-porozumienie-gazowe>.
- Greszta M., Prasa rosyjska o wizycie Tuska w Moskwie, Gazeta.pl., 8 II 2008, <http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,4911801.html>.
- Holmov N., Ukraine and NATO Partners Conclude Most Ambitious ‘Sea Breeze’ Black Sea Naval Exercise to Date, „Eurasia Daily Monitor” 26 VII 2017, nr 14.
- Hurak I., Relacje Polski i Ukrainy 2010−2015 – ukraiński punkt widzenia, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2016, nr 2.
- Iwański T., Ciechanowicz A., Kwiatkowska-Drożdż A., Sadowski R., Kryzys w relacjach UE–Ukraina wokół sprawy Tymoszenko, „Tydzień na Wschodzie”, 9 V 2012, nr 17, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie/2012-05-09/kryzys-w-relacjach-ue-ukraina-wokol-sprawy-tymoszenko>.
- Janduła M., Ruszyło połączenie Chełm–Kowel. Zapowiedź kolejnego połączenia do Kijowa, „Rynek Kolejowy/inf. Prasowa”, 12 VI 2017, <https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/ruszylo-polaczenie-chelm--kowel-zapowiedz-kolejnego-polaczenia-do-kijowa-82148.html>.
- Janikowski G., Wicepremier Gliński: pojechaliśmy na Ukrainę z misją dobrej woli i propozycjami, Dzieje.pl, 6 XI 2017, <http://dzieje.pl/aktualnosci/wicepremier-glinski-pojechalismy-na-ukraine-z-misja-dobrej-woli-i-propozycjami>.
- Jasina Ł., Otwarcie kompleksu memorialnego na Przełęczy Tucholskiej (Wereckiej), Komentarz PISM, 18 X 2017, nr 62/17, <http://www.pism.pl/publikacje/komentarz/nr-62-2017>.
- Jozwiak R., After Four Years Of Drama, EU–Ukraine Association Agreement Comes Into Force, Radio Free Europe. Radio Liberty, 31 VIII 2017, <http://www.rferl.org/a/eu-ukraine-association-agreement-goes-into-force-after-four-years-drama/28708426.html>.
- Kapuśniak T., Parlamentarny gambit na Ukrainie, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2007, vol. 5.
- Kersten A., Stefan Czarniecki 1599−1665, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006.
- Kirwiel E., „Polska musi być ambasadorem Ukrainy!”. Polskie stanowisko wobec konfliktu rosyjsko-ukraińskiego 2013/2014, „Wschód Europy” 2015, vol. 2, nr 2.
- Kokot M., Wieliński B.T., Sikorski ujawnia w Politico: Rosja od lat chciała z Polską Ukrainę rozbierać, „Gazeta Wyborcza”, 20 X 2014, <http://wyborcza.pl/1,75477,16835817,Sikorski_ujawnia_w_Politico__Rosja_od_lat_chciala.html>.
- Komorowski K., Rawski W., Anti-Katyn, Soviet Prisoners of War in Poland: Facts and Myths, Military Bureau for Historical Research, Warsaw 2006.
- Konończuk W., Czas na doktrynę postgiedroyciowską wobec Ukrainy, „Nowa Europa Wschodnia” 2018, nr 1.
- Konończuk W., The Paradoxes of Polish-Ukrainian Relations, „Focus Ukraine”, 23 V 2018, <http://www.kennan-focusukraine.org/the-paradoxes-of-polish-ukrainian-relations>.
- Kopacz i Jaceniuk o pomocy dla Ukrainy, Onet.biznes.pl, 19 I 2015, http://biznes.onet.pl/wiadomosci/finanse/kopacz-i-jaceniuk-o-pomocy-dla-ukrainy/598z2.
- Kosta P., Energetyczne szanse, „Nowa Europa Wschodnia” 2018, nr 1.
- Kowal P., Nie wychodzimy przed szereg, „Nowa Europa Wschodnia” 2014, vol. 37, nr 6.
