Dalia Grybauskaitė. „Baltic Iron Lady”, która zmieniła narrację o „państwie małym” w polityce zagranicznej Republiki Litewskiej
Abstrakt
Republika Litewska zaliczana jest do państw małych. Czy państwo małe z krótką historią współczesnej państwowości, 30 lat od rozpadu ZSRR, może być słyszalne i widoczne na arenie międzynarodowej? Co wniosła do polityki zagranicznej pierwsza kobieta Prezydent? Jak zmieniła narrację o Litwie jako państwie małym? W niniejszym artykule podejmuję próbę znalezienia odpowiedzi na powyższe pytania oraz prześledzenia zmian w narracji dotyczącej tylko jednego aspektu tożsamości państwa, czyli identyfikowaniu się Litwy jako państwa małego na arenie międzynarodowej. Badaniu zostały poddane wszystkie oficjalne wypowiedzi Prezydent D. Grybauskaitė od 2009 do 2019 roku. W wypowiedziach poszukiwałam odniesień do „państwa małego” i znaczenia jakie przypisywała Prezydent temu stwierdzeniu. Atutem jest przedstawienie różnic w narracji o Litwie jako państwie małym między byłymi Prezydentami a D. Grybauskaitė.
Słowa kluczowe
Litwa; Dalia Grybauskaitė; państwo małe; polityka zagraniczna Litwy; Prezydenci Litwy; tożsamość Litwy
Bibliografia
Abdelal R., Herrera M. Y., Johnston I. A., McDermott R., Measuring identity. A guide for social scientists, Cambridge University Press, Cambridge 2009.
Adamkus V., Paskutinė kadencija. Prezidento dienoraščiai, Tyto Alba, Wilno 2011.
Bentley A. B., Recovering discourses of national identity, [w:] Making identity count: Building a national identity database A. B. Bentley, T. Hopf, (s. 583–605), Oxford Scholarship Online, Oxford 2016.
Brazauskas A. M., Stenogram wystąpienia A. Brazauskasa przed ZO ONZ. UN Library, UN GA, A/48/pv.7 (8 X 1993).
Brazauskas A. M., Parliamentary Assembly COE (14 IV 1994), Archive speeches <http://www.assembly.coe.int/nw/xml/Speeches/Speech-xml2html-en.asp?Speechid=26&a1=0&p2=3&lang=en> [dostęp: 22 i 2022].
Brazauskas A. M., Stenogram wystąpienia przed ZO ONZ (30 IX 1994), UN Library, UN GA, A/49/pv.12.
Browning C. S., Small, smart and salient? Rethinking identity in the small states literature, “Cambridge Review of International Affairs” 2006, vol. 19, issue 4, s. 669–684.
Centrum poznania państwa, Roczniki, Spotkania V. Adamkusa z G. Bushem <http://pazinkvalstybe.lt/prezidentu-metrasciai#/page/1> [dostęp: 22 I 2022].
Curanović A., Przeznaczeni do wielkości. Poczucie misji w polityce zagranicznej. Przypadek Rosji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020.
Galal A. M., External behavior of small states in light of theories of international relations, “Review of Economics and Political Science” 2020, vol. 5, issue 1, s. 38–56.
Grybauskaitė D., cžv kalėjimų atsiradimas nesusijęs su proamerikietiškumu. (2010 I 12), ELTA, delfi.lt, <https://www.delfi.lt/news/daily/lithuania/dgrybauskaite-czv-kalejimu-atsiradimas-nesusijes-su-proamerikietiskumu.d?id=27725585> [dostęp: 11 I 2022].
Grybkauskas S., Tamošaitis M., Epochų virsmo sūkuriuose: Algirdo Brazausko politinė biografija, Lietuvos istorijos institutas, Wilno 2018.
Handel M., Weak states in the international system, Routledge, Londyn 1990.
Hänggi H., Small states as third state: Switzerland and Asia–Europe interregionalism, [w:] L. Goetschel, Small states inside and outside the European Union: Interests and policies (s. 79–95), Kluwer Academic Publishers, Boston 1998.
Holsti K. J., National role conceptions in the study of foreign policy, “International Studies Quarterly” 1970, vol. 14, issue 3, s. 233–309.
Holzscheiter A., Between communicative interaction and structures of signification: Discourse theory and analysis in international relation, “International Studies Perspectives” 2014, vol. 15, issue 2, s. 142–162.
Hopf T., Identity, legitimacy, and the use of military force: Russia’s Great Power identities and military intervention in Abkhazia, “Review of International Studies” 2005, vol. 31, s. 225–243.
Janeliūnas T., D. Grybauskaitės doktrina: Lietuvos užsienio politikos kaita 2009–2019 m., Eugrimas, Wilno 2019.
Knudsen O. F., Security problems of small nations, [w:] O. F. Knudse, W. Bauwens, A. Clesse, Small states and the security challenge in the new Europe, Brassey’s, Londyn–Waszyngton 1996.
Kosowska A., Duża Unia małych krajów – państwa małe w Unii Europejskiej, [w:] R. Żelichowski, Małe państwa Europy Zachodniej i terytoria o statusie specjalnym, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2008.
Kuznets S., Economic growth of small nation, Macmillan, Londyn 1960.
Landsbergis V., Stenogram wystąpienia V. Landsbergisa przed ZO ONZ (7 X 1992), UN Library, UN GA, A/47/pv.15.
McCourt D. M., Britain and world power since 1945: Constructing a nation’s role in international politics, The University of Michigan Press 2014.
Milczarek D., Geopolityczne czynniki kształtujące międzynarodową pozycję Unii Europejskiej – wyznaczniki geograficzne i ekonomiczne, cz. 1, „Studia Europejskie” 2001, nr 4, s. 27–45.
Nicolson H., The evolution of diplomatic method, Constable, Londyn 1995.
Pace R., Small states and the European Union: Malta’s EU accession experience, “South European Society and Politics” 2002, vol. 7, issue 1, s. 24–42.
Súilleabhái A. Ó., Small states at the United Nations: Diverse perspectives, shared opportunities, International Peace Institute 2014, <https://www.ipinst.org/wp-content/uploads/publications/ipi_e_pub_small_states_at_un.pdf> [dostęp: 25 I 2022].
Thorhallsson B., Can small states choose their own size? Case of a nordic state– Iceland, [w:] A. F. Cooper, T. M. Shaw, The diplomacies of small states between vulnerability and resilience, Palgrave Macmillan, Londyn 2009.
Vital D., The Inequality of States: a Study of the Small in International Relations, Clarendon Press Oxford 1967.
Vital D., The survival of small states. Studies in small/great power conflict, Oxford University Press, Londyn 1971.
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-1967-4959
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