- Kowalska-Sendek M., Polacy z misją szkoleniową na Ukrainie, Polska Zbrojna.pl, 13 VII 2016, <http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/19999?t=Polacy-z-misja-szkoleniowa-na-Ukrainie>.
- Królikowska-Avis E., Fake news, Associated Press i jej kodeks etyki zawodowej. Komentarz Elżbiety Królikowskiej-Avis, SDP, 30.01.2018, <http://www.sdp.pl/felietony/15007,fake-news-associated-press-i-jej-kodeks-etyki-zawodowej-komentarz-elzbiety-krolikowskiej-avis,1517307102>.
- Królikowska-Avis E., Historia pewnego fake newsa. Komentarz Elżbiety Królikowskiej-Avis, SDP, 2 I 2018, <http://www.sdp.pl/felietony/14927,historia-pewnego-fake-newsa-komentarz-elzbiety-krolikowskiej-avis,1514901030>.
- La Baume M. de, Juncker: No European security agenda ‘without Russia’, „Politico”, 28 IV 18, <https://www.politico.eu/article/juncker-putin-russia-no-european-security-agenda-without/amp>.
- Latosińska A., Ukraina w polityce zagranicznej Polski (2004−2014), w: M. Pietrasiak, M. Stelmach, K. Żakowski (red.), Polityka zagraniczna Polski 25 lat doświadczeń, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
- Lelonek A., Główne błędy polskiej polityki zagranicznej wobec Ukrainy, „Analiza”, 8 X 2016,Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego, <https://pulaski.pl/analiza-glowne-bledy-polskiej-polityki-zagranicznej-wobec-ukrainy>.
- Łysek W., Polityka zagraniczna wobec Ukrainy, w: P. Musiałek (red.), Główne kierunki polityki zagranicznej rządu Donalda Tuska w latach 2007−2011, Wydawnictwo eSPe, Kraków 2012.
- Maciejewski J.A., Pułapki fałszerstw historycznych – rzecz o męczeństwie kresowian, „Niezależna”, 2 VI 2016, <http://niezalezna.pl/81257-pulapki-falszerstw-historycznych-rzecz-o-meczenstwie-kresowian>.
- Mahdy J. Konflikt o sumie zerowej, „Nowa Europa Wschodnia” 2018, nr 1.
- Marzec P., Gazprom zrywa kontrakty gazowe z Ukrainą. Na wschód gaz wysyła PGNiG, RFM24, 2 III 2018, <https://www.rmf24.pl/fakty/swiat/news-gazprom-zrywa-kontrakty-gazowe-z-ukraina-na-wschod-gaz-wysyl,nId,2552399>.
- Mazur P., Nacjonaliści ukraińscy i narodowcy polscy obraz wzajemny i próby pojednania w kontekście wojny rosyjsko-ukraińskiej, „Arcana” 2015, vol. 126, nr 6.
- Mazurkiewicz M.J., Koncepcja zakazu ludobójstwa Rafała Lemkina a eliminacjonizm Daniela Jonaha Goldhagena. Próba redefinicji teorii masowych mordów?, „Studia Iuridica Toruniensia” 2015, t. XVI.
- Mistewicz E., Dlaczego Platforma przegrała?, Wszystko co najważniejsze, 25 X 2015, <https://wszystkoconajwazniejsze.pl/eryk-mistewicz-dlaczego-platforma-przegrala>.
- Mössbauer K., Piatov F., Aussenminister Klimkin im Interview, Wir Ukrainer warden niemals aufgeben!, „Bild”, 27 X 2017, <https://www.bild.de/politik/ausland/headlines/ukraine-aussenminister-klimin-interview-53667156.bild.html>.
- Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji Wisła. Konflikt Polsko-Ukraiński 1943−1947, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011.
- Motyka G., Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie 1943−1948, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1999.
- Mucha W., Krew i ziemia. O ukraińskiej rewolucji, Fronda PL, Warszawa 2014.
- Nocuń K., Szczerski: inicjatywa honorowania Polaków ratujących Ukraińców i Ukraińców ratujących Polaków, Dzieje.pl, 7 IX 2016, <http://dzieje.pl/aktualnosci/szczerski-inicjatywa-honorowania-polakow-ratujacych-ukraincow-i-ukraincow-ratujacych>.
- Nowak A., Zgoda z Putinem na jego warunkach?, „Rzeczpospolita”, 19 I 2011, <https://www.rp.pl/artykul/596209-Zgoda-z-Putinem-na-jego-warunkach-.html>.
- Olszański T.A., Historia Ukrainy w XX w., Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa [1994].
- Olszański T.A., Miejsce UPA w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej. Dylematy polityki historycznej Ukrainy, „Punkt Widzenia” 2013, nr 35.
- Olszański T.A., Wierzbowska-Miazga A., Poroszenko prezydentem Ukrainy, Analizy OSW, 28.05.2014, <http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014-05-28/poroszenko-prezydentem-ukrainy>.
- Pereira S., Schetyna o Ukrainie jako polskiej kolonii. „Był pod wpływem alkoholu”?, niezalezna.pl, 6 XI 2014, <http://niezalezna.pl/61132-schetyna-o-ukrainie-jako-polskiej-kolonii-byl-pod-wplywem-alkoholu>.
- Pędzik T., Udział LITPOLUKRBRIG w przygotowaniu międzynarodowego ćwiczenia „RAPID TRIDENT–17”, „PolUkr. Pol’s’ko-ukraïns’ki portal”, <http://www.polukr.net/blog/2017/03/udzial-litpolukr-brig-w-przygotowaniu-miedzynarodowego-cwiczenia-rapid-trident-17>.
- Poczobut A., Kokot M., Wilno obiecuje broń dla Kijowa, „Gazeta Wyborcza” , 25 XI 2014, <http://wyborcza.pl/1,76842,17022343,Wilno_obiecuje_bron_dla_Kijowa.html>.
- Portnikov V., Dìti j doroslì, „LB.ua”, 9 XI 2017, <https://ukr.lb.ua/news/2017/11/09/381462_diti_y_dorosli.html>.
- Portnikow W., Godzina męstwa, „Nowa Europa Wschodnia” 2014, nr 2.
- Prezydent Litwy: Jeżeli nie pomożemy, sprzedamy nie tylko Ukrainę, ale też samych siebie, wywiad R. Gonczarenko z D. Grybauskaite, „Deutsche Welle”, 10 II 2015, <https://www.dw.com/pl/prezydent-litwy-je%C5%BCeli-nie-pomo%C5%BCemy-sprzedamy-nie-tylko-ukrain%C4%99-ale-te%C5%BC-samych-siebie-wywiad/a-18246502>.
- Przełomiec M., Największe rozczarowania, „Nowa Europa Wschodnia”, 2014, vol. 37, nr 6.
- Przełomiec M., Tymoszenko. Historia niedokończona, Wydawnictwo „Niecałe”, Bytom 2012.
- Puchłowski M., Gliński ws. prac ekshumacyjnych na Ukrainie: chcieliśmy przełamać impas, Gazeta Prawna.pl, 30 X 2017, <https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1081839,glinski-ws-prac-ekshumacyjnych-na-ukrainie-chcielismy-przelamac-impas.html>.
- Raszewski P., Ćwiczenia Maple Arch ’17 w Nowej Dębie, Polska Zbrojna.pl, 20 XI 2017, <http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/24116?t=Cwiczenia-Maple-Arch-17-w-Nowej-Debie>.
- Raszewski P., Ukraińska misja podhalańczyków, Polska Zbrojna.pl, 1 II 2017, <http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/21687?t=Ukrainska-misja-podhalanczykow>.
- Raszewski P., Wielonarodowa Brygada osiągnęła pełną gotowość bojową, „Polska Zbrojna”, 16 XII 2016, <http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/21366?t=Wielonarodowa-Brygada-osiagnela-pelna-gotowosc-bojowa>.
- Riabczuk M., Ukraina syndrom postkolonialny, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław–Wojnowice 2015.
- Romaniuk R., Sadowski H., Euro 2012 bez Ukrainy?, „Polska. The Times”, 30 VI 2008, <https://www.polskatimes.pl/artykul/13855,euro-2012-bez-ukrainy,id,t.html>.
- Romanowska A., Współpraca obronna Polski i Ukrainy. Stan obecny i perspektywy, „The Warsaw Institute Review”, 26 VI 2017, <https://warsawinstitute.org/pl/wspolpraca-obronna-polski-i-ukrainy-stan-obecny-i-perspektywy>.
- Rosja karci Litwę za broń dla Ukrainy, „Biuletyn Informacyjny Studium”, Studium Europy Wschodniej UW, 27 II 2015, <http://www.studium.uw.edu.pl/?post/20339>.
- Sasse G., Visa-Free Access to EU Countries is a Major Attraction for Ukrainians. But Delays in the Process Risk Eroding the Much-Needed Support of Pro-EU Movements in Ukraine, Carnegie Europe, 28 XI 2016, <http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/66262>.
- Schmidt C., Akkerman S., Jean-Claude Juncker: Poetin is mijn vriend, Democratie, „Trouw de Verdie ping”, 28 I 2018, <https://www.trouw.nl/democratie/jean-claude-juncker-je-mag-tegenwoordig-niet-zeggen-dat-poetin-je-vriend-is~a7236236>.
- Shandor V., Carpatho-Ukraine in the Twentieth Century. A Political and Legal History, Harvard University. Ukrainian Research Institute, Cambridge, MA 1997, s. 321.
- Sieradzka M., Steinmeier w Moskwie: odbudowa zaufania?, „Deutsche Welle”, 25 X 2017, <https://www.dw.com/pl/steinmeier-w-moskwie-odbudowa-zaufania/a-41096179>.
- Sławiński M., Władze Ukrainy po raz kolejny zablokowały prace ekshumacyjne IPN, w.Polityce.pl, 24 VIII 2017, <https://wpolityce.pl/swiat/354637-wladze-ukrainy-po-raz-kolejny-zablokowaly-prace-ekshumacyjne-ipn>.
- Smolar A., Wybór minimalizmu, „Nowa Europa Wschodnia” 2014, vol. 37, nr 6.
- Szeremeta: Zamierzam pójść do sądu z tymi bzdurami, które opowiadali o mnie, Forsal.pl, 27 III 2018, <http://forsal.pl/artykuly/1113762,swiatoslaw-szeremeta-wywiad-o-ekshumacjach-polakow-na-ukrainie.html>.
- Szulc T., Krytyczna ocena zasadności i możliwości wsparcia sprzętowo-technologicznego przez Polskę Armii Ukraińskiej, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2015, vol. 9, nr 2.
- Szymaja M., Ukraińskie Koleje uruchomią codzienny pociąg Przemyśl – Odessa, „Rynek Kolejowy/inf. prasowa”, 18 X 2017, <https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/ukrainskie-koleje-uruchomia-codzienny-pociag-przemysl--odessa-83996.html>.
- Szymański: Gaz łupkowy to konkurencja i zmiana geopolityczna, Europejska Polityka Energetyczna, Niezależne Forum Energetyczne, Energo 24, 7 XII 2011, <http://europejskapolitykaenergetyczna.energo24.pl/168,szymanski-gaz-lupkowy-to-konkurencja-i-zmiana-geopolityczna>.
- Światosław Szeremeta: Polska nie może uświadomić, że Ukraina się zmieniła, ZIK, 14 listopada 2017, <https://zik.ua/pl/news/2017/11/14/wiatosaw_szeremeta_polska_nie_moe_uwiadomi_e_ukraina_si_zmienia_1205201>.
- Tomasz Siemoniak: Obecnie Polska nie planuje sprzedaży broni Ukrainie, WP wiadomości, 18 II 2015, <https://wiadomosci.wp.pl/tomasz-siemoniak-obecnie-polska-nie-planuje-sprzedazy-broni-ukrainie-6027752020017793a>.
- Tomasz Siemoniak: Polska jest gotowa sprzedać Ukrainie broń. To trzeba załatwiać, nie gadać, „WP wiadomości”, 9 IX 2014, <https://wiadomosci.wp.pl/tomasz-siemoniak-polska-jest-gotowa-sprzedac-ukrainie-bron-to-trzeba-zalatwiac-nie-gadac-6027687647401089a>.
- Waszczykowski W., Warszawa chce sojuszu z Kijowem, „Rzeczpospolita”, 17 X 2017, <https://www.rp.pl/Publicystyka/310169934-Witold-Waszczykowski-Warszawa-chce-sojuszu-z-Kijowem.html>.
- Wilewski K., Polska zbrojeniówka walczy o ukraiński rynek, Polska Zbrojna.pl, 23 VI 2017, <http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/22999?t=Polska-zbrojeniowka-walczy-o-ukrainski-rynek>.
- Wilewski K., PT-17, czyli modernizacja Twardych, Polska Zbrojna.pl, 7 IX 2017, <http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/23549?t=PT-17-czyli-modernizacja-Twardych>.
- Wojciechowski J., To nie lapsus Ewy Kopacz, tylko doktryna obronna rządu PO–PSL, Nasz Dziennik.pl, 21 IX 2014, <http://www.naszdziennik.pl/wpis/1349,to-nie-lapsus-ewy-kopacz-tylko-doktryna-obronna-rzadu-po-psl.html>.
- Zalewska: Polska i Ukraina podpisały deklarację dot. nauczania w j. polskim, „Rzeczpospolita”, 25 X 2017, <https://www.rp.pl/Polityka/171029409-Zalewska-Polska-i-Ukraina-podpisaly-deklaracje-dot-nauczania-w-j-polskim.html>.
- Zimnin A., Jaki był rok 2016 dla Ukrainy?, „Naš vibìr”, Gazeta dla Ukraińców w Polsce, 6 I 2017, <http://pl.naszwybir.pl/4654-2>.
- Zubel M., Zalewska: żaden przywilej Polaków na Ukrainie nie zostanie ograniczony, Gazeta Prawna.pl, 25 X 2017, <http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1080877,zalewska-zaden-przywilej-polakow-na-ukrainie-nie-zostanie-ograniczony.html>.
- Żerko S., Polityka Niemiec wobec Rosji, w: J. Kiwerska (red.), Aktywność Niemiec na arenie międzynarodowej, „IŻ Policy Papers” 2018, nr 24/I.
- Żuławiński M., Studentów ubywa, cudzoziemców przybywa. Ukraińcy przodują, Bankier.pl, 12 IV 2017, <http://www.bankier.pl/wiadomosc/Studentow-ubywa-cudzoziemcow-przybywa-Ukraincy-przoduja-7510954.html>.
- Żurawski vel Grajewski P., Broń dla Ukrainy, „Gazeta Polska Codziennie”, 27 VIII 2014, nr 198.
- Żurawski vel Grajewski P., Geopolityka – siła – wola. Rzeczypospolitej zmagania z losem, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2010.
- Żurawski vel Grajewski P., Marginalizacja w Mediolanie – cena klientelizmu, „Gazeta Polska Codziennie”, 21 X 2014, nr 245.
- Żurawski vel Grajewski P., Męczeństwo Kresów, 1918−1956, Fundacja Warsaw Enterprise Institute, Warszawa 2017, <http://wei.org.pl/files/manager/file-28d4d4004517aa0490f96c8b3516c55e.pdf>.
- Żurawski vel Grajewski P., Nieustający spór o historię i propagandę opozycji. Wschód – Polsko-Ukraińskie Spotkania w Jaremczu 2017, „Gazeta Polska Codziennie”, 27 IX 2017, nr 225.
- Żurawski vel Grajewski P., Polska polityka wschodnia 1989−2015. Wymiar narodowy i unijny, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2016.
- Żurawski vel Grajewski P., Popis ignorancji, „Gazeta Polska”, 14 III 2018, nr 11.
- Żurawski vel Grajewski P., Rabacja wołyńsko-galicyjska, „Gazeta Polska Codziennie” 2013, nr 108.
Downloads
Download data is not yet available.
.png){kind=link}